Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Częśćpierwsza.Sekularyzacja.Krytykapewnejkategorii...
HermannLübbewskazałnafakt,żeHużyciepojęćaktualnych
ideowopolitycznieniepozostajebeznastępstw”orazżektonie
chciałbysiętuznaleźćniespodziewanienapierwszejliniiotwar-
tegokonfliktu,winienbyćzainteresowanyoświeceniemizneu-
tralizowaniemtego,cowpojęciachutajone.Lübbeuważaza
Hmożliwewyodrębnienieczystowewnątrznaukowegozastoso-
waniapojęciasekularyzacji”.WłaśnietopozostajeHwzgodzie
zestanowiskiemiintencjaminajnowszejteologiisekularyzacji”
5
.
Możnatuzapytać,czytakazbieżnośćstanowiskaiinteresunie
musimiećswojejgranicytam,gdzieHoświecenie”,którezgod-
niezdefinicjąC.H.RatschowaniejestniczyminnymjakHostrą
postaciąsekularyzacji”
6
,dotykasekularyzacjisamegopojęcia
sekularyzacji.
Jeślizapytaćtuomożliwośćwewnątrznaukowegopojęcia
Hsekularyzacji”,tokryteriumtejwewnątrznaukowości[Wissen-
schaftsimmanenz]niejesttożsamezjejpostulatem.Towyjaśnie-
niejestwskazaneprzezwzglądnarozkwitającąostatnioradosną
solidarnośćtych,którzysądzą,żemogąłączyćprzezwyciężenie
takiejwewnątrznaukowościzenharmonicznymmylenieminter-
dyscyplinarnościzponaddyscyplinarnością.Samatylkosymbio-
zaniechęcidoHpozytywizmu”(czytego,cosięzaniegouważa)
nielegitymizujejeszczekażdegozheterogenicznychzałożeń,
wprowadzanychdotejrelacji.
5H.Lübbe,Säkularisierung,s.7n.
6
C.H.Ratschow,artykułSäkularismus,w:DieReligioninGeschichteund
Gegenwart,wyd.3,t.V
,Tübingen1961,s.1291:HObjaśnienietoostrapo-
staćsekularyzacjiwtymsensie,żesamodzielnyobszarmyśleniaprzeciwstawia
religiiitakteoretycznie,jakpraktyczniewyzwalagospodjejwpływu”.[Czytelni-
kowinależysięważnewyjaśnienieterminologiczne:Hobjaśnienie”toworygina-
leHAufklärung”,słowomającewniemieckimznaczenieszerszeibogatszeniż
Hoświecenie”wpolszczyźnie.WtymwypadkuniechodzioczywiścieoHoświece-
nie”jakoepokę,leczraczejoHobjaśnianie”zjawiskibudowanieprzeztowłasnej
świadomości,niezależnejodreligiiijejdogmatów.Zgodniezresztązpodstawo-
wądefinicjątegopojęciawRGG(ReligioninGeschichteundGegenwart):HSłowo
(Aufklärung’pojawiasięporazpierwszywXVIIIw.Wyrażasięwnimsamodziel-
nośćrozumnejświadomościwobecreligiipozytywnej”–(przyp.tłum.)].
