Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
5.Charakterystycznecechyprawakanonicznego
49
państwa(takiejakspołecznośćmiędzynarodowa)idziśpodglądtenuznajesięza
mającyznaczeniejedyniehistorycznel
Wścisłymzwiązkuzprzedstawionympowyżejstanowiskiempozostajepogląd,któryzanegował
charakterprawnyprawakanonicznego,zewzględunaistotnąwłaściwośćporządkuprawnego,do
któregonależyzaliczyćobligatoryjnycharakterstanowionychnormbezmożliwościuchyleniasię
odnichlZgodnieztąteoriąKościół,niedysponującsiłąprzymusu,którąposiadajedyniepaństwo,
niejestwstanieegzekwowaćswojegoprawalTymsamym,stanowićmożejedynienormyocharak-
terzeetycznymlubmoralnym,alenieprawnymlWdyskusjiztakimstanowiskiem,doktrynakano-
nicznanienegującobowiązkowegocharakterunormprawnych,podkreśla,żeprzymusfizycznynie
jestistotnymelementemprawa(zoblI,3)lJednakżezapewnienieimperatywnościprawa(niewątpli-
wienależącejdoistotykażdegoporządkuprawnego)możewynikaćzinnychmotywów,którebędą
wwystarczającysposóbdeterminowaływolępodmiotupoddanegoprawulWładzaduchowa,którą
posiadaisprawujeKościół,możebyćwtymwzględziebardziejskutecznaaniżeliprzymusfizyczny,
którymdysponujepaństwo(DelGiudice)l
ZpraktycznegopunktuwidzeniaróżnorakieformyingerencjipaństwawżycieKoś-
ciołamogąprzybraćformęatakunaprawnycharakterporządkukanonicznegolWy-
nikatozfaktu,żewładzacywilnapragnieokreślićzakreswłasnychuprawnieńwspo-
sóbwoluntarystyczny,cooznaczawefekcieignorowanielubnieuznawaniewpełnym
zakresiewładzy,którąwpewnychdziedzinachKościółposiada(zoblXXXVII,3)l
TakstałosięzwłaszczamiędzyXVIaXVIIIwiekiem,wniektórychpaństwachoustrojumonarchii
absolutnej,nawetwyznaniowokatolickich(regalizmwHiszpanii,gallikanizmweFrancji,febronia-
nizmwNiemczech,józefinizmwAustrii)lRównieżwnaszychczasach,niektórereżimypaństwo-
wemogądopuszczaćsiępodobnychlubwiększychnadużyćspowodowanychlaickimcharakterem
swoichsystemówpaństwowychl
5.Charakterystycznecechyprawakanonicznego
Prawokanonicznemożnazdefiniowaćjakozbiórczynnikówstanowiącychstruk-
turęprawnąKościołakatolickiego(zoblV
,1),któryróżnisięodinnychsystemów,
cywilnychlubreligijnych,pewnymiszczególnymicechamibądźwłaściwościamil
Cechysystemuprawakanonicznegopodobniejakcechykażdegosystemuprawnego,pozostają
wścisłymzwiązkuzcharakteremicelemspołeczeństwa,któreonoporządkuje,cooznacza,wtym
przypadku,pełnepowiązaniezcharakteremicelemtejwspólnoty,jakąjestKościółlSpośródróż-
nychcechprawakanonicznego,doktórychodnosisiędoktryna(wybitniepersonalistyczny,anie
formalistycznycharakter,dwojakizakresobowiązywania-zewnętrznyiwewnętrzny-itpl),sposób
ujęciazaproponowanyprzezViladrichaprzedstawiacechynajistotniejsze:uniwersalność,jedność
iróżnorodność,zupełnośćielastycznośćlDotegokatalogucechmożnadodaćpastoralność,która
wynikawprostzostatecznegoceluKościoła,którymjestzbawienieduszl
