Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
RadosławRybkowski
skichczasopismpoświęconychsprawommiędzynarodowym:„ForeignPolicy”
oraz„ForeignAfairs”
.Kiedyw2005rokuprzygotowanoporazpierwszyIndeks
PaństwUpadłych13,tekstrozpoczynałsięodkonkluzjizaczerpniętejzeStrategii
BezpieczeństwaNarodowegoz2002rokugłoszącej,żeobecnieAmerykajestbar-
dziejzagrożonaprzezpaństwaupadłebądźzagrożoneupadkiem(failingstates)
niżprzezpaństwazaborcze(conqueringstates)14.Wtympierwszymrokupubliko-
waniaIndeksuzanajważniejszeprzesłankiwskazującenazagrożonybytpaństwa
uznano:nierównomiernyrozwój,prowadzącydopowstaniarejonówowiększym
bogactwie,icojeszczeważniejsze-doenklawubóstwa;kryminalizacjęidele-
gitymizacjęwładzypaństwowej,wynikającązkorupcjioraznieefektywnościjej
działań,orazzagrożeniawypływającezezmiandemograficznych,rozumianejako
gwałtownyprzyrostliczbyludności.JużwpierwszymIndeksiedowodzono,że
uznaniejakiegośpaństwazaupadłewpołączeniuznaciskamigrupinteresówczy
biurokratycznymikryteriamiprowadzidopoważnychkonsekwencjidlaobywate-
litakichpaństw-wtymdodecyzjioprzyznaniupomocygospodarczej.W2005
roku„ForeignPolicy”uznałowięcpaństwaupadłezazjawiskobardzotrudnedo
zdefiniowania,aleistotnedlakształtowaniapolitykimocarstwXXIwieku,iztego
względuzatakbardzozasługującenauwagęnietylkorządzących,aleiopinii
publicznej15.
WnastępnymrokuautorzyIndeksudostrzegli,żekategoriapaństwupadłych
stałasięczęściąpowszechnegojęzykaużywanegowopisywaniustrategicznych
działań,przyczyniającsięjednocześniedodalszejniejednoznacznościdefinicji.
Aleod2006rokuzaczętoprzyjmowaćpięćzasadniczychkryteriówopisujących
państwoupadłe:1.rządniesprawujeskutecznejkontrolinadswoimterytorium;
2.jegolegitymizacjaniejestuznawanaprzezznacznączęśćspołeczeństwa;3.nie
jestwstaniezapewnićwskutecznysposóbbezpieczeństwawewnętrznego;4.nie
zabezpieczaobywatelompodstawowychświadczeńspołecznych;5.nieposiada
rzeczywistegomonopolunaużyciesiły16.W2007rokuzapodstawowewyznacz-
nikiupadkuuznanezostały:nieposkromionakorupcja,zachłanneelity,które
zagarnęływładzę,brakrządówprawaorazgłębokiepodziałyetniczneireligij-
ne17.Zkoleiw2008rokuzajedenznajważniejszychprzejawówpaństwaupad-
łegouznanonieumiejętnośćradzeniasobieznagłymistanamikryzysowymi,
spowodowanymiczynnikamiekonomicznymibądźkatastrofaminaturalnymi.
Jakwyjaśnialiautorzy:„państwasłabesąsłabewłaśniedlatego,żeniemająwy-
13FailedStatesIndexmożnaprzetłumaczyćtakżejakoRankingPaństwUpadłychczyWskaźnik
PaństwUpadłych.
14TeFailedStatesIndex,„ForeignPolicy”2005,vol.167(lipiec,sierpień),s.56;TeNational
SecurityStrategyoftheUnitedStatesofAmerica,Washington:OfceofthePresidentoftheUnited
States2002,s.1,za:http://www.globalsecurity.org/military/library/policy/national/nss-020920.pdf
(dostęp:10.05.2010).
15TeFailedStatesIndex,„ForeignPolicy”2005,vol.167(lipiec,sierpień),s.64.
16TeFailedStatesIndex,„ForeignPolicy”2006,vol.154(maj,lipiec),s.52.
17TeFailedStatesIndex,„ForeignPolicy”2007,vol.161(lipiec,sierpień),s.56.
