Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odmiazgidokodeksu.Przemianyświadomościprawawkulturzepolskiej…
Pierwszaztychczasoprzestrzeni,wesele,towpolskiejkulturze
motywarchetypiczny.WażnąrolęodegrałwPanuTadeuszuAdama
Mickiewicza(1834)iwZemścieAleksandraFredry(1834),wWeselu
StanisławaWyspiańskiego(1901;sfilmowanymprzezAndrzejaWajdę
w1972),wczterotomowejepopeiChłopiWładysławaSt.Reymonta
(1904–1909),wpowieściOziminaWacławaBerenta(1911),atak-
żewpowojennychopowiadaniachMariiDąbrowskiejNawsiwesele
(1954)iSławomiraMrożkaWeselewAtomicach(1959).Nieprzemijająca
funkcjamotywupoleganatym,żepozwalaontwórcomzgromadzić
podjednymdachemludzidlasprawdzenia,czymimodzielącychich
różnic(klasowych,majątkowych,obyczajowych,ideowych)potrafiąsię
komunikowaćiłączyć.Ztejracjiparamłodareprezentujenietylko
siebie,lecztakżegrupyspołeczneitradycjehistoryczne,zktórychsię
wywodzą,aweseleniejesttylkozabawą–jestżywotnymsprawdzianem
zdolnościDmłodych”dowytwarzaniawięziinnychniżodziedziczone.
Poetykaweselajakozbiorowegoświętowanianowejwięzizostała
poddanaradykalnemudemontażowiprzezsztukęlatsiedemdziesią-
tych.Niejestprzypadkiem,żewróżnychdziełach–całkowicieodsiebie
niezależnych–motywtenpojawiłsięwgroteskowejwersji.Wpowieści
AndrzejewskiegoMiazga,wopowiadaniuMarianaPilotaKarzełmniej-
szy,króltutejszy(1976)orazwfilmieKrzysztofaZanussiegoKontrakt
weselarozgrywająsiępomimotego,żeślubnienastąpił.Askoroślu-
buniebyło,toniepołącząsięzróżnicowane(oddaloneodsiebiebądź
nawetskonfliktowanezesobą)grupyspołeczneiniepowstanienowa
więź.Zabawaweselna,wktórejbiorąudziałgościepomimonieobecno-
ścipaństwamłodych,zamieniasięwupiornybal,widmowąorgięalbo
towarzyskiespotkaniewolneodjakichkolwiekzobowiązań.
WpowieściAndrzejewskiego17ślubdwojgaaktorówmiałstworzyć
szansęnazacieśnieniewięzimiędzyartystamiiintelektualistami;nie-
skonsumowanyślub(ostatniaczęśćMiazginositytułNonconsummatum)
17
Podstawowemonografietwórczości–zob.A.Synoradzka,Andrzejewski,
WydawnictwoLiterackie,Kraków1997;D.Nowacki,„Ja”nieuniknione.Opod-
miociepisarstwaJerzegoAndrzejewskiego,WydawnictwoUniwersytetuŚląskiego,
Katowice2000.
13
