Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
Winckelmann,czyliustanowienierzeźbiarskiegoideału…
opozycje,ucieleśnionewrzeźbie,jakoformieoszczególnie
pojętejżyciowości.Teopozycje:witalność-martwota,pełnia-
brak,monumentalność-widmowość,sązarównowłaściwo-
ściamirzeźbyrozumianejjakowzorzecmodernistycznejformy
estetycznej,jakirzeźbybędącejfigurąnowoczesnejpodmioto-
wości,m.in.uWalteraPatera.
ODANAURNĘGRECKĄ-WIDMOWAREBELIA
WOBECWINCKELMANNOWSKIEGOIDEAŁU
Osłabianiemonumentalnejformyrzeźbiarskiejwtekstachli-
terackichpoprzezprzemianywwartościowaniuposzczególnych
członówwskazanychpowyżejopozycjiniejestkwestiąwyłącz-
niedwudziestowieczną.Wtymsensiefunkcjonowanierzeźby
jakometaforywliteraturzeniekonieczniepokrywasięzdys-
kursemhistoriisztuki,raczejrzeźbajestwtekstachliterackich
konstruowanazgodniezliteracko-filozoficznąświadomością
nowoczesnościijejheterogenicznychwłaściwości.Takąwid-
mowośćprzyjednoczesnejpochwalematerialnościinscenizuje
pseudoklasycyzmem)właśniezperspektywyWinckelmannowskiejteorii
naśladowaniaprzedstawiłMichałGrabowski,powołującsięnakoniecz-
nośćwskrzeszaniaprzezpoetówtychgreckichnformskulpturycznych”,
którewywołująwrażeniepięknaswojąharmonijnąprostotą.nPseudokla-
syczni”twórcypolscy,wmniemaniuGrabowskiego,niewskrzeszająjed-
naktychform,ajedynieopierająsięnazachowaniureguł,którychnie
rozumieją.Zob.M.Grabowski,Myślioliteraturzepolskiej,w:Ideepro-
gramoweromantykówpolskich,oprac.A.Kowalczykowa,Wrocław1991,
s.148.Wrazzrozwojemromantyzmuiwpływamiromantykówniemiec-
kich,krytykującychWinckelmannazawąskądefinicjępiękna,wPolsce
pojawiałysiępodobnezarzutyosprowadzeniepięknawyłączniedopięk-
nychkształtów,niezaśdowyrażaniaideiiuczuciaducha-JanJoachim
Winckelmann,nWędrowiec”1864,nr59,s.110,112.Szczególnieintere-
sującowidaćmomentnakładaniasięwpływówromantycznychnamyśl
WinckelmannawrefleksjiMaurycegoMochnackiego,októrejwspomi-
namwkolejnejczęści.
