Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Forma
47
Bywaprzeciwnie,np.wKsięstwieMonakoniktnienarzekanaopresjęzestronyksię-
cia.Konstytucjaz1962r.,którąwładcatenoktrojował,uchodzizasynonimemprzy-
chylnychludziomstosunkówustrojowych.
Zaojcamizałożycielamidemokracjiamerykańskiejczęstomówimyowłaściwymcza-
siedlauchwalaniakonstytucji.Takipunktnazywamymomentemkonstytucyjnym.
Jesttoczaszawiązywaniakonstytucji,rozgrywającysięwprzełomowychchwilach
życiapaństwainarodu.Wdoktryniewielewysiłkuwwyjaśnienietejkategoriiwłożył
amerykańskibadaczB.Ackermann.
Głównymczynnikiem,jakiwpływanapojawieniesięnmomentu”
,sązmianyspołeczne
ipolitycznezachodzącewdanejzbiorowości.Zwyklesprzyjająmuokolicznościhisto-
ryczne,którepowodują,żenarodzinykonstytucjistająsięnnieuniknione”
.Naprzy-
kładwPolscetakiezarzewiekonstytucjiłączyłosięzodzyskaniemniepodległościpo
Iwojnieświatowej:SejmUstawodawczyuchwaliłMałąKonstytucjęz1919r.oformie
itreścidaleceodbiegającychodwymogówformalnychitreściowych,jakiepoznajemy
wtympodręczniku.ByłatobowiemuchwałaSejmu,którawładzęsuwerennąwpań-
stwiepowierzałaSejmowiUstawodawczemu.Niezwykłebyłoto,żeprzyjętojąjedno-
myślnie,mimożeniebyłajeszczebliżejznanaformapaństwapolskiego.Taksamo
wgłosowaniuenbloc,bezprzeliczeniagłosów,SejmUstawodawczyuchwaliłw1921r.
Konstytucjęmarcową.Zkoleiwlatach90.ub.wiekumomentkonstytucyjnywPolsce
polegałnatym,żezjednejstronydążyliśmydoodcięciasięoddziedzictwakomu-
nistycznego,azdrugiejbyłtookreskulminacjinaszychwysiłkównarzeczpowrotu
doEuropy.Rok1997wydawałsięostatniąchwilątakiegonmomentu”
.Okoliczności
narodzinkonstytucjimająnatyledużeznaczenie,żezaliczamyjedotożsamościdanej
konstytucji.
2.3.Szczególnabudowakonstytucji
Wkonstytucjiłatwojestdostrzecrodzajmyśli,któraporządkujejejtreść.Mianowicie
prawodawcawykorzystujerolęzasadprawa(izwiązanychznimiwartości)orazkryte-
rialogikiitechnikiprawodawczej,abyułożyćtreśćkonstytucji.Zależnościteprowadzą
dotego,żekonstytucjamaswoistąbudowę,któranazywasięsystematyką.Dzielimyją
naogólnąiszczegółową.Podziałtensłużywyrażeniuporządkuaksjologicznegooraz
logicznegowprzepisachustawyzasadniczej.
A.Konstytucjesązbudowanezprzepisówwyrażonychwartykułach,odczegowy-
jątkiemjestwstęp(preambuła,arenga,przedsłowie).Współcześniezdecydowana
większośćkonstytucjiposiadapreambuły.Francuskinblokkonstytucyjny”(którego
podstawąjestKonstytucjaVRepublikiz1958r.)posiadanawet-cojestunikalne-
dwiepreambuły:właśniezkonstytucjiz1958r.orazzkonstytucjiz1946r.,ikaż-
daztychpreambułodgrywaswojąrolęprawną.Preambułnieposiadająnatomiast
