Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
PolskiewątkiwżyciuMichaiłaHellera
wnichzajęcia,naktóreuczęszczalici,którzyzdecydowalisiępozostać
wMoskwie72.MichaiłHellerskupiłsięjednaknietylkonanadrabia-
niuzaległościczypisaniupracymagisterskiej.Zapewnenapoczątku
lata1944r.EugeniaChigrynzorientowałasię,żejestwciąży.Dwa
miesiącepóźniej,25sierpnia,zawarlizwiązekmałżeńskiwbiurze
zapisówdzielnicyTimiriazewskiej73,a8marca1945r.przyszedłna
światichsynLeonid.Niecałyrokpóźniej,4stycznia1946r.,odbyła
sięobronapracymagisterskiejHellera74,którapoświęconabyłare-
lacjomniemiecko-japońskimwprzededniupierwszejwojnyświato-
wej75.Wzachowanymodpisiedyplomuukończeniastudiówczytamy:
[poukończeniustudiówiobronienaegzaminientowarzyszowi”Hellerowi]przyzna-
jesiękwalifikacjepracownikanaukowegowdziedzinienaukhistorycznych,wy-
kładowcywyższychuczelniiwyższychuczelnitechnicznychorazszkołyśredniej76.
MimożenieznamyaniocenzestudiówHellera,aniteżniewiemy
nicwięcejnatematjegopracymagisterskiej,możemyzaufaćsłowom
EsteryGessen,którapisze,żeHellerowinwróżonowspaniałąkarierę
naukową”77.Karierę,któramogłabyswobodnierozwijaćsiępowojnie
idoprowadzićmłodegomagistranaszczythierarchiiakademickiej.
Jedynąprzeszkodąwtakimrozwojuokazałosięniewłaściwepocho-
dzenieHellera.
Latapowojenne:pracaiłagier
NiezachowałysięniestetyżadneinformacjenatematlosówHel-
lerówwpierwszychlatachpozakończeniudrugiejwojnyświatowej.
Wzmiankipojawiającesięwewspomnieniachodnosząsiędoichsy-
tuacjijużwtrakcietrwaniastalinowskiejnwalkizkosmopolityzmem
iwpływamizachodnimi”,którąrozpoczętow1948r.Akcjatamiała
bezpośrednizwiązekzpolitykąStanówZjednoczonychorazpowsta-
niemniepodległegopaństważydowskiego.Zewzględunaformalne
inieformalnesankcjewobecsowieckichobywateliżydowskiegopo-
chodzenia,politykęZSRSwostatnichlatachżyciaStalinamożna
72https://www.msu.ru/en/info/history3.html#nachalo2[dostęp:23.03.2018].
73ALH,zaświadczenieoślubieMichaiłaHelleraiEugeniiChigryn.
74APAP,odpisdyplomuukończeniastudiówMichałaHellera.
75Π.Зак,Штрихикбиографии-1,s.21–22.
76APAP,odpisdyplomuukończeniastudiówMichałaHellera.
77Э.Гессен,Штрихикбиографии-2,s.28.
