Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
ifrazeologiistworzyłLinde)25.Dotegoczasufrazeologiapolskatraktowana
byłajakoskładniksłownictwa,jakosposóbwypowiadaniasię,elementwy‑
powiedzizwiązanyzwyrazem26.Ztegowzględuwdiachronicznymopisie
frazeologiizmuszenijesteśmykorzystaćzhistorycznychsłownikówogólnych
(też:gwarowych)polszczyzny27.Dodamjeszcze,żeważnymźródłeminfor‑
macjibyłydlamnierównieżsłownikietymologiczne.
~~~
Zdajęsobiesprawęzzagrożeń,jakieniesieopieraniesiętylkonamateria‑
lesłownikowym.Naówaspektzwracałouwagęjużwielubadaczypolszczy‑
znyhistorycznej.Niebezpieczeństwotakiegopodejściaakcentowaływswoich
monografiachm.in.AleksandraJanowskaiMagdalenaPastuchowa28.Autorki
wskazywałyiwady,izaletytakiejpostawybadawczej.Minusemnapewno
jeststosowanieprzezautorówsłownikówodmiennychpraktykleksykogra‑
ficznychwopracowywaniumateriałuleksykalnego,zczymwiążąsięróżne
sposobyjegoprezentacji(wodniesieniudohistoriimowam.in.opomijaniu
cytatów,tytułówdzieł,opieraniusięnietylkonatekstach,aleinaintuicji
autorów).Dotyczytonietylkodawnych,aletakżedzisiejszychsłowników,
oczymwzmiankowałamprzyokazjicharakterystykiwspółczesnychźródeł
wykorzystywanychwniniejszejpracy.
Wrozważaniachopartychwyłącznienaźródłachleksykograficznych
ważnesąprzedewszystkimcele,jakiestawiaprzedsobąbadaczpolszczy‑
zny;inaczejmówiąc,chodziozałożenia,jakieprzyświecająopisowiiinter‑
pretacjiekscerpowanegozesłownikówmateriału.Trzebasięzgodzićztym,
żeodmiennegopodejściawymagająbadaniaskoncentrowanenatekstach,
odrębnegozaś-namateriałachleksykograficznych(dobórmetodologii,spo‑
sóbgromadzeniafaktówjęzykowych).WartoprzywołaćtusłowaMagdaleny
Pastuchowej:nSłownikznaturyrzeczyodnotowujewszystkieleksemyfunk‑
cjonującewdanejpłaszczyźniejęzykowej,bezwzględunaichfrekwencję
czynacechowanie.Obcowaniezzasobemleksykalnymjęzykajakocałością,
anietylkowybranymitekstamimożedaćwiększąszansęobserwacjikształ‑
towaniasięsposobupostrzeganiarzeczywistościprzezużytkownikówjęzy‑
Wprowadzenie
25NatemattraktowaniafrazeologiiwSLzob.m.in.:E.Ehegoetz:Oreprezentacjifra-
zeologiiw„Słownikujęzykapolskiego”SamuelaBogumiłaLindego.W:nPraceFilologiczne”.
T.30.Warszawa1981,s.95-103;A.Nowakowska:Frazeologiaw„Słownikujęzykapolskiego”
S.B.Lindego.nPoradnikJęzykowy”1995,nr8,s.32-40.
26Por.S.Skorupka:Pojmowaniefrazeologiiwhistoriileksykografipolskiej.W:Zproble-
mówfrazeologiipolskiejisłowiańskiej.T.4.Red.M.Basaj,D.Rytel.Wrocław1988,s.7-14.
Pierwszysłownikpoświęconywyłączniefrazeologiizostałwydanyw1898r.-todziełoAn‑
toniegoKrasnowolskiegopt.Słownikfrazeologiczny.Poradnikjęzykowy.
27Por.I.Kosek,K.Zawilska:Osobliwościleksykalneł,s.261.
28Por.A.Janowska:Funkcjeprzestrzenneprzedrostkówczasownikowychwpolszczyźnie.
Katowice1999,s.10;Eadem:Polisemiastaropolskichczasownikówł,s.12-14;M.Pastucho‑
wa:Ukrytedziedzictwo.Śladydawnejleksykiwsłownictwiewspółczesnejpolszczyzny.Kato‑
wice2008,s.13-14.
