Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DorotaZygmuntowicz,Wstępdoprzekładu
15
Polityk,Fileb,TimajosiKritias)-ialbopozbawionesąkorektyautorskiej,
albowjakimśstopniuzawdzięczająjąFilipowizOpus,nazwanemuprzez
starożytnychniewpełnijednoznacznymdlanasmianemgrammateus(Cse-
kretarz,pisarz,kopista’).Aponieważwdialogutrafiająsięniekonsekwencje
treściowe,anomaliekłopotliwedlafilologów,passusyotrudnymdookre-
śleniaporządkukompozycyjnym(jakbyzbiorymateriałuprzypadkowo
umieszczonewdanymmiejscu,ks.XIipoczątekks.XII),możnabysą-
dzić,żeFilipbyłsekretarzempowściągliwym,nieingerującymwtreśćistyl
Platońskiegoopusmagnum,ograniczającymsiędospisaniasurowegotekstu
iprzygotowaniagodowydania
23
.AutorskiwkładFilipamiałbystanowić
podziałdialogunadwanaścieksiągidodaniedonichwłasnegodialogu
Epinomis(Dodatekdopraw),pomyślanegojakotrzynastaksięgawieńcząca
prawodawczerozważaniaPlatona24.
Takwięcksiążka,którączytelniktrzymawręku,jestwyjątkowazjesz-
czeinnegopowodu.Jeśliprzyjmiemy,żeśmierćniepozwoliłaPlatonowi
dokonaćczydokończyćredakcjiPraw,czytającje,obserwujemy-nprzy-
łapujemy”-ponadosiemdziesięcioletniegofilozofaprzypracy
25
,może
nawetniekiedyprzygłośnymmyśleniuidyktowaniutychmyśliFilipowi
lubinnemuuczniowiczypomocnikowi.Anakoluty,obszerneparentezy,
solecyzmy,urwanewątki,powtórzenia,rozwlekłościzprzewagąmonologu
naddialogiemiinnecechystylu-jakżecharakterystycznedlażywej,ciągłej
mowy-któreprzezdługiczasskłaniaływielubadaczydotego,byzdystan-
sempodchodzićdoPrawjakoliterackiegotekstumistrzastylu,mogąbyć
świadectwemwłaśnietejoralnejpostaci,wjakiejsędziwy(możeniedowi-
dzący)Filozofprzekazałdużeczęściswegoostatniegodzieła.Współcześni
mogąjenazwaćdostojnientestamentem”politycznym26,samautorwwie-
23
Zakrespracprzygotowującychdowydaniateżniejestdlanasjasny.Diogenespodaje,
żenFilipzOpuntuprzepisałPrawaPlatona,którebyływypisanenawoskowychtablicz-
kach”(DLIII37,przeł.W.Olszewski).Trudnosobiejednakwyobrazić,żebytakobszerne
dziełobyłozapisywanenawosku(zajęłobyponad400tabliczek);niewiadomoteż,czy
czasowniknprzepisał”(metegrapsen)znaczytylkoCprzepisałnaczysto’,czyCpoprawiłizre-
dagował’,czyteżtylkoCwydał’(ostatniąmożliwośćprzyjmujeSchöpsdau1994:141-142).
24
Niewiadomo,czyFilipkierowałsięprzytympodzialejakimiśzaleceniamisamego
Platona,czyraczejjużAkademików.Zpewnościąjednakpozostawałpodwpływemro-
dzącejsięfilozofiihellenistycznej,dającwEpinomisświadectwonowychtrendów,jakie
pojawiłysięwAkademiitużpośmierciPlatona(Lloyd1956:210-212;Dillon2003:304;
Nightingale2004:180-186).
25Apelt1901.
26Np.Lisi2001:11.
