Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Międzynauką,sztukąifałszerstwem
25
Cóżwięczrobiłem?Przedewszystkimpróbowałemnapisać
podręcznik,którybyłbyDMaasemuaktualnionym”.Chciałem
przywrócićharmonięmiędzypostępowaniemnaukowymawol-
nościąstawianiahipotezwsferzeinterpretacjitekstu–hipotez
działającychwtórnienajegorekonstrukcję.Nieopublikowałem
tegoDuaktualnionegoMaasa”,lecztestowałemswojestanowi-
sko,przedstawiającjefilologomklasycznymistarożytnikom
reprezentującymróżneszkołykrytykitekstu.Występowałem
wNiemczech(m.in.wHeidelbergu,Tybindze,Monachium),we
Włoszech(Rzymie,Neapolu,Turynie),wHiszpanii(Madry-
cie,Kadyksie,Barcelonie),wUSA(naNorthwesternUniversity
iHarvardUniversity),atakżenakongresachCentroCiceroniano.
NajmniejuznaniatenmanifestzyskałwNiemczech,najwięcej
wAmeryce.Wywódmójbyłnastępujący:wstępnepostępowanie
Lachmana–Maasapoleganatym,żebywszystkieświadectwa
dokumentującedziejetekstudzielićnagrupyipodgrupy,iden-
tyfikującpodobieństwairóżnicemiędzytymigrupami.Poto
zaś,żebyuzyskaćmożliwośćskutecznegowydzieleniaDrodzin”,
Maaswprowadziłpojęciebłęduznamiennego,tzn.takiego,który
niejestprzypadkowy,tylkoznamiennydlaokreślonegostru-
mieniatradycji.Pojęciebłęduznamiennegowprowadzajednak
subiektywnyelementdocałegorozumowania.Takąrangęnadaje
mubadacznamocyswojejosobistejdecyzji:toonuważadaną
wersjęzabłądiwdodatkuznamienny.Trudnoniedostrzec,że
scjentystycznymodelprzezwprowadzeniebłęduznamiennego
traciczystośćobiektywnejdokumentacji.Potemjestjeszcze
gorzej.Całysystemzagrożonyjestbowiemjeszczebardziejprzez
zjawiskokontaminacji.
Załóżmy,żeudałosięzrekonstruowaćrodzinyrękopisów
ikażdaznichjestpewnymtypemidealnym.Gdyprzychodzi
jednakdopracynadtradycjąkonkretnegotekstu(jadoświadczy-
łemtejsytuacji,przygotowującdlaTeubneramowęProMilone
Cyceronanaprzełomielat70.i80.),sytuacjaokazujesiędużo
bardziejskomplikowana.Ogromnaczęśćrzeczywistejtransmisji
tekstówantycznychniedajesięobjąćtakimuporządkowaniem.
Przezkilkapokoleńuważano,żejeślibadaczniezrobiłstemmy,
toznaczy,żeniepotrafił.Wistociejednakczęstotradycjanie
poddajesięużytecznejpraktyczniedlawydawcystemmatyzacji,
ponieważdziejetekstuniedoprowadziłydopowstaniaDczystych
genetycznie”modeli.Idealnymodel,wedlektóregoistniejeprzede
wszystkimwertykalnyprzekaz(młodsisąpotomkamistarszych
