Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Myśloprawdzie
sze,historyczne,więzimiędzynimikiedyśistniały,leczżadne
otymdanenieprzetrwały,anidonasniedotarły.Zresztąnawet
okażdejznichoddzielniewiemyniesłychaniemałoiniewiele
pewnego.Mimotojednakniewątpliwiestojąoneupoczątków
myśleniaoprawdzieiwielustalesiędonichodwołuje.
AletheięznamygłówniezpoematuParmenidesa.Małyfrag-
mentspisanyprzezSekstusaorazkilkainnychfragmentów
iwzmianekstanowiąźródłowiedzyoniej,azarazempoczątek
ciągnącychsięprzezwiekiróżnorodnychkomentarzy.Alena
tympolegadziedzictwo,żezawszemożemyzniegoczerpaćije-
steśmygozawszeświadomi,choćnaróżnesposoby.Rozumienie
jestzawszeteżniezrozumieniem.Historiaideitohistorianiepo-
rozumień,jakpiszeHadot.DlategoteżopowieśćoAletheijest
ciągleważnaimożebyćnadalobecnawświadomościwspół-
czesnychfilozofów.
Przypomnijmychoćkrótkifragmentfragmentu,wszaknaco
dzieńsięgajądoniegotylkospecjaliści.
Klaczeniosącemnie,dokądzapragniemeserce,popędziły,gdy
doprowadziłymniedosłynnejdrogibogaipowiodłynią(drogą),
którawiedzącegomężaprowadziprzezwszystkiemiasta.Tądrogą
byłemniesiony(...)kiedycórkiSłońcapośpieszyły,abymitowarzy-
szyćopuściwszysaleNocy,wychodzącnaświatłoizrzucającrę-
komazasłonyzgłów.SątambramyścieżekDniaiNocy,otoczone
przeznadprożeikamiennypróg.Onezaś,wysokowpowietrzu,są
uwięzionezawielkimidrzwiami,asrogaSprawiedliwośćtrzyma
przemiennerygle.Jątomiękkimisłowyłagodnieizręcznieprze-
konałydziewice,bychyżousunęłazbramzaczopowanązasuwę.
Powstałaogromnaczeluśćibramasięrozwarła.(...)Boginipowitała
mnieuprzejmie,biorącmąprawąrękęwswoją,iskierowaładomnie
słowa:IMłodzieńcze,przybyłydomegodomuwrazznieśmiertel-
nymiwoźnicamiiklaczami,którecięwiodą,witaj.Niezłyloscię
wysłał,byśwędrowałtądrogą–zaprawdęzdalależyodludzkich
ścieżek–alesłusznośćisprawiedliwość.Trzeba,byśpoznałwszyst-
ko,zarównoniewzruszonesercedobrzezaokrąglonejprawdy,jak
imniemaniaśmiertelnych,naktórychniemożnarzeczywiściepo-
legać.Mimotowinieneśjepoznać–jakto,wcosięwierzy,musiało
byćrzeczywiścieprzenikającewszystkonawskroś’3.
3
Cyt.za:Filozofaprzedsokratejska,red.G.S.Kirk,J.E.Raven,M.Schofield,
przeł.JacekLang,Warszawa1999,s.244.
10