Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
Rozdział3.Konstytucjajakoaktprawny
konstytucjepaństwnordyckich.Zkolei,spośródpolskichustawzasadniczych,wstę-
pówniemiałyaktyktórenazywaliśmynmałymikonstytucjami”orazKonstytucja
kwietniowaz1935r.
Badaczeprawakonstytucyjnegoustalili,żewstęppojawiasięwkonstytucjachzazwy-
czajwdwóchprzypadkach.Popierwsze,wstępemopatrywanesąkonstytucjepaństw
nowopowstałych.KlasycznąilustracjąwtymzakresiejestwstępdoKonstytucjiSta-
nówZjednoczonychz1787r.,zesłynnymWethePeopleoftheUnitedStates,która
znieokreślonejwspólnotyludzistworzyłanaródamerykański.Drugiprzypadekwią-
żesięztym,żepaństwolubwspólnotanarodowaprzechodziistotnezmiany,takie
jakodzyskanieniepodległości(np.Konstytucjamarcowa1921r.)lubprzeobrażenia
ustrojowe(np.Konstytucja3maja1791r.).
Wstępnadajetejlubinnejkonstytucjirodzajindywidualności,gdyżbudujeonnkrę-
gosłup”takiejustawy.Niekiedywydajesię,żewystarczyłobyzmienićwstępdokon-
stytucji,abyzmieniłasięonasama.Dziejesiętakzasprawąwartości,jakiesąwnich
wyrażane.Wstępywprowadzająwartościwniecoinnysposób,niżmatomiejsce
wprzepisachartykułowanych.Kwestiętęobjaśniamwrozdziale5tejczęścipodręcz-
nika.ŻywąilustracjąwłaściwościtejczęścikonstytucjijestwstępdonowejKonstytucji
Węgierzestycznia2011r.,zatytułowanyNarodoweWyznanieWiary.Preambułata
konstruujepojęcienhistorycznejkonstytucjiWęgier”idekretujekształttożsamości
konstytucyjnej,którązarządzajątampolitycy.Zapewnedlategoustrojodawcanaka-
zał,żepreambułamamiećnbezpośredniwpływ”nawykładnięprzepisówkonstytucji
(por.art.Rtejustawy).
B.GdymowajestobudowieKonstytucjiRP
,zauważmy,żebrakjestnazwynatęczęść
Konstytucji.Prawodawcanieopatrzyłjejnazwą(np.wstęp),mimożeposługiwałsię
niąwtokuprackonstytucyjnych.Nienazwaniewstępuwskazujenanacisk,abykon-
stytucjabyłajednolitajakoprawo.Pomimotegojesttoczęść,odktórejkonstytucjasię
nzaczyna”
.Prawodawcazachowałwszystkoto,coróżnipreambułęodczęściartykuło-
wanej,alezarazem,nienazywającjej,podkreśliłintegralnośćkonstytucji.
WstępdoKonstytucjiRPzawieraprzepisyniejakowyciągnięteprzednawiaspozosta-
łychregulacjizawartychwkonstytucji.Niejesttojednakwżadnymrazienabstrakt”
lubnzapowiedź”tego,coznajdziesięwkonstytucjialbondodatek”doniej.Wskazuje
natotreśćwstępuijegoznaczenie.
Popierwsze,przedstawiaonokoliczności,wjakichdoszłodouchwaleniatejkonstytucji.
Postanowieniatewskazują,żeniebyłtobezbarwnyprocespisaniaprawa,leczżeprzy-
gotowaniukonstytucjitowarzyszyłynapięcia.Zostałyrozwiązaneprzezinkluzywne
podejściedokluczowychpunktówspornych,przekraczającychstanowiskonazywa-
nezwyklekompromisowym.Wstępbudujenaródzpodzielonychczęści:wierzących
iniewierzących,obywateliiosóbniebędącychobywatelami,przywracajednośćludzi
