Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wośćmożliwośćzdefiniowaniaprawapodmiotowegonaużytekposzczególnych
gałęziprawa
55.Wujęciuogólnymprawopodmiotoweoznacza„czyjeśprawo”
iprzysługuje„komuś”,ktomożesiędomagaćjegorealizacjiwformiewynikające-
gozeńroszczenia
56.
Doterminu„prawopodmiotowe”odnosisięprzedewszystkimnaukaprawa
cywilnego,naktórejgrunciezrodziłasiękoncepcjautożsamiającajezezłożoną
sytuacjąprawnąwyznaczonąpodmiotomprzezobowiązującenormyichroniącą
prawnieuznaneinteresytychpodmiotów–naktórątosytuacjęskładająsięwolne
–waspekcienormatywnym–zachowaniapsychofizycznelubkonwencjonalne
podmiotuuprawnionego,zktórymisprzężonesązawszeobowiązkiinnegopod-
miotulubinnychpodmiotów,przyczymzreguły(gdyniewyłączategonorma
prawna)uprawnionemuprzysługujekompetencjadożądania,byorganpaństwa
dysponującyprzymusemdoprowadziłdozrealizowaniasprzężonychzprawem
podmiotowymobowiązków;uprawnieniestanowinatomiastelementkonstrukcyj-
nyprawapodmiotowegowcelubliższegowyznaczeniazachowaniaobjętegopra-
wempodmiotowym
57.Prawopodmiotowebywatakżedefiniowanejakozespół
powiązanychzesobąfunkcjonalnieuprawnień,kompetencjiiwolności
58.
Uprawnieniemjestsytuacja,wktórejzewzględunaokreślonąnormępraw-
nąokreślonympodmiotomnakazanejestzrealizowanienarzeczinnejosobyza-
chowaniasiępolegającegobądźnapozytywnymdziałaniunarzecztejinnejosoby,
bądźnazaniechaniupodjęciaokreślonychdziałań
59.Wydajesię,żeposzczególne
uprawnieniabędąceelementamistrukturyokreślonegoprawapodmiotowegonie
mającharakteruwyłącznego,występującegotylkonajegogruncie.Daneupraw-
nieniewystępowaćmożebowiemjakostrukturalnyelementróżnychrodzajów
55Tak:M.Pyziak-Szafnicka,(w:)Systemprawaprywatnego…,s.676.
56Istotnymjegoelementemjestwięckompetencjasprzężonazwynikającymizniegouprawnieniami,
którejwyrazemjestroszczenie.Rozróżniasięroszczeniamaterialneiformalne.Roszczeniemmate-
rialnymjestuprawnieniewynikająceznormprawamaterialnego,apodmiotytegouprawnieniasą
określoneindywidualnie.Roszczenieprocesowetosytuacjaprawnaokreślonegopodmiotupolegająca
natym,żeprzysługujemuupoważnieniedotego,byprzezodpowiedniączynnośćkonwencjonalną
doprowadziłdoaktualizacjiobowiązkuorganówpaństwawydaniadecyzjidotyczącejsprawtego
podmiotu.Zob.S.Wronkowska,(w:)Zarysteoriipaństwaiprawa,Warszawa1992,s.149.Rosz-
czeniejestwarunkiembezwzględniekoniecznymdlaistnieniapublicznegoprawapodmiotowego,
podczasgdypodmiotowemożeistniećbezniegoprywatneprawo.Zob.:W.Jakimowicz,Publiczne
prawa...,s.221.
57Zob.Z.Radwański,Zarysczęściogólnejprawacywilnego,Warszawa1979,s.73-79;Prawopod-
miotowedefiniowanebywatakżejakozespółpowiązanychzesobąfunkcjonalnieuprawnień,kompe-
tencjiiwolności,tak:Z.Ziembiński,Problemypodstawoweprawoznawstwa,Warszawa1980,s.365;
A.Redelbach,S.Wronkowska,Z.Ziembiński,Zarysteoriipaństwaiprawa,Warszawa1992,s.150
in.Odnośniedodopuszczalnościnarzuceniaochronyprawnejwbrewwoliuprawnionegozob.I.von
Munch,Zasadniczeproblemywspółczesnegopojmowaniaprawobywatelskich,RuchPrawniczy,
EkonomicznyiSocjologiczny1979,z.1,s.26.
58Z.Ziembiński,Problemypodstawowe…,s.365;A.Redelbach,S.Wronkowska,Z.Ziembiński,
Zarysteorii…,s.150in.;E.Ehrlich,Rzeczoprawiepodmiotowym,PaństwoiPrawo1958,z.2,
s.244.
59S.Wronkowska,Analizapojęcia…,s.33.
31
