Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Problemwolnościikoniecznościwniemieckiejmistycepanteistycznej
29
Znieokreślonościączłowiekajestściślezwiązanenowepostrzeganierze-
czywistości,bojeślimistykawyzwalaziluzjimyśleniaojednostcewkatego-
riachzamkniętejiaprioryczniegotowejtożsamości,totymsamymsprzeciwia
sięinterpretowaniuświatawkategoriachrozdarciairozbicianawyizolowane
podmioty32.Wyraźniepodkreślając,żerzeczywistośćniejestprojektemgoto-
wym,akcentujejakootwartąmożliwośćiotwartyobszardziałania.Ztego
względubytuniesposóbpoznaćracjonalnie,bobraktutajfinalnego,sta-
tycznegodzieła,któretylkojakbyczekanapełneodkrycieiopisanieprzez
rozumnyiodrębnyodniegobytzapomocądyskursywnychmetod(język,
logika).Zamiasttegodoświadczamyżywejjednościistnienia,twórczejbosko-
ści,którejniesposóbobjąćzapomocąrozumuiktórawymykasięludzkiemu
poznaniu,ponieważnigdynieznajdujesięwstaniespoczynku.Boskość(bez-
deń)jestniewysłowiona,boniemającpodstawy,sytuujesiępozanaszymi
środkamiwyrazu.Kompetencjerozumukończąsięwięctam,gdziechodzi
oBogaireligię33.Niemieckamistykapanteistycznazrywazutartyminawy-
kamitradycyjnejmetafizyki,bojejzdaniemcharakterystycznedlatejmetafi-
zykizasady-choćbyklasycznalogikaizwiązanazniązasadaniesprzeczności,
niewstanieuchwycićtwórczegopulsużycia-procesuwiecznychnaro-
dzinBoga34-gdziesamprocesistnieniajestgenerowanyprzezniedającesię
napozórpogodzićsprzecznościiprzeciwieństwa.Całośćbytunależynietyle
racjonalizować,awięcporządkowaćiseparować,coodczuwać.Tennaciskna
uczucieiwolęmanaceluprzezwyciężenietowarzyszącegofilozofiizachodniej
odjejzaraniarozdziałusferymyśleniaodsferyuczucia35.Ówrozdziałniewąt-
pliwiewpłynąłnamodelnauki,pomijającywswejmetodycekoncepcjęjedno-
ści,wobecczegozamykającyprzedczłowiekiemnajważniejszewtejperspek-
tywiedoświadczenieegzystencjalne:żywąrelacjęmiędzynimajegoalterego,
Bogiem,ponieważnagruncieabstrakcyjno-dogmatycznymjakakolwiekżywa,
dynamiczna,osobowarelacjamiędzystatycznymi,wyizolowanymipodmio-
tamibyłaniemożliwa36.
Modelabstrakcyjnej,formalnejwiedzy,niebędącwstanieuchwycićarty-
stycznegouobecnianiasięboskości,pozostawałtakżezamkniętynabezwarun-
kowąafirmacjężycia.Skorobowiemwyłącznympodmiotemprocesukosmicz-
negojestBóg,topojawiasięwymógafirmacjiwszelkichczynności,wtym
32Por.J.Kosian,Mistykaśląska…,s.19.
33Por.tamże,s.18.
34Por.tamże,s.73.
35Por.tamże,s.32.
36Por.tamże,s.66.