Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
TomaszZarycki
PolskaLudowapo1956r.
FascynującymmomentemewolucjinietylkosystemupolitycznegoPRL,aleteż
właśniejegopolawładzysąwydarzeniaroku1956.Notabenemomentyrewolu-
cyjne,jaklata1956ioczywiście1968oraz1989(czynawetczystokryzysowe,
jakaferaRywina),dająnamzwykleunikalnewglądywstrukturypolawładzy
przekraczającespory,któregenerujepolepolityczne.Sąbowiemwtedyzazwy-
czajrenegocjowaneregułygrypolitycznejiangażująsięwnieprzedstawiciele
innychpól.Mamywięcgręwpolubiurokratycznym(aparacie),polupolitycznym,
poluakademickimiintelektualnymorazwieluinnych.Kryzysyte,coniezwykle
ważne,pokazująteż,jakistotnejestpolewładzydlatworzeniapodstawowych
znaczeńspołecznych,przedewszystkimsymbolicznychopozycji,naktórych
opierająsięesencjonalnesystemywartościowańisensów.Wszczególności
momentroku1956wygenerowałzasadniczypodziałwokółwalkioDosiągnię-
ciapaździernika”lubprzeciwnim.Nawetgdykryzysysąwywoływaneprzez
napięcianapoziomiespołecznym-walkiwielkichmasludowychczyinnych
grupnegocjującychswojeprawa-alboprzemianyocharakterzegeopolitycznym,
wtymwojny,toostateczniepodstawowesystemynowychznaczeńnegocjowane
sązawszewpolulubpolachwładzy.Tamokreślasiębowiemwmomencie
kryzysuto,cowspólnedlanowychelit(czyteżelitwnowejichkonfiguracji)
icobędzieosiąichgłównychpodziałów,ocobędąsiętoczyłysporyijakte
sporybędątransmitowanenainnepolaspołeczne.
W1956r.rozszerzasięwięcznaczącopolewładzyizmieniasięjegogeo-
metria.Zyskujeogromnąsiłęinteligenckibiegunliberalny.Aparatsłabnie,
zaśczęśćwcześniejdominującychaktorów-szczególniegrupastalinowskich
aparatczykówwrazztzw.doradcamisowieckimi-zostajezniegoorazzpola
władzywypchnięta.Następnieprzezcałeprawielata60.polewładzypozostaje
wdynamicznejiwzględnejrównowadzemiędzybiegunemkapitałupolitycz-
nego,któryprzechodziłewolucjęswoichstrukturiideologii,abiegunemkapi-
tałukulturowego,któryrównieżzmieniałsię,ulegającpowolnejradykalizacji.
Jednymzeznamiennychprocesówtegookresubyłoprzesuwaniesiędużejczęści
dawnychpartyjnychlojalistówopochodzeniulubwykształceniuinteligenckim
napozycjenazywaneDrewizjonistycznymi”.Określenietooznaczałoprzede
wszystkimposługiwaniesięideologiąinaukąmarksistowsko-leninowskąsto-
sunkoworefleksyjniei,cokluczowe,niezgodniezaktualnąliniąwładzpartyj-
nychwtymzakresie.Ponieważliniatazmieniałasięszybko,przyczymliczni
inteligencizmienialiswojepozycjeideowe,aczęstotakżepozycjewpoluwładzy,
precyzyjneokreślenieDrewizjonizmu”iDrewizjonistów”wdanymmomencie
byłosilniekontekstoweczyrelacyjne.Szeregirewizjonistówzwiększałysię
jednak,ajednocześniekonsolidowałsięDbiegunkonserwatywny”polawładzy,
trzymającysiępartyjnejortodoksji(równieżdefiniowanejdynamicznieikon-
tekstowo)iciążącycorazwyraźniejkuhasłomnacjonalistyczno-patriotycznym.
