Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Statuspojęcia
19
religijnych
4
,tooznaczatoprzecieżjedyniezniwelowanieroz-
graniczeń,zbliżenieiupodobnieniedooczekiwań(bądźtyl-
kooczekiwańimputowanych)otoczeniaspołecznego.Można
byterazpowiedzieć,żetoprzejawczystejarbitralnościiżąda-
nieidącezbytdaleko,jeśli–metodologicznie–wymagasięcze-
goświęcejniżtejdeskryptywnejdiagnozy.Jateżniewymagam
żadnegotakiegoHwięcej”,tylkojekonstatujęjakorozpozna-
walnepospecyficznieodmiennymsposobiewyrażaniamyśli.
Boteżstwierdzenie,żewokreślonympaństwiezaawansowa-
najestHsekularyzacjawsi”,codajesięzauważyćwempirycznie
uchwytnymspadkuzwiązkówzKościołemwgminachwiejskich,
jestczymśzupełnieinnymniżsformułowanietezy,jakobyka-
pitalistycznaocenasukcesuekonomicznegobyłasekularyzacją
pewnościzbawieniaprzyzałożeniureformacyjnejwiarywpre-
destynację.Woczywistybowiemsposóbwtejtezie,modelowej
dlateorematusekularyzacji,określonaspecyficznatreśćzosta-
jeobjaśnionaprzezinną,wobecniejuprzednią,takmianowicie,
żesugerowaneprzeistoczeniejednejwdrugąniejestaniinten-
syfikacjąowejtreści,anijejuwyraźnieniem,leczwyobcowaniem
zpierwotnegoznaczeniaipierwotnejfunkcji.
Najwyraźniejopisaniejakiejśzależnościhistorycznejzapo-
mocąelementówHpierwotny”iHwyobcowany”niewystar-
cza,byująćzastosowaniewyrażeniaHsekularyzacja”wfunkcji
znaczącej.Iwtymmiejscunasuwasiępytanie,czyto,cona-
leżytudodać,bydopełnićznaczenia,niejestnieuchronnieja-
kimśelementemteologicznym.Czyzatempojęciesekularyzacji
niewykraczapozato,czegomożnadokonaćwkwestiirozumie-
niaprocesówistrukturhistorycznych,skoroimplikujenietylko
pewnązależność,lecztakżecośnapodobieństwozmianyświa-
tów,radykalnąnieciągłośćrozmaitychprzynależnościprzyich
jednoczesnejtożsamości?Czypojęcietoniewnosiwnaszero-
zumieniehistoriiparadoksupolegającegonatym,żenowożyt-
nycharakterHświeckości”dasięuchwycićjedyniewwarunkach
niedostępnychnamakuratprzeztęjegowłaściwość?
4
Th.Luckmann,DasProblemderReligionindermodernenGesellschaft,
Freiburg1963,ss.23,27–30,44.
