Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZbigniewGóral
stabilnościpaństwa6.Oczywiściezasadaneutralnościpolitycznejurzędnikówpra-
wienigdzieniejestrealizowanawsposóbabsolutny.Zadaniapaństwasąjednak
determinowanepolitycznie,niedasięwzwiązkuztymwpełniuniknąćpowierza-
niapewnychstanowiskpolitykom,czegonajlepsząilustracjąjestfunkcjonowanie
tzw.gabinetówpolitycznychczyteżdoradcówpolitycznychwministerstwachczy
innychurzędach.Niemożnateżniedostrzegać,żerównieżpewneupolitycznienie
biurokracji,dokonywanewrozsądnychgranicach,możemiećokreślonewalory,
zwłaszczapragmatyczneiideologiczne7.
4.Zawodowycharaktersłużbypaństwowejrodzipytanieostatusprawny
urzędnikawkontekściecharakteruprawnegojegozatrudnienia.Wtymprzypadku
konkurencyjnewobecsiebiesądwapodstawowewariantyprzyjmowanychrozwią-
zań.Pierwszyznichpoleganaprzyznaniuurzędnikowistatusupublicznoprawnego,
adruginatraktowaniugojakostronystosunkupracy,cooznaczapracowniczą
(prywatnoprawną)naturęjegozatrudnienia.Nieulegawątpliwości,żewcześniej
pojawiłsiępublicznoprawnymodelpełnieniafunkcjiurzędniczych,któregozałoże-
niembyłanierównorzędnośćinteresówpaństwaiprywatnychinteresówurzędnika,
stanowiącaaksjologiczneuzasadnienienadrzędnościprawnejwładzysłużbowej.
Przejawiałasięonawróżnychfazachzatrudnienia,począwszyodprzyjęciado
służby(mianowaniejakopodstawanawiązaniastosunkusłużbowego),poprzez
dokonywaniezmianwarunkówzatrudnienia(odnoszącychsięzwłaszczadomiejsca
wykonywaniaobowiązkówsłużbowych),askończywszynaustaniustosunkusłuż-
bowego.Braktumiejscananegocjacyjnemechanizmyustalaniawarunkówsłużby
zarównowwymiarzeindywidualnym,jakikolektywnym(wyłączeniemożliwości
zawieraniaukładówzbiorowychpracy).Statusurzędniczybyłwyznaczanyprzez
bezwzględnieobowiązująceprzepisyzawartewustawie.Przesądzałotooprzyna-
leżnościtakpojmowanychstosunkówsłużbowychdoprawaadministracyjnego.Nie
oznaczatojednak,żestatuspublicznoprawnyprzyznawanyjestwszystkimosobom
zatrudnionymwsłużbiepublicznej.Osoby,któreniesąbezpośredniozwiązaneze
sprawowaniemadministracji,pełniąfunkcjepomocniczeczyteżświadcząpracę
specjalistów,zwyklemająstatuspracowniczy,aichpodstawązatrudnieniajest
umowaopracę.Publicznoprawnanaturazatrudnieniaurzędnikówniemawymiaru
wyłączniehistorycznego.Wręczprzeciwnie,wwielupaństwachtakjestrównież
iwspółcześnie,oczymświadcząchociażbyprzykładyNiemieciFrancji.Trzeba
jednakzauważyćdokonującesięwtymzakresieprzeobrażenia,wwynikuktórych
dopublicznoprawnegostatusuurzędnikaprzenikająpewneelementyłączonedo-
tychczaszestatusempracowniczym.Przedewszystkimchodzioprawozrzeszania
6Gdychodziopozaeuropejskietradycjewtymwzględzie,por.P.Wysocka,Neutralność
politycznaurzędnikówwJaponii,Gdańsko-ŁódzkieRocznikiPrawaPracyiPrawaSocjalnego,t.1,
Gdańsk-Łódź2011,s.137in.
7ZwracanatouwagęJ.Stelina,Zasadapolitycznejneutralnościsłużbycywilnej(w:)Człowiek.
Obywatel.Pracownik.Studiazzakresuprawa.KsięgaJubileuszowapoświęconaProfesorUrszuli
Jackowiak,GSP2007,t.XVII,s.376-377.
22
