Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nSzkolnictwoLudowe”–pierwszesądeckieczasopismo(1891-1913)
cielomlubnauczycielkomwstępującymwzwiązekmałżeńskiuzyskaniezezwolenia
radyszkolnejokręgowej50.
Szerokopisanoopoczynaniachradszkolnych:miejscowych,okręgowych,wresz-
cieoRadzieSzkolnejKrajowej.Wradachmiejscowychdecydującygłosmiałzreguły
proboszczlubdziedzic,trudnozatembyłooprzychylnośćdlaszkołyludowejinauczy-
ciela;podobniewradachokręgowychsprawyszkolnictwaludowegonieznajdowały
dostatecznegowsparcia.Wszystkotoprzekładałosięnanegatywnepostrzeganieprzez
nauczycielstwonajważniejszegoorganuwładzyoświatowej–RadySzkolnejKrajowej
orazjejwiceprezydenta,MichałaBobrzyńskiego.JakpisałEdwardSmajdor:
walkazradaminabierałacharakteruwalkizBobrzyńskim,któremuzarzucałosięniechęćinie-
życzliwośćwstosunkudonauczycieliludowych,dyktatorskieposunięcia,nieznajomośćszkolnictwa
ipedagogiki,bezwzględnośćwpostępowaniuzludźmi,karierowiczostwoibrakpatriotyzmu51.
Kiedyw1901r.Bobrzyńskiustąpiłzestanowiska,redakcjaniekryłaradościztego
faktu,poświęcającniemalcałynumer10napodsumowaniejegokadencji.Nietrzeba
chybadodawać,jaknegatywnybyłwydźwięktegopodsumowania52.
Wielepisanoowarunkachmaterialnych,wjakichprzyszłopracowaćnauczycielomlu-
dowym.Budynkiszkolnebyłyczęstowopłakanymstanie,walącesięścianyidachyzagraża-
łyprzebywającymwewnątrz,nierzadkolokalebyłyzagrzybione,apróbyogrzaniaklaszimą
spełzałynaniczymzpowodunieszczelnychdrzwiiokien.Czasamibudynkiprzeznaczone
naszkołęznajdowałysięwstanieruiny,dlategowieleposadnauczycielskichbyłowtakich
miejscowościachnieobsadzonych.Znamiennymprzykłademjestcyklartykułówpodiro-
nicznymtytułemNaszepałaceszkolne53.Niewahanosięujawniaćmalwersacjifinansowych
związanychzbudowąnowychszkół,którelataminiemogłydoczekaćsięrealizacji.
Częstymtematembyłyprześladowanianauczycieliprzezinspektorówszkolnych,
konfliktyzduchownymiidziedzicami,którewskrajnychprzypadkachkończyłysię
napadamipodburzonychwłościannaszkołyinauczycieli54.Donoszonooprywacie
inepotyzmiewśródczłonkówradszkolnychmiejscowych,pisanoonędznejdolina-
uczycieli,którzyzmuszenibylipodejmowaćdodatkowezajęciapogodzinachpracy,
oszerzącychsięchorobach,przypadkachśmiercigłodowej55,wreszcieosamobójstwach
nauczycielidoprowadzonychdoostatecznościprzezurągająceczłowiekowiwarunki
materialne56.
50
51
E.Smajdor,dz.cyt.,s.172.
E.Smajdor,dz.cyt.,s.184.
52
Otrzyjciejużłzypłaczący…,[art.skonfiskowany],nSzkolnictwo”1901,nr10,s.73;UstąpienieBobrzyńskiego,
Tamże,s.74;OpowodachdymisjiBobrzyńskiego,Tamże,s.74;NiewdzięcznośćdlaBobrzyńskiego,Tamże,s.75;Zery
Bobrzyńskiego,Tamże,s.75;Wodstawkę,Tamże,s.76.
53nSzkolnictwo”1904,nr4,s.29-30;nr6,s.45.Zob.także:Pałaceszkolnewpowiecierohatyńskim,Tamże,1904,
nr13,s.101-102.
54
PowódiwykonanienapadunanauczycielawPotoczku,nSzkolnictwoLudowe”1893,nr17,s.269-270;Zżycia
białychmurzynek,nSzkolnictwo”1897,nr26,s.206.
55
Śmierćzgłodu,nSzkolnictwoLudowe”1892,nr1,s.9.
56
Samobójstwoseminarzysty,nSzkolnictwo”1904,nr14,s.109-110;Krwawyaktprotestu,nSzkolnictwo”1912,
nr29,s.221-222.
37
