Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
TomaszZarycki
Lednickiego(Zarycki2013).Ważnawkontekścieprocesureskalowaniawydaje
siękwestiatimingu.Itakwygranymiokazująsięendecyorazsocjaliści,którzy
opuściliimperialnepolewładzywcześniejniżliberałowie,niewspominającjuż
nawetokonserwatystach.Podobnymechanizmuobecniasiętakżewprzejściu
odPRLdoIIIRP,choćbardziejoczywistyjestonnapoziomieindywidualnym
czyśrodowiskowym-wcześniejszeopuszczeniepolapolitycznegoPRLnarzecz
środowiskopozycyjnychprzekładałosięnawiększąszansęsukcesuwnowym
poluIIIRP.Ci,którzyprzejściategodokonalidopierowmomencieupadku
systemu,mieliczęstoproblemyzodnalezieniemsięnaznaczącychpozycjach
wnowejkonfiguracjipolawładzy.
Wokresiemiędzywojennympolewładzywydajesięwięczdominowane
przezinteligencjęzuwaginawzględniesłabepozycjeubożejącegoziemiaństwa
iniezdolnejdoodbudowyswojejpozycjiburżuazji(m.in.wzwiązkuzesłabością
kapitałową,odcięciemodkluczowegorynkurosyjskiegoitrudnymdostępem
dorynkuniemieckiego).Wramachinteligencjimamynatomiastróżnefrakcje,
niebezznaczeniapozostajekler,atakżekorpusoficerski.Jegostatusumacnia
projektsanacyjny,którymożnarozpatrywaćjakomającypewneambicjepodobne
dosowieckiegoprojektunomenklaturowego-budowyelitypaństwowej(elity
kapitałupolitycznego,byużyćkategoriiBourdieu).
PolewładzywewczesnymPRL
KoniecIIwojnyświatowejprzynosirewolucyjnązmianęwpolskimpoluwła-
dzy.Oczywiściekluczowąrolęodegrałoustanowienietzw.rządulubelskiego,
comożnainterpretowaćjakowyrazsprawczościZwiązkuSowieckiego.Jednak
wartoponowniepodkreślićstrukturalneznaczeniepowstaniawarszawskiego.
JegowybuchopróczznanegowPolscewymiarutragediiludzkiejimilitarnej
miałteżważnyaspektkatastrofyekonomicznej.Wtedywłaśniezniszczono
wieledziałającychjeszczewstolicyfabrykiprzedsiębiorstw.Przestałyteżnie-
odwołalniefunkcjonowaćliczneinstytucjekapitałowe.Dotegoczasu,choćpod
kontroląniemiecką,kontynuowałyonejednakdziałanie,będącistotnymelemen-
temsystemubudującegopozycjęspołecznąziemiaństwaiburżuazji.Powstanie
1944r.iustanowieniewładzzależnychodZSRRwPolscemożnawięcuznać
zaprocesy,wktórychważnąrolęodgrywałyskonfliktowanezesobąwdużym
stopniupolitycznefrakcjepolskiejinteligencji.Łączyłjeprzytymwspólnywek-
tormarszukudominacjiwpoluwładzy,wzwiązkuzusunięciemzniegogłów-
nychdotychczasowychkonkurentówinteligencji,czyliziemiaństwaiburżuazji.
W1945r.polewładzywPolscewyłaniasięzatemwznacząconowejkon-
figuracji,kształtującsięjakoprzestrzeńzłożonazbiegunainteligenckiego
(kulturowego)orazpolitycznego.Tendrugitoprzedstawicielewładzzarówno
partyjnych,jakiwojskowych.Dopewnegoczasusąwnimteżobecniobywa-
