Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PrzemysławCzapliński
polegaławłaśnienatym,żeichkrytycyzmbyłwielokierunkowy.Były
topowieścirealistyczne,azarazemgroteskowe,nastawionenaopisco-
dzienności,ajednocześniepodejrzliwewobecjejznaków,drapieżne
wobecwładzypolitycznej,aleniestosującetaryfyulgowejwobecspo-
łeczeństwa.Dziękipodwójnejopozycyjności–wobecwładzyiwobec
inteligenckiegoodbiorcy–zachowywałyniezależność.
Podejrzliwenastawieniewobecżyciaspołecznegopolegałowprzy-
padkutychpowieścinasprawdzaniuspołecznychzdolności
tworzeniawięzi.Wujęciuprostszymmożnapowiedzieć,żecho-
dziłoospołeczneumiejętnościkomunikowaniasięwpowojennychwa-
runkachmodernizacyjnych.Boprocesmodernizacjibyłcorazbardziej
niewątpliwyicorazrozleglejszy:Polskaprzedwojennabyłapaństwem
kapitalistycznymiwyznaniowym,ajejspołeczeństwobyłosilniezhie-
rarchizowane–Polskapowojennastałasiępaństwemsocjalistycznym
iświeckim,amiejsceklasspołecznychmiałzająćDludpracującymiast
iwsi”.Artystycznedziałaniewodniesieniudotegospołeczeństwamia-
łocharaktereksperymentu.Wymagałonsprawdzenia,czypowojenne
społeczeństwo–żyjącewnowymustroju,nowychgranicach,nowych
ramachklasowych–wykształciłokulturęwspólną.
Dlaprzeprowadzeniatakiegotestutwórcywybralidwiemodelowe
sytuacje–weselaisklepowejkolejki.Czasoprzestrzenieteróżniłysię
znacznie:weseletoczasobfitościipojednania,kolejkatosytuacjaspo-
tkaniaprzypadkowychludzi,którzy(zracjiniedoborutowarów)sąso-
bienieprzyjaźni;weselenależywkażdymspołeczeństwie–awpolskim
szczególnie–dosytuacjigłębokozakorzenionychwtradycji,kolejka
byławytworemsocjalistycznejgospodarkiniedoboru;uczestnictwo
wweselujestradosneidobrowolne,staniewkolejce(uschyłkulatsie-
demdziesiątychstatystycznyPolakspędzałwkolejkachokoło1godzi-
nydziennie)byłowymuszone,upokarzająceiprzyjmowanezrosnącą
frustracją.Byłytowięcdwie–skrajnieodmienne–czasoprzestrzenie.
Obiejednakpozwalałysprawdzić,jakwpraktycewyglądająspołecz-
nezdolnościkomunikacyjne–umiejętnościnawiązywaniakontaktu
zdrugimczłowiekiem,zdolnościaktualizowaniawspólnychtradycji
iimprowizowanianowychformwspólnych.
12
