Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KrzysztofAmielańczyk
Prawokarneipolityka.
Czyrzymscyprawodawcyprowadzili
ukierunkowanąpolitykękarną?
Wstęp
Badanianadrzymskimprawemkarnympublicznym,zarównoprowadzo-
newnauceświatowej,jakirodzimejpolskiej,wciążkoncentrująsięprzede
wszystkimnazadaniuodtworzeniajegonormatywnego,historycznegokształ-
tu.Takzdefiniowanapostawabadawczajestwznacznejmierzezrozumiała
iwynikazprzekonaniao„historyczności”obowiązującychniegdyśporząd-
kówprawnokarnych.Związekprawakarnegozhistorycznąformacjąpaństwa,
zzachowawczymiiobronnymiinteresamiaktualnejwładzy,atakżeformacją
ikondycjąpodporządkowanegotejwładzyspołeczeństwa,zawszeuznawany
byłzanierozłączny.Prowadzićtomusiałodopostrzeganiaprawakarnegojako
instrumentupodporządkowanegodoraźnejpolitycepaństwa,czysprowadze-
niagowręczdomiananarzędzia,przypomocyktóregopolitykatabyłareali-
zowana.Prawokarnetakprzeznaukędefiniowaneotrzymałopiętnoczynnika
niemalkoniunkturalnego,związanegozaledwiezpolitykąpaństwanadanym
etapiehistorycznegorozwojupaństwowości,politykąsłużącądefactoutrzy-
maniuwładzyizapewnieniuwobecniejposłuszeństwa.Wkonsekwencjitaka
postawamusiałaprowadzićdoprogramowegoodrzuceniamyślioistnieniu
wyraźnejciągłościwrozwojuinstytucjiprawnokarnychorazpowściągliwości
wprzyznawaniuwiększegoznaczeniahistorycznejtradycjiprawnokarnej,tak-
żepochodzącejodstarożytnychRzymian,dlaobecnegokształtuprawakarnego
wEuropie1.Takradykalnieidośćogólniesformułowanypoglądjestzapewne
dyskusyjnyimógłbynarówniangażowaćtakromanistów,jakihistorykówsta-
rożytności.Jednakjegoskutecznepodważenieczychoćbyzakwestionowanie,
1
Wszczególnościdajesięzauważyćwiodącątendencję,abykorzeniwspółczesnegoprawakarne-
goposzukiwaćzaledwiewstosunkowonieodległymhistorycznieoświeceniu,por.np.:J.Warylewski,
Prawokarne.Częśćogólna,Warszawa2005,s.30,T.Bojarski,Polskieprawokarne.Zarysczęści
ogólnej,Warszawa2006,s.37.Dobrympoczątkiemnadrodzedopodważeniatejtendencjibyłoby
uświadomieniesobie,iżgenezywieluwspółczesnychzasadprawaiprocesukarnegomożnaposzuki-
waćwrzymskimantyku,jakchoćbyzasadynullumcrimen,nullapoena,nullumiudiciumsinelege,
zob.więcejK.Amielańczyk,Criminalegitimawrzymskimprawiepublicznym,Lublin2013,s.45in.
