Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
21
i,abytowykazać,krytycznieodniósłsięzarównodoosiągnięćbadawczych
wynikającychztejstrategii(empirycznychgeneralizacjiiodkryć),jakizałożeń
leżącychujejpodłoża.
Neissertwierdził,żesformułowanewefekciebadańempirycznychgenerali-
zacje,takiejakinterferencjaijejzależnośćodpodobieństwamateriałów,wyż-
szośćmateriałusensownegonadbezsensownymczyoszczędnośćprzypowtór-
nymuczeniumateriałusąoczywisteiznanejużdzieciomwwiekuprzedszkol-
nym.Ważneodkryciaalbodotyczyłytylkopewnegozakresufunkcjonowania
pamięci,alborozwijanoje–przezniezliczonewariantyeksperymentów–tylko
wkierunkuzwiększaniazłożonościprzyjmowanychzałożeń.Iwjednym,
iwdrugimprzypadkumówiłyoneniewielelubnicnatematwykorzystywania
pamięciwnaturalnychwarunkach.Jakoprzykładpierwszejgrupyodkryćwska-
zywałteodnoszącesiędopamięciultrakrótkiejikrótkotrwałej:„Zniepokojem
możnastwierdzić,żejednączwartąlubjednątrzeciązawartościwspółczesnych
podręcznikówpamięcipoświęcasię‘wspomnieniom’,któretrwająkrócejniż
minutę.Czypamięćniepowinnamiećczegośwspólnegozprzeszłością?”(Neis-
ser,1978,s.7).Przykłademdrugiejgrupyodkryćbyłytedotyczącerotacjiobra-
zówumysłowych.Jegozdaniem,stwarzałyonemożliwośćodpowiedzinapyta-
niapraktyczne,naprzykładoróżniceindywidualnewtymzakresie,natomiast
rozwijanojewokółściśleteoretycznegoproblemunaturyreprezentacjiwpa-
mięci.Przyjmowanastrategiapostępowaniabadawczegowdziedziniepamięci
doprowadziła–zdaniemNeissera–dotestowaniahipotezdlasamychhipotez
bezuwzględnianiaperspektywy,iżsąonetylkonarzędziamidoeksploracji
rzeczywistości.Nakolejnejkonferencji„PracticalAspectsofMemory”Badde-
ley(1988,s.4)powtórzyłtęocenęstanubadańnadpamięcią:„Wciążwięcej
eksperymentówoinnycheksperymentach”.
WodniesieniudozałożeńprzyjmowanejstrategiibadawczejNeisser(1978)
twierdził,żeprocesypamięciowemogązmieniaćsięwrazzezmianąspołeczne-
goikulturowegokontekstu,alaboratoriumpsychologicznejestnajmniejintere-
sującymkontekstembadawczymzmożliwych:„myjesteśmyjedynymiludźmi,
którzyzwłasnejwolispędzająwnimwieleczasu”(s.14).Założeniastrategii
badaniapamięciprzyrównałdoprzesłanekbehawiorystów,konstruującychza-
sadyteoriiuczenianapodstawielaboratoryjnychbadańnadzwierzętamiprzy
założeniu,żemożnajegeneralizowaćnazachowaniazwierzątpozalaborato-
rium.Sugerował,żebadaniaetologów,wskazującenanieadekwatnośćpojęć
imetodteoriiuczeniadlawyjaśnianiazachowaniazwierzątwnaturalnymśro-
dowisku(lubkoniecznośćnieustannejichreinterpretacji),mogłybyćwskazów-
ką,jakbadanianadpamięciąpowinnybyćprowadzone.
ZdaniemNeissera,należałopostawićpytanie,jakludziewykorzystująpa-
mięćwnaturalnychwarunkach:wjakichokolicznościachtomamiejsce,jakie
przybieraformy,odjakichzmiennychzależyorazjakiesąróżniceindywidualne
wtymzakresie.Pierwszymkrokiempowinnobyćwyodrębnienieisklasyfiko-
waniezjawiskpamięciowych,którychpodstawąmożebyćanalizafunkcjipa-
mięci.Wswojejprezentacji(Neisser,1978)samtakąanalizęprzeprowadził,
