Preambuła aktu normatywnego

Małgorzata Ewa Stefaniuk

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-227-3085-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Rok wydania:

2009

Liczba stron:

627

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Stefaniuk, Małgorzata Ewa. Preambuła aktu normatywnego. Red. . Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2009, 627 s. ISBN 978-83-227-3085-0

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Stefaniuk, M.E.

T1 Preambuła aktu normatywnego

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

PP Lublin

YR 2009

SN 978-83-227-3085-0

Bibliografia BibTex:

@Book{ 212912, author = "Stefaniuk, Małgorzata Ewa", editor = "", title = "Preambuła aktu normatywnego", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej", year = "2009", address = "Lublin", isbn = "978-83-227-3085-0" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Stefaniuk, Małgorzata Ewa

ED -

TI - Preambuła aktu normatywnego

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

CY - Lublin

PY - 2009

SN - 978-83-227-3085-0

ER -

Netografia (standard APA):

Stefaniuk, Małgorzata Ewa. Preambuła aktu normatywnego [baza danych online] Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2009 [dostęp: 25 08 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/preambula-aktu-normatywnego-malgorzata-ewa-stefaniuk-212912.

stosowanie prawa, akt normatywny, doktryna prawa, polskie prawo

Prezentowana praca jest poświęcona preambule aktu normatywnego. Tematyka ta jest przedstawiona z perspektywy polskiej doktryny prawa, procesów stanowienia prawa oraz jego stosowania, w przedziale czasowym obejmującym lata 1989-2007. Celem przeprow...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-227-3085-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Rok wydania:

2009

Liczba stron:

627

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp12
Rozdział I. Preambuła w polskiej doktrynie prawa 24
1.1. Preambuła jako przedmiot badań – ustalenia terminologiczne, geneza i rozwój zjawiska24
1.2. Rodzaje aktów normatywnych zawierających preambuły32
1.3. Miejsce preambuły w akcie normatywnym i status języka preambuł40
1.4. R odzaje preambuł53
1.5. Funkcje preambuł57
1.6. Spór o charakter normatywny preambuły64
1.7. Podsumowanie rozdziału pierwszego80
Rozdział II. Preambuła wobec multicentryczności polskiego prawa – regulacje krajowe i wspólnotowe oraz rola preambuły w wykładni prawa 82
2.1. Wprowadzenie do problematyki82
2.2. Multicentryczność systemu prawa i jej konsekwencje83
2.3. Preambuła w regulacjach techniki prawodawczej85
2.3.1. Ewolucja polskich zasad techniki legislacyjnej w odniesieniu do preambuł85
2.3.2 Preambuła w regulacjach prawa wspólnotowego93
2.4. Rola preambuły w wykładni prawa97
2.4.1. Wykładnia funkcjonalna w tradycji polskiego prawoznawstwa97
2.4.2. Specyfika wykładni prawa wspólnotowego104
2.4.3. Interpretacyjna funkcja preambuły w prawie krajowym116
2.4.4. Znaczenie preambuły w wykładni prawa wspólnotowego119
2.4.5. Symptomy nowego spojrzenia na wykładnię w polskiej teorii prawa i badaniach empirycznych122
2.5. Wykładnia preambuły141
2.6. Podsumowanie rozdziału drugiego142
Rozdział III. Preambuła w polskim ustawodawstwie w obliczu zmian społecznych i zasady demokratycznego państwa prawnego 144
3.1. Charakter zmiany społecznej i jej wpływ na strukturę normatywną życia społecznego144
3.2. Rola wprowadzenia zasady demokratycznego państwa prawnego w przeobrażeniach ustrojowych w Polsce153
3.3. Polityka polskiego parlamentu w zakresie preambuł po zmianie demokratycznej 1989 roku160
3.3.1. Przejawy nieufności prawodawcy w stosunku do preambuł161
3.3.1.1. Uchwalanie nowych preambuł – rozmiary zjawiska161
3.3.1.2. Inne sposoby wskazywania na cel regulacji165
3.3.1.3. Odnośniki167
3.3.1.4. Etapy podejmowania decyzji o poprzedzaniu ustaw preambułami i tryb postępowania z projektami ustaw168
3.3.2. Sposoby postępowania z istniejącymi preambułami – przyczyny i zasięg dokonywania zmian171
3.4. Charakterystyka preambuł z lat 1989–2007178
3.4.1. Sposoby redagowania preambuł178
3.4.2. Rodzaje uchwalanych preambuł z punktu widzenia ich treści181
3.4.3. Semantyczna zawartość preambuł184
3.5. Podsumowanie rozdziału trzeciego194
Rozdział IV. Preambuła w polskiej tradycji konstytucyjnej i w pracach nad nową Konstytucją RP196
4.1. Uwagi wprowadzające196
4.2. Polska tradycja konstytucyjna w zakresie zamieszczania preambuł w ustawach zasadniczych197
4.3. Preambuła w pracach nad Konstytucją i w jej projektach w latach 1989–1993211
4.4. Spór o preambułę w projektach konstytucji w latach 1993–1997220
4.5. Preambuła jako element kompromisu politycznego237
4.5.1. Ewolucja idei kompromisu w sprawie nowej konstytucji i jej konsekwencje237
4.5.2. Kontrowersje związane z treścią preambuły zgłaszane podczas debaty konstytucyjnej i dochodzenie do kompromisu240
4.6. Podsumowanie rozdziału czwartego251
Rozdział V. Preambuła Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku 252
5.1. Ogólna charakterystyka preambuły konstytucyjnej252
5.1.1. Uwagi wprowadzające252
5.1.2. Preambuła jako integralny element konstytucji i jej struktura formalna253
5.1.3. Invocatio Dei258
5.1.4. Określenie autorytetu ustrojodawczego263
5.1.5. Rozliczenia z przeszłością266
5.1.6. Państwo w preambule270
5.1.7. Prawo w preambule276
5.1.8. Status obywatela w preambule282
5.1.9. Preambuła a wartości285
5.1.10. Godność człowieka304
5.1.11. Sprawiedliwość307
5.1.12. Zasada pomocniczości314
5.1.13. Zasada dobra wspólnego320
5.1.14. Zasada dialogu społecznego328
5.2. Preambuła a bezpośrednie stosowanie konstytucji331
5.3. Rola preambuły konstytucyjnej w wykładni przepisów ustawy zasadniczej342
5.4. Preambuła a funkcje konstytucji347
5.5. Preambuła w projektach nowych konstytucji355
5.6. Podsumowanie rozdziału piątego362
Rozdział VI. Preambuła w wystąpieniach poselskich w latach 1989–2007 364
6.1. Uwagi wprowadzające364
6.2. Wiedza na temat instytucji preambuły w wystąpieniach posłów366
6.2.1. Sposoby rozumienia terminu „preambuła”366
6.2.2. Charakter normatywny preambuły369
6.2.3. Rodzaje aktów normatywnych, których preambuły przywoływano372
6.2.4. Zasadność i motywy zamieszczania preambuł w aktach normatywnych383
6.3. Cel regulacji prawnej jako element preambuły395
6.4. Preambuła jako nośnik wartości399
6.5. Ocena preambuł w poglądach posłów416
6.5.1. Braki w treści i niezgodność preambuł z rzeczywistością społeczną416
6.5.2. Kompatybilność między preambułą a artykułową częścią aktu normatywnego jako kryterium oceny preambuły422
6.5.3. Postulat zgodności między preambułą a jej realizacją w rzeczywistości społecznej425
6.6. Preambuła Konstytucji rp z 2 kwietnia 1997 roku w wystąpieniach posłów426
6.7. Podsumowanie rozdziału szóstego434
Rozdział VII. Preambuła w orzecznictwie sądowym w latach 1989–2007 436
7.1. Uwagi wprowadzające436
7.2. Sposób rozumienia preambuły i stosowana terminologia437
7.3. Tradycja przywoływania preambuł w procesie stosowania prawa oraz formy działalności orzeczniczej sądów438
7.4. Podmioty odwołujące się do preambuł i rodzaje aktów, na których preambuły powoływano się w orzecznictwie440
7.5. Problem normatywności preambuły444
7.6. Rola pozajęzykowych dyrektyw wykładni w kontekście preambuły452
7.7. Preambuła Konstytucji rp z 2 kwietnia 1997 roku w orzecznictwie sądowym458
7.8. Preambuły zawarte w ustawach w orzecznictwie sądowym488
7.9. Preambuły w umowach międzynarodowych w orzecznictwie sądowym522
7.10. Preambuły aktów prawa wspólnotowego w orzecznictwie sądowym539
7.11. Preambuły aktów podustawowych w orzecznictwie sądowym558
7.12. Podsumowanie rozdziału siódmego560
Wnioski końcowe562
Bibliografia 576
I. Wykaz aktów normatywnych przywołanych w pracy576
1. Polskie akty konstytucje576
2. U stawy577
3. Dekrety581
4. Akty podustawowe582
5. Akty prawa wspólnotowego583
6. Konwencje i umowy międzynarodowe584
7. Konstytucje państw obcych584
8. I nne akty585
II. Wykaz orzeczeń sądowych przywołanych w pracy586
Trybunał Konstytucyjny586
Sąd Najwyższy587
Naczelny Sąd Administracyjny589
Wojewódzkie Sądy Administracyjne592
Inne sądy593
III. Opracowania594
IV. Wykaz badań opinii publicznej wykorzystanych w pracy616
Opinie Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów616
V. Sprawozdania Stenograficzne617
VI. Biuletyny Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego625
VII. Druki Sejmowe626

rozdziałI.Preambuławpolskiejdoktrynieprawa

składnikówdefinicjipreambułyzostaniedokonanewdalszychczęściach

niniejszejpracy.12

Preambułaniejestwytworemwspółczesnościzarównoodstronyteo-

retycznejjakiwzakresiestosowaniawpraktyceprawodawczej.Wodnie-

sieniudotejpierwszejsferydająsięzauważyćdoktrynalnekontrowersje

wokółpotrzebyjejzamieszczania.Rozważanianatematpreambułmają

swojądługąhistorięsięgającąStarożytności,akonkretnierozważańpla-

tońskich.Kwestiezwiązanezpotrzebąjejstosowaniabyłyrozważane

iznajdowałyróżnerozwiązaniawzależnościodtego,jakujmowanorolę

prawaiprawodawcy.Możnawskazaćnazależnośćpomiędzypoglądami

napreambułęafunkcjami,jakiepowinnopełnićprawo.

Wyróżnićmożnadwieskrajnegrupypoglądówwodniesieniudopotrze-

byzamieszczaniawstępówdoprawa.Pierwszauznajetakąpotrzebę,przy

czymnajbardziejreprezentatywnymjejprzedstawicielembyłPlaton,który

wtejkwestiiznalazłzwolennikówwF.Baconie13iJ.Benthamie.14Druga

grupapoglądów–negującacelowośćzamieszczeniapreambuł–jestzwią-

zanagłówniezosobąGustawaRadbrucha.15

żyć,iżweWprowadzeniudonaukprawnych.Leksykontematyczny,W.Gromskijako

hasłoLeksykonudefiniujearengę,aniepreambułę,nazywającjąinaczejpreambułą,

wstępnączęściąaktuprawotwórczego.PatrzW.Gromski:hasłoArenga,[w:]A.Bator,

W.Gromski.A.Kozak,S.Kaźmierczyk,Z.Pulka:Wprowadzeniedonaukprawnych.

Leksykontematyczny,Warszawa2008,s.181.

Wwydawnictwachobcojęzycznychrozumieniepreambułyjestpodobne.Jestto

wstęp,twierdzeniewprowadzające,przedmowa,zaświnteresującymnaskontekściejest

to:„wprowadzającaczęśćustawy,[...]wskazującanapowodyizamierzenia(cele)tego,

codalejnastępuje”.HasłoPreamble,[w:]TheAmericanCollegeDictionary,C.L.Barn-

hart(ed.),RandomHouse,NewYork1966,s.952.

F.Baconżądałpoprzedzaniapraw„wykłademmotywów”,comiałostanowićobjaw

postępu.PatrzP.Janet:Historiadoktrynpolityczno-prawnychwrazzhistoriąfilozofii

prawa,przejrzałiuzupełniłdoktrynamipolitycznymiXIXiXXwiekuprof.drA.Pere-

tiatkowicz,Poznań1923,s.41.OmawianezagadnieniemożnaznaleźćwpracyBacona

pt.DeDignitateetAugmentisScientiarum(Ogodnościipostępachnauk).Fragmentytej

pracy[w:]F.Leśniak:FranciszekBacon,Warszawa1961,s.132–143.Potwierdzenie,iż

F.Baconbyłzwolennikiemwstępów,można(przynajmniejpośrednio)znaleźćwinnym

jeszczejegoesejupt.Onawykuiwychowaniu.Tekst[w:]F.Leśniak:op.cit.,s.170.

J.Benthamnależałwręczdo„entuzjastycznychzwolennikówwstępów”.Patrz

G.L.Seidler:Zzagadnieńfilozofiiprawa,cz.1:Prawoiidee,Lublin1984,s.84.

J.Benthamuważał,żesztukaprawodawczajestczęściąnaukioprawie,„poucza,

wjakisposóbogółludzistanowiącyspołeczeństwomożebyćnastawionynasposóbpo-

stępowaniacałościnajlepiejprowadzącydoszczęściacałegospołeczeństwazapomocą

motywówpodsuwanychprzezprawodawcę”.J.Bentham:Wprowadzeniedozasadmo-

ralnościiprawodawstwa,Warszawa1958,s.435.PatrzteżR.Piotrowski:Spóromodel

tworzeniaprawa,Warszawa1988,s.49–50.

Szczegółoweprzestawieniewszystkichpoglądównatentematwykraczałobypoza

ramyniniejszejpracy,stądwywódbędzieograniczonydopoglądówPlatonaiG.Rad-

bruchapodkątemargumentówzalubprzeciwpreambułom.Przeciwnikiemwstępów

byłrównieżT.B.Macaulay,argumentując,iżskoroaktynormatywnesąwynikiem

kompromisówmiędzyróżnymisiłamipolitycznymi,towstępyniemogąwyrażaćjedno-

znacznejpolitykilegislacyjnej.Za:G.L.Seidler:Zzagadnień...,s.84.Powyższyprob-

lempojawisięodrębnieprzyomawianiupracnadprzygotowaniemiuchwaleniemKon-

stytucjiRPz2kwietnia1997roku.

Brak wyników

Preambuła aktu normatywnego

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra