Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II.Wymiarukrytegosensu?
23
zajmująjakobywsensiepolitycznymiprawnymmiejsceanalo-
gicznedocuduwteologii.ZasprawąMachiavellegodokonała
sięponoćsekularyzacjaprzesłaniasoteriologicznego,któreprze-
istoczyłosięwideępropagandy,usiłującejmimozmiennychoko-
licznościprzywiązaćabsolutnedążeniaipragnienialudziwświecie
dotakichprzewodnichświeckichwyobrażeńzbawczych,jakna
przykładpotęgaijednośćojczyzny.Jużnieomalmodąstałysię
wszelkiepróbyinterpretowaniapolitycznychoczekiwańzbaw-
czychwrodzajuManifestukomunistycznegojakosekularyzacji
czytobiblijnegoraju,czyapokaliptycznegomesjanizmu.
Jeślijużrazideępostępuobjaśnisięjakotransformacjęwy-
obrażeńokierowanejprzezOpatrznośćhistoriizbawienia,to
powstajądwiemożliwości:albonieskończonośćtegopostępu
trzebabędzieprzedstawićjakosekularyzatWszechmocy,spra-
wującejuprzedniorządynaddziejami,albojegoprzewidywane
stadiumkońcowewrodzajuHZłotegoWieku”,HWiecznegoPo-
koju”czyHrównościwszystkichpozniesieniupaństwa”będzie
mogłostaćsięjedynieczymśnapodobieństwoeschatologiibez
Boga:To,cowcześniejnazywałosięDpełniączasu”,spełnieniem
teraźniejszościwwiecznościjakoprzestrzenizbawienia,zwiesię
uSaint-SimonaDdoskonałościąporządkuspołecznego”,uKanta
Dkrólestwemczystegopraktycznegorozumu”,uGoethego,Schille-
raiHölderlinaDhumanizmeminowąmitologią”,uRousseauDpo-
wrotemdonatury”,uWinckelmannaDpowrotemdostarożytnych”,
uWielandaiGessneraDwyobraźniąpoety”.Światśredniowiecza
byłświatemskończonym,jegoBógwszakże–Bogiemnieskoń-
czonym;wnowożytnościświatprzejmujetenatrybutBoga:nie-
skończonośćzostajezsekularyzowana.
Naukawreszcie,októrejjużHegelwFilozofiiprawa,wspo-
minającojejroszczeniachdowolnościnauczania,powiada,że
wykształcasięniczymjakiśKościółwtotalnośćwłasnejzasady,
któramożezjeszczelepszymuzasadnieniempostrzegaćsięjako
zajmującąmiejsceKościoła
iv
–tanauka,któranietylkochce
pojąćświat,lecztakżewyprowadzićobowiązującewnimnormy
postępowania,jaktozaprogramowałDescartesdlaswojej
moraledéfinitive,popadawstannadkompetencjiwłaśnieprzez
to,żejestsekularyzacjąpierwotniechrześcijańskiegopołączenia
