Powszechna historia prawa

Andrzej Dziadzio

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-21422-7

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

560

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Dziadzio, Andrzej. Powszechna historia prawa. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2020, 560 s. ISBN 978-83-01-21422-7

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Dziadzio, A.

T1 Powszechna historia prawa

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2020

SN 978-83-01-21422-7

Bibliografia BibTex:

@Book{ 229730, author = "Dziadzio, Andrzej", editor = "", title = "Powszechna historia prawa", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2020", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-21422-7" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Dziadzio, Andrzej

ED -

TI - Powszechna historia prawa

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2020

SN - 978-83-01-21422-7

ER -

Netografia (standard APA):

Dziadzio, Andrzej. Powszechna historia prawa [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2020 [dostęp: 23 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/powszechna-historia-prawa-andrzej-dziadzio-229730.

historia Polski, historia powszechna, prawo, historia prawa, Andrzej Dzadzio, powszechna historia prawa

Nowoczesny podręcznik akademicki przeznaczony dla studentów prawa, administracji i historii. Nowe, poprawione i rozszerzone wydanie uwzględnia aktualizacje wiedzy historycznoprawnej o najnowsze badania naukowe i zmiany w rozwoju prawa oraz wszechs...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-21422-7

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

560

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Do Czytelnika (Marian Kallas)16
Przedmowa do wydania drugiego (Andrzej Dziadzio)18
Prawo rzymskie20
Wprowadzenie. Źródła europejskiej kultury prawnej20
Prawo zwyczajowe25
Prawo kanoniczne29
Dział I 36
Historia źródeł prawa średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych36
Rozdział 1. Europa barbarzyńców38
1.1. Zmierzch i upadek cesarstwa rzymskiego38
1.1.1. Rys historyczny38
1.1.2. Zarys ustroju40
1.1.2.1 Struktura państwa40
1.1.2.2. Społeczeństwo41
1.1.2.3. Chrześcijaństwo43
1.1.3. Źródła prawa45
1.2. Państwa barbarzyńskie47
1.2.1. Wizygoci47
1.2.1.1. Rys historyczny47
1.2.1.2. Zarys ustroju51
1.2.1.3. Źródła prawa52
1.2.2. Ostrogoci53
1.2.2.1. Rys historyczny53
1.2.2.2. Zarys ustroju54
1.2.3. Burgundowie55
1.2.2.3. Źródła prawa55
1.2.3.1. Rys historyczny55
1.2.3.2. Zarys ustroju56
1.2.3.3. Źródła prawa56
1.2.4. Longobardowie57
1.2.4.1. Rys historyczny57
1.2.4.2. Zarys ustroju58
1.2.4.3. Źródła prawa59
Rozdział 2. Bizancjum 61
2.1. Rys historyczny61
2.2. Zarys ustroju64
2.2.1. Władza cesarska64
2.2.2. Kościół64
2.3. Źródła prawa65
2.3.1. Corpus Iuris Civilis65
2.3.2. Ustawodawstwo cesarskie66
Rozdział 3. Monarchia karolińska. Francja 68
3.1. Rys historyczny68
3.2. Zarys ustroju72
3.2.1. Władza królewska72
3.2.2. Feudalizm. System lenny74
3.3. Źródła prawa75
3.3.1. Lex Salica Francorum75
3.3.2. Uchwały synodalne. Prawo azylu77
3.3.3. Kapitularze79
3.3.4. Pokoje i rozejmy boże79
3.3.5. Zbiory prawa zwyczajowego80
Rozdział 4. Rzesza Niemiecka82
4.1. Rys historyczny82
4.2. Zarys ustroju84
4.2.1. Organy centralne Rzeszy84
4.2.2. Książęta terytorialni86
4.3. Źródła prawa87
4.3.1. Zwierciadło saskie87
4.3.2. Pokoje ziemskie. Landfrydy90
Rozdział 5. Państwa słowiańskie 92
5.1. Polska92
5.1.1. Rys historyczny92
5.1.2. Zarys ustroju94
5.1.2.1. Społeczeństwo94
5.1.2.2. Początki demokracji szlacheckiej95
5.1.3. Źródła prawa96
5.1.3.1. Księga elbląska96
5.1.3.2. Statuty Kazimierza Wielkiego98
5.1.3.3. Statut Jana Łaskiego. Próby unifikacji prawa99
5.2. Królestwo Czech104
5.2.1. Rys historyczny104
5.1.3.4. Źródła prawa niemieckiego w Polsce104
5.2.2. Zarys ustroju105
5.2.2.1. Społeczeństwo105
5.2.3. Źródła prawa106
5.2.2.2. Forma państwa106
5.2.3.1. Maiestas Carolina106
5.3. Królestwo Węgier107
5.3.1. Rys historyczny107
5.2.3.2. Prawo za panowania Jagiellonów i Habsburgów107
5.3.2. Zarys ustroju109
5.3.2.1. Władza królewska109
5.3.2.2. Pozycja szlachty109
5.4. Ruś Kijowska. Rosja110
5.3.3. Źródła prawa110
5.4.1. Rys historyczny110
5.3.3.1. Kodeks Werböczego110
5.3.3.2. Prawo za panowania Habsburgów110
5.4.2. Zarys ustroju112
5.4.2.1. Organy centralne112
5.4.2.2. Stosunki społeczne113
5.4.3. Źródła prawa114
5.4.3.1. Prawo ruskie a bizantyjska kultura prawna114
5.4.3.2. Ruska Prawda115
5.4.3.3. Sudiebniki117
Rozdział 6. Renesans prawa rzymskiego w Europie Zachodniej 119
6.1. Odkrycie kodyfikacji justyniańskiej119
6.1.1. Szkoła bolońska119
6.1.1.1. Glosatorzy120
6.1.1.2. Komentatorzy121
6.2. Ekspansja prawa rzymskiego w Europie123
6.1.2. Humanizm prawniczy123
6.2.1. Przyczyny recepcji prawa rzymskiego123
6.2.2. Drogi przenikania prawa rzymskiego w Niemczech124
Dział II 126
6.2.3. Zasięg terytorialny recepcji prawa rzymskiego126
Historia źródeł prawa czasów nowożytnych (do XVIII w.)128
Rozdział 7. Reformy prawa od odrodzenia do oświecenia 130
7.1. Kodyfikacje prawa doby absolutyzmu130
7.1.1. Rzesza Niemiecka130
7.1.1.1. Stosunki polityczne130
7.1.1.2. Constitutio Criminalis Carolina (1532)132
7.1.1.3. Constitutio Criminalis Theresiana (1768)138
7.1.2. Francja140
7.1.2.1. Stosunki polityczne. Absolutyzm140
7.1.2.2. Ustawodawstwo królewskie. Ordonanse Ludwika XIV144
7.1.2.3. Sądownictwo królewskie148
7.2. Reformy prawa w okresie oświecenia149
7.2.1. Przemiany ustrojowe w XVIII w149
7.2.1.1. Założenia ideowe oświecenia149
7.2.1.2. Absolutyzm oświecony152
7.2.1.3. Rewolucja francuska153
7.2.2. Doktryna prawa natury155
7.2.3. Szkoła humanitarna157
7.2.4. Kodyfikacje karne159
7.2.4.1. Ustawa karna dla Toskanii. Leopoldina (1786)159
7.2.4.2. Constitutio Criminalis Josephina (1787)160
7.2.4.3. Karnoprocesowa ordynacja kryminalna (1788)161
7.2.4.4. Ustawa karna zachodniogalicyjska (1796). Franciscana (1803)162
7.2.5. Kodyfikacje cywilne163
7.2.5.1. Bawarski kodeks cywilny (1756)163
7.2.5.2. Patent o małżeństwie Józefa II (1783). Kodeks cywilny (1786)163
7.2.5.3. Kodeks cywilny zachodniogalicyjski (1797)164
7.2.6. Landrecht pruski (1794)165
7.2.7. Francuskie ustawodawstwo czasów rewolucji166
7.2.7.1. Prawo cywilne166
7.2.7.2. Prawo karne166
Dział III 170
Historia źródeł prawa w systemie anglosaskim 170
Rozdział 8. Anglia 172
8.1. Stosunki polityczne i ustrój172
8.1.1. Państwo anglosaskie. Monarchia stanowa172
8.1.2. Absolutyzm175
8.1.3. Okres rewolucji176
8.1.4. Restauracja Stuartów. Chwalebna rewolucja (1688)177
8.1.5. Monarchia ograniczona179
8.2. Organizacja sądownictwa180
8.2.1. Sądy westminsterskie180
8.2.2. Sąd Kanclerski182
8.2.3. Sądy przysięgłych182
8.2.4. Cechy procesu angielskiego183
8.2.5. Sąd Izby Gwiaździstej186
8.2.6. Reformy sądownictwa w XIX w186
8.3. Źródła prawa187
8.3.1. Common law187
8.3.2. Equity188
8.3.3. Statute law189
8.3.4. Zbiory orzeczeń190
8.3.5. Nauka prawa190
Rozdział 9. Stany Zjednoczone Ameryki 192
9.1. Stosunki polityczne i ustrój192
9.1.1. Deklaracja Niepodległości (1776)192
9.1.2. Konstytucja federalna (1787)194
9.2. Organizacja sądownictwa195
9.3. Źródła prawa amerykańskiego197
Dział IV 198
Historia źródeł prawa XIX w. 204
Rozdział 10. Ustawodawstwo napoleońskie (1804–1810) 206
10.1. Znaczenie napoleońskich kodyfikacji prawa206
10.2. Kodeks cywilny (1804)208
10.3. Kodeks procedury cywilnej (1806)210
10.4. Kodeks handlowy (1807)211
10.5. Kodeks procedury karnej (1808)211
10.6. Kodeks karny (1810)212
Rozdział 11. Europejska myśl cywilistyczna XIX w. 214
11.1. Szkoła historyczna. Pandektystyka214
11.2. Pozytywizm prawniczy216
11.3. Naturalizm prawniczy. Socjalizacja prawa217
11.3.1. Jurysprudencja interesów218
11.3.2. Szkoła wolnego prawa219
Rozdział 12. Doktryny prawa karnego w Europie w XIX w. 220
12.1. Szkoła klasyczna220
12.2. Szkoła antropologiczna222
12.3. Szkoła socjologiczna224
Rozdział 13. Europejskie kodyfikacje prawa (do 1918) 226
13.1. Przemiany ustrojowe w Europie w XIX w226
13.1.1. Model monarchii konstytucyjnej (do 1848)226
13.1.2. Koncepcje ustrojowe Wiosny Ludów (1848/1849)228
13.1.3. Ustroje monarchiczne w dobie porewolucyjnej231
13.2. Kodeksy prawa cywilnego234
13.2.1. ABGB. Austriacki kodeks cywilny (1811)234
13.2.2. Zwód praw Cesarstwa Rosyjskiego. Swod zakonow (1832)235
13.2.3. BGB. Niemiecki kodeks cywilny (1896)236
13.2.4. ZGB. Szwajcarski kodeks cywilny (1907)237
13.3. Ustawodawstwo cywilne w Królestwie Polskim (po 1815)238
13.3.1. Kodeks cywilny Napoleona. Zmiany prawa hipotecznego (1818)238
13.3.2. Kodeks cywilny Królestwa Polskiego (1825)239
13.3.3. Ustawa o małżeństwie (1836)240
13.4. Kodeksy karne241
13.4.1. Austriacki kodeks karny (1852)241
13.4.2. Niemiecki kodeks karny (1871)241
13.4.3. Rosyjskie prawo karne. Kodeks Tagancewa (1903)242
13.5. Kodyfikacje prawa procesowego243
13.5.1. Kodeksy procedury karnej243
Dział V 246
13.5.2. Kodeksy procedury cywilnej246
Historia źródeł prawa XX w. 248
Rozdział 14. Prawo w państwach europejskich (1918–1939)250
14.1. Stosunki polityczne w Europie po I wojnie światowej250
14.1.1. Upadek monarchicznego systemu władzy250
14.1.2. Rządy parlamentarne253
14.2. Kryzys liberalnej demokracji255
14.2.1. Ustroje totalitarne255
14.2.2. Systemy autorytarne258
14.3. Prawo sądowe w Rosji bolszewickiej (po 1917)259
14.3.1. Ustawodawstwo cywilne259
14.3.2. Ustawodawstwo karne261
14.4. Prawo sądowe III Rzeszy Niemieckiej (1933–1945)262
14.4.1. Prawo cywilne. Ustawy norymberskie (1935)262
14.4.2. Zmiany w prawie karnym264
14.5. Unifikacja prawa w Polsce po I wojnie światowej266
14.5.1. Powołanie Komisji Kodyfikacyjnej (1919)266
14.5.2. Dorobek Komisji Kodyfikacyjnej267
Rozdział 15. Prawo w Europie (po 1945) 271
15.1. Podzielona Europa271
15.1.1. Państwa komunistyczne271
15.1.2. Liberalne demokracje Europy Zachodniej274
15.2. Kierunki ewolucji prawa w krajach Europy Zachodniej276
15.2.1. Republika Federalna Niemiec276
15.2.1.1. BGB. Zmiany w prawie cywilnym276
15.2.1.2. Zmiany w dziedzinie prawa karnego279
15.2.2. Francja281
15.2.2.1. Kierunki zmian kodeksu cywilnego (Napoleona)281
15.2.2.2. Zmiany w dziedzinie prawa karnego282
15.3. Prawo krajów komunistycznych283
15.3.1. Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich283
15.3.1.1. Prawo cywilne283
15.3.2. Polska Ludowa285
15.3.1.2. Prawo karne285
15.3.2.1. Unifikacja prawa cywilnego w Polsce (1945–1946)285
15.3.2.2. Kodyfikacje prawa cywilnego (1964)289
15.3.2.3. Powojenne prawo karne. Kodeksy (1969)290
Dział VI 292
Historia instytucji prawa cywilnego 294
Rozdział 16. Prawo osobowe 296
16.1. Zdolność prawna296
16.1.1. Nabycie zdolności prawnej296
16.1.2. Ograniczenia zdolności prawnej297
16.1.3. Utrata zdolności prawnej308
16.2. Zdolność do czynności prawnych309
16.3. Ograniczenia praw cywilnych (do XX w.)310
16.3.1. Pozycja prawna kobiet310
16.3.2. Dzieci nieślubne314
16.3.3. Status prawny Żydów317
16.4. Osoby prawne321
16.4.1. Rodzaje osób prawnych321
16.5. Ekskurs. Przepisy i orzecznictwo322
16.4.2. Powstawanie osób prawnych322
16.5.1. Odpowiedzialność męża za zobowiązania żony322
16.5.2. Prawo do spadku dziecka nieślubnego324
16.5.3. Stanowisko prawne Żydów w Anglii325
Rozdział 17. Prawo małżeńskie osobowe327
17.1. Prawo małżeńskie średniowiecza327
17.1.1. Świecki charakter małżeństwa327
17.1.1.1. Formy zawarcia małżeństwa327
17.1.1.2. Rozwiązanie małżeństwa329
17.1.2. Wyznaniowe prawo małżeńskie. Sobór Laterański IV (1215)330
17.1.2.1. Kanoniczna koncepcja małżeństwa330
17.1.2.2. Przeszkody małżeńskie331
17.2. Prawo małżeńskie epoki nowożytnej (XVI–XVIII w.)333
17.2.1. Reformacja a nowa koncepcja małżeństwa333
17.2.2. Konstytucja soborowa Tametsi (1563)334
17.2.3. Laicyzacja prawa małżeńskiego335
17.2.3.1. Kraje protestanckie335
17.3. Systemy prawa małżeńskiego w XIX i XX w336
17.3.1. System wyznaniowy336
17.2.3.2. Państwa katolickie336
17.3.2. System mieszany337
17.4. Sekularyzacja prawa małżeńskiego w Anglii340
17.3.3. System laicki340
17.5. Małżeństwo w prawie islamu342
17.6. Ekskurs. Doktryna i orzecznictwo344
17.6.1. Małżeństwo w prawie kanonicznym344
17.6.2. Rozwód w Kodeksie Napoleona346
Rozdział 18. Prawo małżeńskie majątkowe349
18.1. Prawo małżeńskie majątkowe (do XVIII w.)349
18.1.1. Umowy przedślubne (intercyzy)349
18.1.2. Majątek małżeński350
18.1.3. Ustroje majątkowe351
18.2. Prawo małżeńskie majątkowe (XIX i XX w.)352
18.2.1. Zasada swobody umów małżeńskich352
18.2.2. Ustawowe ustroje majątkowe352
18.3. Studium przypadku. Zniesienie wspólności majątkowej354
18.2.3. Zasada równości praw małżonków354
Rozdział 19. Prawo rzeczowe356
19.1. Prawo rzeczowe. Zagadnienia ogólne356
19.2. Własność358
19.2.1. Pojęcie własności358
19.2.2. Własność w epoce feudalnej359
19.2.3. Własność w państwie liberalnym360
19.2.4. Doktryny prawa własności (XIX i XX w.)361
19.2.5. Ograniczenia prawa własności363
19.2.6. Nabycie własności365
19.2.6.1. Pierwotne nabycie własności365
19.3. Posiadanie366
19.3.1. Ochrona posiadania366
19.2.6.2. Pochodne nabycie własności366
19.3.2. Istota procesu posesoryjnego367
19.4. Ograniczone prawa rzeczowe368
19.4.1. Zastaw368
19.4.2. Hipoteka368
19.4.3. Prawo hipoteczne (XIX i XX w.)371
19.5. Księgi wieczyste (hipoteczne)374
19.6. Zasady obrotu nieruchomościami374
19.7. Ekskurs. Doktryna i orzecznictwo377
19.7.1. Ochrona posesoryjna w dekretałach papieskich377
19.7.2. Powództwo posesoryjne w prawie angielskim379
19.7.3. Forma przeniesienia własności nieruchomości379
19.7.4. Forma czynności prawnej w prawie angielskim384
19.7.5. Księgi gruntowe w praktyce sądowej Galicji385
Rozdział 20. Prawo zobowiązań 387
20.1. Zagadnienia ogólne387
20.2. Umowy w prawie rzymskim388
20.3. Prawo zobowiązań w Europie (do XVIII w.)390
20.3.1. Prawo zobowiązań w prawie germańskim390
20.3.2. Kanoniczna teoria umów391
20.3.3. Źródła powstania zobowiązań392
20.3.4. Wykonanie zobowiązań394
20.4. Prawo zobowiązań (XIX i XX w.)396
20.4.1. Ewolucja prawa obligacyjnego396
20.4.2. Podstawy odpowiedzialności cywilnoprawnej400
20.5. Ekskurs. Doktryna i orzecznictwo403
20.5.1. Geneza zasady pacta sunt servanda403
20.5.2. Odpowiedzialność odszkodowawcza na zasadzie ryzyka i słuszności404
20.5.3. Początki odpowiedzialności cywilnej władzy publicznej407
Rozdział 21. Prawo spadkowe411
21.1. Prawo spadkowe (do XVIII w.)411
21.1.1. Spadkobranie w prawie rzymskim a w prawach szczepowych411
21.1.2. Dziedziczenie beztestamentowe412
21.1.2.1. Dziedziczenie ruchomości i nieruchomości412
21.1.2.2. Porządek dziedziczenia414
21.1.3. Dziedziczenie testamentowe416
21.1.3.1. Swoboda testowania416
21.1.3.2. Testament i jego wykonanie416
21.2. Prawo spadkowe w kodeksach XIX w418
21.2.1. Porządek dziedziczenia418
21.2.2. Ograniczenia zdolności dziedziczenia419
21.2.3. Dziedziczenie testamentowe420
21.2.3.1. Ograniczenia swobody testowania420
21.2.3.2. Ochrona praw spadkowych dziedziców koniecznych420
21.3. Kierunek zmian prawa spadkowego w XX i XXI w422
21.4. Ekskurs. Przepisy i orzecznictwo423
21.4.1. Formy testamentu423
Dział VII 424
21.4.2. Testament w praktyce sądowej424
Historia instytucji prawa karnego 426
Rozdział 22. Prawo karne średniowiecza 428
22.1. Przestępstwo i kara428
22.1.1. Przestępstwa i kary prywatne428
22.1.2. Przestępstwa i kary publiczne430
22.2. Podstawy odpowiedzialności karnej432
22.2.1. Odpowiedzialność przedmiotowa (obiektywna)432
22.2.2. Odpowiedzialność podmiotowa (subiektywna)433
22.3. Przyczyny bezkarności434
22.3.1. Obrona konieczna. Stan wyższej konieczności434
22.3.2. Nieletniość. Niepoczytalność435
22.4. Formy popełnienia przestępstwa440
22.4.1. Usiłowanie440
22.4.2. Podżeganie i pomocnictwo441
22.5. Ekskurs. Doktryna i orzecznictwo442
22.5.1. Zasada nullum crimen sine culpa w prawie kanonicznym442
22.5.2. Wpływ zasady winy na proces karny443
Rozdział 23. Prawo karne czasów nowożytnych i najnowszych445
23.1. Przestępstwo445
23.1.1. Pojęcie i podział przestępstw445
23.1.2. Katalog przestępstw447
23.1.2.1. Przestępstwa przeciwko władzy i religii447
23.1.2.2. Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu448
23.1.2.3. Przestępstwa przeciwko mieniu449
23.1.2.4. Przestępstwa przeciwko dobrym obyczajom450
23.2. Podstawy odpowiedzialności karnej453
23.2.1. Wina453
23.2.1.1. Wina umyślna453
23.2.1.2. Wina nieumyślna455
23.3. Przyczyny bezkarności457
23.3.1. Obrona konieczna457
23.3.2. Stan wyższej konieczności458
23.3.3. Niepoczytalność. Nieletniość458
23.4. Formy popełnienia przestępstwa460
23.3.4. Błąd460
23.4.1. Usiłowanie460
23.4.2. Podżeganie i pomocnictwo461
23.5. Kara462
23.5.1. Funkcja i wymiar kary462
23.5.2. Katalog kar464
23.5.2.1. Kara śmierci464
23.5.2.2. Kara pozbawienia wolności467
23.5.2.3. Kary cielesne469
23.5.2.4. Kary majątkowe469
23.5.2.5. Środki zabezpieczające470
23.6. Ekskurs. Nauka prawa i orzecznictwo471
23.6.1. Kara i środek zabezpieczający w ujęciu szkoły klasycznej i socjologicznej471
23.6.2. Założenia polityki karnej na początku XX w474
23.6.3. Ewolucja pojęcia winy w prawie karnym w XX w475
Dział VIII 478
Historia instytucji procesu karnego 480
Rozdział 24. Średniowieczny proces skargowy 482
24.1. Wszczęcie i przebieg procesu482
24.2. Zasady i środki dowodowe485
24.2.1. Legalna teoria dowodowa485
24.2.2. Przysięga486
24.2.3. Ordalia487
24.3. Środki odwoławcze488
Rozdział 25. Proces inkwizycyjny490
25.1. Geneza490
25.2. Wszczęcie i przebieg procesu492
25.3. Zasady i środki dowodowe495
25.3.1. Legalna teoria dowodowa495
25.3.2. Przyznanie się do winy496
25.3.3. Tortury497
25.3.4. Świadkowie499
25.4. Pozycja oskarżonego500
25.3.5. Kara za nieposłuszeństwo500
25.5. Proces o czary501
Rozdział 26. Nowoczesny proces mieszany 504
26.1. Geneza504
26.2. Przebieg procesu505
26.2.1. Postępowanie przygotowawcze505
26.2.2. Rozprawa. Zasady procesowe506
26.2.2.1. Zasada jawności i ustności506
26.2.2.2. Zasada kontradyktoryjności506
26.2.2.3. Zasada prawdy materialnej506
26.2.2.4. Zasada bezpośredniości507
26.2.2.5. Swobodna ocena dowodów507
26.3. Gwarancje procesowe508
26.4. Środki odwoławcze508
26.5. Kierunek zmian procesu karnego w XXI w510
Dział IX 516
Historia instytucji procesu cywilnego 518
Indeks nazwisk518
Rozdział 27. Proces rzymsko-kanoniczny i nowożytny 520
27.1. Geneza520
27.2. Cechy procesu rzymsko-kanonicznego521
27.2.1. Zasada skargowości521
27.2.2. Zasada pisemności522
27.3. Apelacja523
27.4. Nowożytne procedury cywilne523
27.2.3. Zasada dyspozycyjności523
27.2.4. Legalna teoria dowodowa523
27.4.1. Powszechny niemiecki proces cywilny523
27.4.2. Procedura austriacka524
27.4.3. Procedura pruska525
Rozdział 28. Nowoczesna procedura cywilna (XIX i XX w.) 526
28.1. Wszczęcie procesu. Pozew526
28.2. Rozprawa. Zasady procesowe526
28.2.1. Zasada jawności i ustności526
28.2.2. Zasada kontradyktoryjności527
28.2.3. Zasada dyspozycyjności527
28.2.4. Zasada instrukcyjności527
28.2.5. Zasada prawdy formalnej528
28.2.6. Zasada koncentracji materiału procesowego528
28.3. Zasady orzekania530
28.4. Środki odwoławcze530
28.3.1. Zasada bezpośredniości530
28.3.2. Swobodna ocena dowodów530
28.5. Kierunek rozwoju procedury cywilnej w XX i XXI w531
Wskazówki bibliograficzne (wybór prac ogólnych, podręczników i skryptów)544
Spis map555
Spis ilustracji556

szkódwyrządzonychprzezsprawcęprzestępstwapokrzywdzonemuijego

rodowi.DoXIIw.wcałejEuropieprawozwyczajoweprzewidywałodwojaką

formęobronynaruszonychpraw:zbrojnasamopomocalboustnerozstrzyg-

nięciesądowe.Prawokanoniczneodpoczątkutorowałodrogęzasadzie,że

forumwymierzaniasprawiedliwościpowinienstanowićwyłączniesąd.Kano-

nicznakoncepcjarozstrzyganiasporówzapomocąurzędowego,sporządzo-

negonapiśmiewyrokustopniowobyłaprzyjmowana-nawzórsądownictwa

kościelnego-wustawodawstwieświeckimodXIIIw.Zbioryprawazwycza-

jowegoztegookresuwyraźniejużstwierdzały,żeniktniemożesamdocho-

dzićswojegoprawa,leczmusitoczynićzapośrednictwemsądu.

DoczasupowstaniawXIIw.usystematyzowanegozbioruprawakano-

nicznegoprzepisykościelnewystępowaływwielurozproszonychźródłach

KościółkatolickidoXIw.niebyłinstytucjąscentralizowaną.Kościołylokalne

niekiedyznajdowałysięjedyniepodnominalnymzwierzchnictwempapieża.

Większywpływnamiejscowestrukturykościelneuzyskaliwładcyświeccy,

którzypoprzyjęciuchrześcijaństwastalisięstrażnikamiwiaryiopiekunami

Kościoła.OdnowienieideicesarstwarzymskiegoprzezwładcęFrankówKa-

rolaWielkiego(800)ikrólaniemieckiegoOttonaI(962)przyczyniłosiędo

tego,żecesarzbyłuważanyzaHnamiestnikaChrystusa”.Papieżzachował

jedynietytułHnastępcyśw.Piotra”.Odtądinstytucjekościelnepodlegały

bardziejwładzycesarskiejniżpapieskiej.Zczasemnastąpiłocałkowitepod-

porządkowanieKościoławładzyświeckiej(cezaropapizm).Stałsięoninsty-

tucjąpaństwową.Wrazzsekularyzacjąorganizacjikościelnejobniżyłysię

moralnewzorcekleru,gdyżpraktykąstałasięsprzedażurzędówkościel-

nych(symonia)czyteżichobsadzanieczłonkamiwłasnejrodziny(nepo-

tyzm).Zatraciłsięreligijno-duchowycharakterKościołakatolickiego.

WXIw.klasztoryzapoczątkowałyruchodnowyKościoła,któryuzyskał

poparciepapieżaGrzegorzaVII(1073-1085).Jegopolitykazmierzałado

wyzwoleniasięKościołaspoddominacjicesarskiej.Programemobozugre-

goriańskiegobyłowyodrębnienieklerujakoniezależnejiponadlokalnej

prawokanoniczneaidea

rządówprawa

warstwyspołecznej,pozostającejpodwyłącznymzwierzchnictwempapieża.

DlapotwierdzeniaswejwładzynadduchowieństwemGrzegorzVIIpotrze-

bowałuzasadnieniaprawnego

.Zinspiracjipapieżapodjętoposzukiwania

justyniańskichPandektówwceluuprawomocnieniaroszczeńdorządów

wKościeleizagwarantowaniajegoniezależnościodpaństwa.Prawouzna-

nozanarzędziewalkizcesarstwemozagwarantowaniewolnościKościoło-

wi.Porazpierwszyautorytetprawamiałbyćźródłemwładzyisposobemna

zapewnieniepomyślnegorozwojuinstytucjikościelnych.ZXI-wiecznejre-

wolucjipapieskiejwzięłaswójpoczątekidearządówprawa,któramocno

A.Dębiński,Kościółipraworzymskie,WydawnictwoKatolickiegoUniwersytetuLubel-

skiego,Lublin2007,s.73.

H.J.Berman,Prawoirewolucja.Kształtowaniesięzachodniejtradycjiprawnej,WNPWN,

Warszawa1995,s.120in.

Brak wyników

Powszechna historia prawa

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra