Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prawokarneipolityka...
21
punktuciężkościwkarnoprawnejregulacjinormatywnejz„interesu”władzy
państwowejwkierunku„interesu”społeczeństwa.Towjakiejśmierzeprze-
orientowanietreścipojęciowejukrytejwutilitaspublicaprzepisówprawa
karnego.Czyrzymscyprawodawcytakiepróbywogólepodejmowaliiczy
możnauznać,żerealizowalitakrozumianąukierunkowanąpolitykękarną?
Oczywiście,niejestmożliwe,nawetprzytakimdoprecyzowaniutermino-
logiiizawężeniutematu,przeprowadzeniewtakkrótkimopracowaniukom-
pleksowejocenyrzymskiegoprawodawstwakarnego.Jednaknaprzestrzeni
trwającejprzecieżtysiącleciatradycjipaństwarzymskiegodasięwskazać
punktyzwrotnedecydująceoprzyśpieszeniurozwojuprawakarnego,owy-
niesieniugonawyższyewolucyjnypoziom.Możnapokusićsięoocenędzieła
tychprawodawców,którzywykazywalisięszczególnąaktywnościąnorma-
tywnąwzakresiepublicznegoprawakarnego,którazostałanastępniepozy-
tywniezweryfikowanaprzezsamychRzymianidocenionaprzezhistoryków
prawa.Zpowyższychpowodów,choćwróżnymzakresie,zainteresowanie
zostanieskierowanewstronętrzechwybitnychprawodawcówrzymskich:
dyktatoraKorneliuszaSulli,cesarzaHadrianaicesarzaJustyniana.
PolitykakarnaKorneliuszaSulli(proskrypcjeilegesCorneliae)
Sulladoszedłdowładzywwynikuwojnydomowejiwojskowegoprze-
wrotu.Powyczerpującejwojniedomowej,wktórejzwolennicyutrzymania
ustrojurepublikańskiegorozprawilisięostateczniezdemokratami,krajnadal
targanybyłnieustannymiwalkami4.Sytuacjiniepoprawiłotakżeogłoszenie
listproskrypcyjnych.Kilkatysięcyosób,któresięnanichznalazły,czekała
niechybnaśmierćzadawanawnadzwyczajnym,„rewolucyjnym”trybie.Każ-
dy,ktoproskrybowanegoodnalazł,mógłgonamiejscubezkarniezabićiode-
braćjeszczezatonagrodę.Częśćmajątkówofiargrabiono,częśćwystawiono
nasfingowanelicytacje,byzakupićjenastępniezabezcen.Niektóreniszczo-
noipodpalano.WzamyśleSulliproskrypcjepomyślanebyłyjakonarzędzie
politykikarnejwymierzonejprzeciwkowrogomustrojurepublikańskiego,
którychtraktowanojakoprzestępcówpolitycznychstanowiącychzagroże-
niedlarespublica,wymagającychwyeliminowania.Możnajezaliczyć,choć
zdezaprobatą,donarzędziswoiściepojmowanejpolitykikarnejrealizowanej
przypomocyaktunormatywnego.Sulla-prawodawcazadbałbowiemospe-
cjalneproceduryproskrypcyjne,doprowadzającdouchwalenialexCornelia
4
Natematpolitycznychaspektówburzliwychczasówsullańskichzob.bogatąliteraturęwskazaną
wpracy:K.Amielańczyk,LexCorneliadesicariisetveneficis.UstawaKorneliuszaSulliprzeciwko
nożownikomitrucicielom,Lublin2011,s.24.Por.takżepodstawoweinformacjeodyktaturzeSulli
wpodręczniku:J.Zabłocki,A.Tarwacka,Publicznepraworzymskie,Warszawa2005,s.128in.
