Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PrezydenturapolskawpierwszychlatachIIIRP
protestowałbyprzeciwkoustawie
90
.Namocydekretuz6sierpnia1926rokupowołanodożyciain-
stytucjęGeneralnegoInspektoraSiłZbrojnych,któryniebyłodpowiedzialnyprzedparlamentem,
zatomógłzastępowaćministrasprawwojskowychipodlegałprezydentowi.Zchwiląwybuchu
wojnygeneralnyinspektormiałstaćsięWodzemNaczelnym
91
.StanowiskotoprezydentMościcki
powierzyłPiłsudskiemu,któryłączyłjeodmaja1926rokuzfunkcjąministrasprawwojskowych.
AnalizapraktykiustrojowejstosowaniakompetencjiprzezprezydentaMościckiegowczasie
jegopierwszejkadencjiprzynosiistotneustalenia.Dekretyprzyznaneprezydentowinamocy
sierpniowejustawystałysięnarzędziemlegislacyjnymrządu,natomiasturządprezydencki
wichtworzenieangażowałsięrzadko
92
.Mnogośćitreśćtegotypuaktów,któredefacto
zastępowałyustawy,postawiłyszybkoMościckiegowkonflikciezparlamentem.Przykładem
możebyćtuwydanewlistopadzie1926rokurozporządzenieokarachzarozpowszechnianie
nieprawdziwychwiadomościorazzazniewagęwładz,którejużwgrudniuzostałoprzezparla-
mentuchyloneustawą
93
.Krytykaprezydencko-rządowejlegislacjiniesprowadzałasięjedynie
dozarzutuopolitycznezaangażowanieMościckiegopostroniesanacji,aletakżedoposądzeń
ołamaniekonstytucyjnychreguł.wprzypadkutegodekretuchodziłoozasadęorzekania
wsprawieprzestępstwocharakterzepolitycznymprzezsądprzysięgłych
94
.
Wnarastającymsporzezparlamentemniebrakowałoteżakcentówsymbolicznych,podno-
szonychgłównieprzezmarszałkaPiłsudskiego,którywykorzystywałliczneokazjedokreacji
wizerunkuprezydentajakonajważniejszegoczynnikawpaństwie
95
.AndrzejChojnowski
nadowódtegoprzytoczyłsytuacjęzpaździernika1926roku,kiedytomarszałekRatajspierał
sięzPiłsudskimoto,czyposłowiemająwysłuchaćorędziaprezydentanastojąco
96
.Wpewnym
sensiemaskowałotoówczesnyrealnyukładwładzy
97
.
Znamiennymbyło,iżministrowiewrządziekonsultowaliswojedziałaniawpierwzmar-
szałkiemPiłsudskim,anastępnieprzedstawialiprojektydekretówprezydentowi,któryniemal
wszystkiejeaprobował,takjaktomiałomiejscenp.przyinicjatywieministrasprawwe-
wnętrznychHenrykaJózewskiego,którychciałuregulowaniastatusuKościołaPrawosławnego
wPolsce
98
.TakżesamprezydentMościcki.przydecydowaniuonominacjinastanowisko
90
W.Roszkowski,NajnowszahistoriaPolski1914-1993,tom1,Warszawa1995,s.222.
91
A.Leśniewski,Kulisył,opocito,s.216.
92
A.Chojnowski,FelicjanSławoj-Składkowski)premierRzeczypospolitej15V1935i30IX1939,[w:]Pre-
zydenciipremierzył,opocito,s.365,366.
93
Dz.U.RP1926,nr110,poz.640;nr128,poz.755.
94
K.Burnetko,Gwałtiratunek,DPolitykaD2006,nr7.
95
J.Laroche,Polskalatł,opocito,s.48,49.
96
A.Chojnowski,IgnacyMościcki)prezydentRzeczypospolitej1VI1926i30IX1939,[w:]Prezydenci
ipremierzył,opocito,s.220.
97
SamPiłsudskipodkreślał,żefaktycznawładzaspoczywawrękachtrzechosób:jego,prezydentaipre-
mieraBartla.Zob.W.Tybura,My)prezydentPolski,DPrawoiŻycieD1995,nr50,s.36.
98
H.Józefski,Zamiastpamiętnika,DZeszytyHistoryczneD1982,nr59,s.64.
32
