Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Ryshistorycznykompetencjiustrojowych...
zuprawnieniami,jakietraflływręceprezydentanagruncieprzepisówKonstytucjimarcowej.
NapłaszczyźnieustawodawczejprezydentotrzymałswobodniejsząniżwprzepisachKonstytucji
marcowejmożliwośćwydawaniadekretówzmocąustawy.Porazpierwszywdziejachpolskiej
prezydenturyzostałwyposażonywinstrumentwetaustawodawczego,doobaleniaktórego
koniecznabyłaustawowawiększośćgłosów,zarównowSejmie,jakiwSenacie
115
.Wetoprzy-
sługiwałomutakżewstosunkudoustawzmieniającychkonstytucjęimogłobyćrozpatrzone
dopierowczasienastępnejkadencjiparlamentu
116
.Osobnyetapwprocesieustawodawczym
stanowiłapromulgacjaustawy,którejprezydentdokonywałnamocyart.54ust.1konstytucji.
JakzauważyłJarosławSzymanek,natymetapieprezydentjakostrażnikkonstytucji,posiadając
kompetencjędoocenyzgodnościustawodawstwazustawązasadniczą,mógłzaniechaćpodpi-
saniaustawyiodesłaćjąadacta
117
.Cowięcej,wdokonywaniuocenykonstytucyjnościprojektu
ustawyniebyłonzwiązanytylkoaspektemformalnym,aletakżemógłrozstrzygaćozgodności
dokumentuzkonstytucjąpodkątemmaterialnym
118
.
Ustawazasadniczapreferencyjnietraktowałainicjatywęustrojodawcząprezydenta,
dlaprzyjęciaktórejpotrzebnabyławparlamenciezwykławiększośćgłosówwobecwiększości
bezwzględnejprzyinicjatywieRadyMinistrówlubSejmu
119
.Dotychczasowa,ograniczona
kompetencjarozwiązaniaparlamentustałasięuprawnieniemdyskrecjonalnymprezydenta.
Podobniedozapisówpoprzedniejkonstytucjikształtowałasiękompetencjazarządzaniawybo-
rówparlamentarnych,atakżezwoływaniaiodraczaniasesjiSejmu,ztymżepodniesionopróg
liczbypodpisówpodposelskimwnioskiemozwołaniesesjinadzwyczajnejz1/3dopołowy
120
.
Konstytucjakwietniowaszerokonakreśliłauprawnieniakreacyjnegłowypaństwa.Powie-
rzyławręceprezydentamianowanieDwedługswegouznaniaDPrezesaRadyMinistrów,który
następniewnioskowałopowołanierząduwzaproponowanymprzezsiebieskładzie
121
.Kierunek
politycznejodpowiedzialnościrządu,zgodniezpodstawowymzałożeniemprezydencjalizmu,
zmieniononaPrezydentaRzeczypospolitej,uniezależniająctymsamymbytRadyMinistrów
odwoliparlamentu.Zachowanoprzytymbardzoograniczonemożliwościparlamentarnej
kontrolirządu.wniosekoodwołaniegabinetulubpojedynczegoministrarozpatrywałSejm
nanastępnymposiedzeniu.WprzypadkuprzyjęciawnioskuprzezSejmzwykłąwiększością
głosów,decyzjęoodwołaniupodejmowałprezydent.Wciągutrzechdnimógłwręczyćdymisję
lubrozwiązaćparlamentlubteżnicnieuczynić.Ostatniaokolicznośćpowodowała,żewniosek
traflałdozatwierdzeniaprzezSenat,alezgodatejizbynadymisjęnieprzesądzałalosurządu
115
Dz.U.RP1935,nr30,poz.227,UstawaKonstytucyjnazdnia23kwietnia1935ro,art.54.
116
J.Pietrzak,Parlamentwsystemieł,opocito,s.101.
117
J.Szymanek,KompetencjeprezydentaRPwynikającezarto54ustawykonstytucyjnejzdnia23kwietnia
1935roku,DPrzeglądSejmowyD2000,nr1,s.17.
118
Ibidem.
119
Dz.U.RP1935,nr30,poz.227,art.80.
120
S.Krukowski,KonstytucjaRzeczypospolitejPolskiejz1935ro,[w:]Konstytucjeł,opocito,s.181.
121
Dz.U.RP1935,nr30,poz.227,art.12,13.
35
