Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
-nostrożne”inrozsądne”korzystanieześrodkówpożyczkowych,tj.fi-
nansowaniedeficytówbudżetowychzapomocąrozmaitychinstrumentów
dłużnych.Wykorzystywanieinstrumentówdłużnychzawszezwiązanejest
zróżnymirodzajamiryzyka:imwiększemożliwościposługiwaniasiętymi
instrumentamiorazkształtowaniaichtreści,tymwięcejrodzajówryzyka
ponoszonychprzezdłużnika.Niezawszedłużnikponosiryzykostopypro-
centowej,ryzykokursowe,ryzykokredytowe(związaneznależnościami
powstającyminprzyokazji”zarządzaniadługiem),zawszejednakponosi
ryzykozdolnościterminowejobsługiispłatyzadłużenia.Wprzypadku
jednostekwładzyterytorialnejtoostatnieryzykonależypostrzegaćprzez
pryzmatrealizowanychprzezjednostkizadańpublicznych:jakiekolwiek
zakłóceniaprawidłowegofunkcjonowaniafinansówjednostkizagrażają
nietylkointeresomgospodarczymosóbtrzecich,aletakżeróżnegorodzaju
interesomcałejwspólnotyterytorialnej.Niekwestionujesięzatemzazwy-
czajanipotrzeby,aniznaczeniaograniczeńdeficytuidługujednostekwła-
dzyterytorialnej,wszczególnościdlazapobieganiautraciepłynnościalbo
rozmaicierozumianejnniewypłacalności”tychjednosteknadużąskalę.
Wpiśmiennictwieekonomicznympoświęconymanalizieposzczególnych
rodzajówograniczeńdługujednostekwładzyterytorialnejprzyjęłosięwy-
różniaćczterytzw.modeleograniczeń3:bezpośredniegosterowania,koope-
racji,dyscyplinyrynkowejorazregułfiskalnych.Wmodelubezpośredniego
sterowaniawładzecentralnewywierająbezpośredniwpływnakorzystanie
przezjednostkisamorząduterytorialnego(JST)ześrodkówpożyczkowych
przezustalanierocznych(alboinnychokresowych)limitówzadłużenialub
jegoniektórychskładników(np.długunominowanegowwalucieobcej),
udzielaniezgodynazaciąganiekonkretnychzobowiązańalboprzezcen-
tralizacjęwszystkichoperacjipożyczkowychcałegosektorapublicznego
zmożliwościąudostępnianiapodsektorowisamorządowemupożyczonych
środkównaokreślonecele.Modelkooperacyjnypoleganaustalaniulimitów
finansowaniaześrodkówpożyczkowychdlacałegopodsektorasamorządo-
wegowprocesienegocjacjimiędzyprzedstawicielamirządu(centralnego)
3Tasuigenerisklasyfikacjazostałazaproponowanawpracybędącejzbiorowymdziełemeks-
pertówMFWnapodstawieporównanianmodeli”ograniczaniadługuJSTw53krajachświata
-T.Ter-Minassian(red.),FiscalFederalism…-ijestpowszechnieakceptowana;zob.G.Pi-
sauro,IntergovernmentalRelations…;S.Drezgić,LocalBorrowing…;R.Singh,A.Plekhanov,
HowShouldSubnational…
22
