Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.PrawaczłowiekawpolitycewobecEuropyWschodniejwokresieprezydentury...
21
ipolitycznejPRL.Ztegowzględudecydowałasięnaprasoweatakinatakie
podejścieWaszyngtonuzjednoczesnympotępieniemrzekomejniesprawie-
dliwościibrakuposzanowaniadlaprawDekonomicznychispołecznych”
wStanachZjednoczonych21.
ZkoleiwopracowaniunatematkonferencjiwBelgradziestwierdzano,
żedziałaniaamerykańskienarzeczprawczłowiekawPolsceiinnychkrajach
komunistycznychpozostająwsprzecznościzpolitykąlokalnychwładz.
Waszyngtonchciałrównocześnieutrzymywaćipoprawiaćrelacjeznimi
wceluzwiększeniakontaktówmiędzyludzkich,wciągnięciaichwmiędzyna-
rodowąwspółpracęizachęcaniadozwiększonejasertywnościczynawet
obronyprzedradzieckądominacją.Zakonieczneuznawanozatemznalezie-
nierównowagiwtejpolityce22.
WokresieprezydenturyCarterazaczętoprzykładaćteżwiększąwagę
dosytuacjiopozycjipolitycznej-przedewszystkimwZSRR,lecztakże
wEuropieWschodniej-jakojednegoznajważniejszychelementówpolityki
prawczłowieka.Prześladowaniedysydentówprzezreżimykomunistyczne
przyciągałouwagęopiniipublicznej,zyskiwalionijejsympatię,stosunekdo
nichwpisywałsięzatemcorazbardziejwzałożeniadziałańadministracji
prezydenckiejwrazznarastaniemnapięciamiędzyWschodemaZachodem23.
NiewątpliwekonferencjaprzeglądowawBelgradziestałasiępunktem
zwrotnymwpostrzeganiuwypełnianiapostanowieńzHelsinekprzezadmi-
nistracjęprezydencką.Nowepodejścieamerykańskiemiałoprzynieśćdysy-
dentommożliwośćupublicznienianaareniemiędzynarodowejichraportów
dotyczącychnadużyćreżimówiwywrzećnacisknarepresyjnerządy,byzmie-
niłyswojąpolitykę.StanyZjednoczonebyłyzdeterminowanewoświetlaniu
nadużyćwwypełnianiuAktuKońcowego24.Wartozauważyć,żepołożenie
naciskunaprawaczłowiekawczasiekonferencjiprzeglądowejwBelgradzie
ikonfrontacyjnedziałaniaszefadelegacjiamerykańskiejArthuraGoldberga,
kierowanejednakgłówniepodadresemZSRR,początkowowzbudzały
obiekcjezachodnichsojuszników.Zczasemzdecydowalisięonipoprzeć
postawęprzedstawianiakażdegoprzypadkuindywidualnie,zwłaszczagdy
okazałosię,żepaństwaUkładuWarszawskiegoniewycofałysięzobrad25.
21NARA,CIA-RDP80R01362A0002000100001-6,MemorandumCIA:ImpactoftheUS
StandonHumanRights,11V1977.Tesamestwierdzeniazawartowpodobnymraporciezpo-
czątkuczerwca(JCL,NLC-28-8-20-4-7,ImpactontheUSStandonHumanRights,6VI1977).
JedynąróżnicądotyczącąPolskibyłozauważeniearesztowaniawmajudysydentówwWarszawie
ipróbyniedopuszczeniaprzezwładzedostworzeniasojuszuintelektualistówirobotników.
22NARA,RG59,RecordsofDeputySecretaryWarrenChristopher,box29FolderCSCE-
PolicyI,MemorandumJohnaC.Cambella:TheUnitedStatesandtheBelgradeMeetingson
Helsinki.
23M.E.Stuckey,JimmyCarter,s.121.
24W
.Korey,ThePromises,s.68;S.B.Snyder,HumanRights,s.81-82.
25S.B.Snyder,HumanRights,s.104.NajpełniejszyobrazprzebieguobradzBelgradzie
patrzW
.Korey,ThePromises,s.77-99.