Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
IrenaSzlachcicowa
rozumieniespołeczeństwajakozunifikowanej,określonejgranicamiterytorial-
nymicałościzostajezakwestionowane,coprowadzidomodyfikacjiperspektywy.
Radykalnywzrostmobilności,przepływyosób,informacjiikapitałukreującnową
rzeczywistośćpowołujądożyciatransnarodoweprzestrzenie.Dowodzątymsa-
mym,żeutożsamianiegranicpaństwowychzkulturowymitracisens,albowiem
globalnesiecipowiązańłącząmiejsca,wydarzeniailudzinienależącedojednego
państwa.Wkonsekwencjiwizjaspołeczeństwaponowoczesnego,zdefiniowana
przezkonceptsieciiszerokizakresmobilności,wychodzinaprzeciwróżnorod-
nymprocesomglobalizacji.
Celemniniejszegoartykułujestprzedstawienieopracowanejwostatnichlatach
koncepcjikrajobrazówprzygranicznych,którawprowadzaalternatywnysposób
konceptualizowaniaibadaniagranic.Perspektywaborderscapes,kontestująctery-
torialnedefiniowaniegranicjakoliniioddzielającychsuwerennepaństwa,poszu-
kujemożliwościteoretycznegoiempirycznegouchwyceniazłożonej,wielowymia-
rowejprzestrzenispołecznej,którąwyznaczagranica.Wtakimujęciugranicenie
postrzeganejedyniejakouosobieniezewnętrzniewyznaczonegoisymbolicznie
określonegoterytorium,lecztakżejakoprzestrzeńspołeczniekonstruowana.Nie-
konwencjonalnepodejściedobadaniagranicumożliwiakompleksowepoznanie
zmiennejizłożonejnaturyichfenomenu.Wydobywaisilnieakcentujeciągle
jeszczeniedostateczniepoznanyaspektgranic,proponującanalizędziałańocha-
rakterzepolitycznymiestetycznym.Koncepcjaborderscapesumożliwiadokładne
zrozumieniepoznawczychipolitycznychimplikacjiwzajemnegooddziaływania
pomiędzyróżnymiwyobrażeniamigranicy,rzucającświatłonamaterialnąbazę
tychwyobrażonychtransformacjioraznapolitykęwyobraźnijakokonkretnąspo-
łecznąpraktykę1.
Odliniigranicdokrajobrazówprzygranicznych-
kunowejantropologiigranic
Naprzestrzeniminionychlatteoretycznarefleksjanadgranicamiulegawyraź-
nymprzeobrażeniom.Podwpływemkolejnychzwrotów,któreodmieniłyoblicze
humanistyki,narastafalakrytykikierowanejpodadresemwiodącychstanowisk
teoretycznych,wskutekczegopowstająnoweprojektybadań.Szczególneznacze-
niedlatworzeniaalternatywnychkoncepcjigranicposiadaperspektywakon-
strukcjonizmuspołecznegoiodpowiadającejejteoretycznezwroty:przestrzenny
(spatialturn)orazrelacyjny(relationalturn),dokonującesięwnaukachspołecz-
nychnaprzełomiewieków.Przyjęciekonstrukcjonistycznychzałożeńoznaczare-
definiowaniezarównorzeczywistościspołecznej,jakisposobówjejpoznawania.
Konstruowanaspołecznierzeczywistość,wswejzłożonościidynamice,stanowi
1Ch.Brambilla,J.Laine,J.W
.Scott,G.Bocchi(red.),Borderscaping:ImaginationsandPractices
ofBorderMaking,Routledge,NewYork2016,s.2.