Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Armiametafor
19
równieżwinnychartykułachRorty’ego.Jakpiszefilozof,nniesądzę,żeistnieje
jakakolwiekpotrzeba,abyczyjeśpoglądymiałyesencję”24.Gdzieindziejdodaje:
nniesądzę,żepragmatyzmposiadaPrawdziwąTożsamość[TrueSelf]”25.
JakzatemczytaćRorty’ego?Zpewnościąmożnapowiedzieć,żefilozofia
pragmatycznanieposiadanaturalnegopoczątkuanizakończenia.Pragmatyzm
niewychodziodfundamentalnychprzesłanek,zktórychmożnabynastępnie
wyprowadzićcałościowysystemmyślenia.Myślpragmatycznaniebędzieza-
temmiaławersjikanonicznej,ajejposzczególnesformułowaniabędąsięróżniły
zewzględunaprzebiegrozmowy.Chociażopragmatyzmiemożnaopowiedzieć
wtrybiewykładu,tojegoznaczeniestaniesiębardziejkonkretnedopierowkon-
tekściewymianypoglądówmiędzyrozmówcamialbowodpowiedzinaproblemy
działaniawokreślonychwarunkachhistoryczno-społecznych.Wzwiązkuztym
trudnotakżemówićoprzedstawionejmonologicznie,zgóryokreślonejfilozofii
pragmatycznegoliberalizmu.Abstrakcyjnyorazsceptycznywymiarliberalizmu
przeszłości,którywyrażałsięwniechęcidodogmatyzmuirozstrzyganiazbyt
wieluproblemówmoralnychnapoziomieteorii,zostajenastępującowyjaśniony
wterminachpozytywnych:pragmatycznyliberalizmmajużwzamyślecha-
rakterkooperatywnyiwmomenciewykładumożezyskaćdopieroprzybliżone
znaczenie.Wysunięciepozytywnegotwierdzeniajestjużruchemwgrzepolityki
kulturalnej,dokonujesięwodpowiedzinawcześniejszeposunięcia,wymagaosa-
dzeniamyśliorazdziałańwpewnejsytuacjiproblemowej.Możnazatempowie-
dzieć,żefilozofięRorty’egolepiejrozumiećwkategoriachniezbiorutwierdzeń
teoretycznych,leczszereguodpowiedzinaszeregwypowiedziwygłoszonych
wszeregurozmów.
Wygrywającjednesłownikiprzeciwkoinnym,Rortyzwracauwagęnafilo-
zoficzneopozycje,któremożnawykorzystaćwceluskontrastowaniabardziejlub
mniejowocnychsposobówmówienia.Nieprzyjmujejednakzałożenia,żetego
rodzajurozmowadotrzedookreślonegopunktu,wktórymzostaniezakończona,
jakgdybyśmymogliwreszcieznaleźćwłaściwesłowa-nicniezmuszanasdo
tego,bywktórymśmomencieprzestać.Zgodnieztakimpodejściemprzyszłość
kantyzmualbochrześcijaństwaniezależyodtego,czyudasięrozwiązaćistnieją-
cenaichgruncieproblemyteoretyczne,aleodtego,czyzwiązaneznimisłowniki
będąwprzyszłościpomocnewpraktycespołecznej.Możnapowiedzieć,żeRorty
rozróżniatekstyprzedewszystkimnaużyteczneorazbezużyteczne-isugeruje,
żeczytająctekst,interpretujemygozewzględunawłasnecele26.Niektóreproble-
24TCF,s.89.
25R.Rorty,ResponsetoRichardBernstein,w:H.Saatkamp(red.),RortyandPragmatism:
TePhilosopherRespondstoHisCritics,VanderbiltUniversityPress,Nashville-London1995,s.68.
26Zob.tegoż,Tehistoriographyofphilosophy:Fourgenres,w:tegoż,J.B.Schneewind,
Q.Skinner(red.),PhilosophyinHistory,CambridgeUniversityPress,Cambridge1984,s.49-76.
