Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KsięgaI
63
Kl.Owielelepszybyłbytakisędziaiprawodawca.
At.Aprzecież,ustanawiającdlanichprawa,patrzyłbynacośprzeciw-
negoniżnawojnę35.
wproponowanymwnichporządkupolityczno-prawnymfunkcjarozjemcyzostaniena
stałeprzejętaprzezsamoprawo,wkomponowanawjegopodwójnąstrukturę:prooimion
(wstępudopraw,odmieniającegosposóbmyśleniaobywateli)orazwnastępującymponim
orzeczeniuprawa(zob.722d-e),obowiązującegowszystkichobywateli,wtymsprawują-
cychwładzę.Podrugie,ponieważpoczątkowaczęśćdialogupotraktowanazostaniejako
prooimionkierowanedosamychrozmówców(do722d),potrzebazmianywłasnegomyśle-
niauwzględnionajestwpodwójnejstrukturzeprawodawczejpaideirealizowanejpodczas
pielgrzymkiślademMinosa:zdolnośćdozmianydotychczasowegosposobumyśleniajest
wymaganaodsamychprawodawcówipoprzedzaichczynnościprawodawcze(od722d).
Potrzecie,ponieważcałePrawasąwswejwarstwiedramaturgicznejbezpośrednimopisem
procesuprzygotowywaniasiędofunkcjiprawodawczych(zob.702b-d:przedKlejniasem
stoirzeczywistezadanieprawodawcze,wswejtreściirealizacjinieopisanejużnakartach
Praw,wstosunkudoktóregocaładyskusjatoczonapodczaspielgrzymkijesttylkowypró-
bowaniemisprawdzeniemwrozmowie),dialogjawisięostateczniejakodługieprooimion
-przygotowującypoprzezzmianędotychczasowegomyśleniawstępdostanowieniapraw
wrzeczywistości.Wtympropedeutycznymznaczeniutermindiallattomieścisięwcharak-
terystycznejdlaPlatońskiejfilozofiigrupiesemantycznej,obejmującejterminyperiagoge,
epistropheimetastrophe,oddającewPolitei(518c-519c)głównycelpaideifilozoficznej,
jakimjestwewnętrznaprzemianaiwłaściweduchoweukierunkowanie.AletakjakwPolitei
Platonprzedstawiłmetodysłużącemłodym,żądnymwiedzyfilozoficznejipolitycznej,
zachęcającichbyćmożedonaukiwAkademii,aodradzającprzedwczesnezaangażowanie
polityczne(natematodniesieńdoAkademiiwPoliteizob.Monoson2000:140-145;oPo-
liteijakodialoguzniechęcającymdopolityki,tamże:125-137),takwPrawachpokazuje
potrzebętejreorientacjiisłużącejejmetodywstosunkudouformowanychjużobywateli,
potencjalnychprawodawców,którzyzapewnenigdyniewstąpiądojegoAkademii.Ich
reedukacjęumieszczanaziemikreteńskiejidemonstrujewsymbolicepielgrzymekMinosa.
35628a6-7Wojnaiobecnośćwrogapełniłafunkcjęjednoczącązarównowpoleisary-
stokratycznych,czegoprzykłademsądoryckiesyssytia(zob.wyżejprzyp.13i16),jakteż
wpoleisdemokratycznych.Wpierwszymprzypadkuwrógmożebyćlokalizowanywe-
wnątrzpolis(sąnimnp.nieposiadającyobywatelstwamieszkańcyLacedemonu,zwani
helotami,szerzejKulesza2003:47-48;wPrawachzob.776c5-d2wrazzprzyp.653).
Natomiastwwarunkachdemokratycznych,gdzieróżnorodnośćgrupspołecznychwymaga
spojeniaichideąbraterstwaiprzyjaźni,wrógmusizostaćumieszczonypozapolis(Meier
2012:250-251).Tendemokratycznypostulatprzyjaźnimiędzyobywatelamijakopierw-
szywprowadziłwedługMeiera(2012:247-249)AjschyloswEumenidach.Wbieżącym
miejscuPrawPlatonproponujewyjśćpozaarchaicznerozumieniepolityczności,oparte
narelacjiwróg-przyjaciel,byustanowićnowytypstosunkówpolitycznych.Niepolegają
onenaprzywołaniuiwzmocnieniuwartościAjschylosowych,czyliprzyjaźniczerpiącejswą
mocjednoczącąobywateliznwrogościskierowanejnazewnątrz”(Meier2012:249),lecz
naosłabieniupolitycznegoznaczeniawojnywogóle,wbrewnietylkoimperialistycznej
