Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Obrazprawawliteraturzedwudziestoleciamiędzywojennego…
nychautorówtworzącychwczasachdwudziestolecia.Byłajużotym
mowawyżej.Wyłaniasięjednakztychtekstówkilkacharakterystycz-
nychcechopisującychświadomośćprawnąobywateliRzeczypospolitej.
Cechyteświadcząojakościstanowionegowtedyprawaisposobach
jegostosowaniaorazstopniuprzestrzegania.JakbypowiedziałTeodor
Ziolkowski,zarysowanyzostałkonteksthistoryczny,pozwalającyle-
piejzrozumiećintencjeówczesnychtwórcówprawaigłębiejwniknąć
wmotywykierującejegoodbiorcami.Oczywiściebyłobydobrzeskon-
frontowaćobserwacjewyprowadzaneztekstówliterackichzbadaniami
socjologicznyminadświadomościąipostawamiprawnymi.Dzisiajjest
tomożliweijeżelizestawisięwynikirozmaitychbadańsocjologicz-
nychnadświadomościąprawnąróżnychgruppolskiegospołeczeństwa
zwnioskamiwynikającymizlekturywspółczesnychksiążek,można
utwierdzićsięwprzekonaniu,żetekstliteracki,odpowiedniozinter-
pretowany,bywadobrymźródłemwiedzyoDstanieducha”prawnego
wjakimśśrodowisku29.Dlaokresumiędzywojennegoniedysponujemy
takimibadaniami,tymwiększewięcznaczeniewniosków,jakiedasię
wyprowadzićzuważnejlekturyówczesnychdziełliterackich.
To,corzucasięwoczynatychmiast,towrażenieobcościfunkcjo-
nującegoprawa.Wżadnymomawianymdzieleprawoniewystępuje
jakoelementtożsamościpaństwowej,jakospoiwospołecznychstruktur,
wżadnymniepojawiasiękonstytucjajakofundamentnowego,własne-
goporządkuustrojowego,itonawetwsytuacji,gdy–jakwGenerale
Barczu–zostajepostawionyproblemkontynuacjidawnejpolskiejpań-
stwowości.Prawojestnatomiastelementemskładowymnieprzyjazne-
go,niekiedywręczwrogiego,zewnętrznegoświata.Bohaterowieoma-
wianychksiążeknieprzypisująprawużadnychwartości.Ciekawe,że
niewielesięwtymzakresiezmieniawlatachtrzydziestych,gdywysiłek
unifikacyjnyzacząłjużprzynosićcorazliczniejszerezultaty.Postronie
29PrzykłademmogąbyćbadaniaElżbietyŁojko.Por.wszczególności:E.Łojko,
Rolaizadaniaprawnikówwzmieniającymsięspołeczeństwie.Raportzbadań,Wydział
PrawaiAdministracjiUniwersytetuWarszawskiego,Warszawa2005;E.Łojko(red.),
Studenciprawaostudiachiperspektywachzawodowych,WydziałPrawaiAdministracji
UniwersytetuWarszawskiego,Warszawa2011.
21
