Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI:Odsielankigobelinówdomrokuczarnegomalarstwa...
27
scenami.Niekiedyopracowanianatematukładufreskówwykorzystywać
teżbędątwórcypoświęconychartyściefilmówbiograficznych.
Wartopodkreślić,żeCzarnemalowidłatonietylkonadzwyczajnowo-
czesnamalarskawizja,któradodziśporażasiłąartystycznejekspresji
iotwierasięnanoweinterpretacje.JakmówizafascynowanyGoyąmalarz
AntonioSaura,októrymbędziejeszczeszerzejmowawIIIrozdzialetej
książki,totakże„szczególnyprzypadek,gdymalarztworzywyłączniedla
samegosiebie.Freskitenamalowałnaścianachwłasnegodomu,żeby
znimiżyć,aniepoto,bypokazywaćjeinnym”5.Równieżztegowzględu
zestawienieCzarnychmalowidełzkartonamijesttakniezwykłe.Ścierająsię
tudwieartystycznerzeczywistości.pracewykonywanenazamówienie
wramachmalarskiejprofesjiitetworzonezpotrzebywyrażeniawe-
wnętrznychlękówiwłasnychprzemyśleń.Dychotomiatawidocznabędzie
zresztąbardzowyraźniewpóźnejtwórczościGoi,gdzieobokobrazówma-
lowanychnazleceniewładcówiarystokracjipojawiąsiędzieła,stanowiące
owocosobistejrefleksji,określaneterminemcaprichos(kaprysy),którydał
teżnazwęjednemuzwielkichcykligraficznychartysty.Ciekawejednak,
żewewczesnejtwórczościwniektóredziełamalowanedlazleceniodaw-
ców.SanBernardinodeSienapredicandoanteAlfonsodeAragón(Kazanieśw.
BernardynazeSienyprzedAlfonsemAragońskim,1782.1784),Lafamiliadel
infanteDonLuis(RodzinainfantaDonLuisa,1784),ElCondedeFloridablanca
(HrabiadeFloridablanca,1783).wplataGoyaautoportrety,jakbychcącza-
akcentowaćautorstwoobrazów.
Oczywiścieopisanyprzezemniekontrastpomiędzyświatemkartonów
iCzarnychmalowidełniejestwolnyodpewnychuproszczeń.Jakpodkreśla
ValerianoBozalwpracyGoyayelgustomoderno,kartony,ujmowanenieraz
jakojednogłośnysymbolpierwszego,sielankowegoetaputwórczościGoi,
niemonolitem.Pomiędzypierwsząidrugąseriąkartonów,zrealizo-
wanychdlakrólewskiejfabrykigobelinów,wyodrębnićmożnaróżnice,
świadcząceocorazwiększejdojrzałościmłodegoartysty.Oilepierwsza
seriautrzymanajestwduchutradycyjnegokostumbryzmuiwidaćwniej
sporywpływFranciscoBayeunadzorującegoprojekty,otylewdrugiejdo-
strzecjużmożnacharakterystycznecechyosobowościartystycznejsamego
Goi,zmieniająsięzarównopodejmowanetematy,jakizałożeniakompozy-
cyjne6.Choćmalarzwiedziałdoskonale,żejegokartonytotylkoprace
przygotowawcze,napodstawiektórychzrealizowanezostanągobeliny7,
5Cyt.za:I.JULIANGONZALEZ:Goya...ydespués.En:Goya250añosdespués,1746-1996.
Marbella1996,s.399.
6Por.V.BOZAL:Goyayelgustomoderno.Madrid2002,s.105.108.
7Zob.C.HERRERO,N.GLENDINNING:Elestadodelacuestión:cartonesytapices.En:Goya
250añosdespués...,s.23.