Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
niepodległychiwolnychpaństw.Przezcałestulecietakiepostula-
tyformułowalimiędzyinnymi:BorysSawinkow,DymitrFiłosofow,
NataliaGorbaniewska,JózefCzapski,GustawHerling-Grudziński,
JerzyGiedroyc,AndrzejStypułkowskiorazMichaiłHeller.Wszy-
scyonidostrzegalipotrzebęstworzeniawarunków,wktórychPolska
iRosjawspółpracowałybytam,gdziejesttomożliweinieopierały
wzajemnychrelacjinawrogości.MichaiłHellerjestwtejgrupiepo-
staciąniezwykleważnąinaswójsposóbsymboliczną,bonikt,tak
jakon,niebyłrówniesilniezwiązanyzobomakrajami.Zurodzenia
rosyjskiŻyd,zobywatelstwaczłowieksowiecki,zwyboru–Europej-
czyk.PonaddekadęspędziłwPolsce,przezniemaltrzydzieścilat
pełniłrolęłącznikamiędzyemigracjąpolskąirosyjskąweFrancji.
Utrzymująckontaktyzobiema,umiałodnaleźćwkażdejznichwy-
jątkowemiejsce,atakżewypracowaćopinieipoglądy,któremogły
pogodzićniekiedyzdecydowanieodmiennestanowiskadwóchspo-
łeczności.Jakojedynyżyłitworzyłwobutychśrodowiskachemigra-
cyjnychiwobubyłuznanyzanswojego”.PolacywidzieliwnimPola-
kalubconajmniejkogoś,ktorozumiepolskość,anawetzpolskością
sięidentyfikuje.Rosjanieufalimuiuznawalizajednegozeswoich
wybitniejszychreprezentantów.
ŻycieMichaiłaHellera,awłaściwietrzyżycia:sowieckie,pol-
skieifrancuskie,możnaopowiedziećnawielesposobów.Wniniejszej
książceproponujęopowieśćoHellerzeująćprzezpryzmatrelacjizPo-
lakamiizpolskimiśrodowiskamiemigracyjnymi,łączącdwarodzaje
biografii:faktograficznąorazintelektualną.OpisżyciaHellerawkon-
tekściejegozwiązkówzPolskąniejestpodejściempozwalającymna
napisaniebiografiikompletnej.Takapracabędziemogłapowstaćpo
dokładnejkwerendziewarchiwachrosyjskichibiałoruskich.Wtedy
mająszansępojawićsięodpowiedzinalicznepytania,dotycząceżycia
HelleraprzedwyjazdemdoPolski.Ograniczeniebadańdoanalizy
polskichwątkówwżyciuwspółautoraUtopiiuwładzyjestzabiegiem
celowym,zawężającymprzedmiotbadańdofaktówbiograficznych,
bezszczegółowejanalizytwórczości.Dopieroosobnabiografiainte-
lektualnabędziewstanieprzedstawićwpełnibogatydorobeknauko-
wyipublicystycznyrosyjskiegohistoryka.Dorobek,którypodzielić
możnazewzględunagatunki(pracehistoryczne,literaturoznawcze
ipolitologiczne)orazśrodowisko,wktórympowstawałyiodbiorcę,do
któregobyłyskierowaneposzczególnetekstyidzieła(rosyjski,polski
