Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Tekstfilozoficznywświetlewybranychteoriiprzekładu
-
subwersja(subversion):manaceluzachwianieprzekonaniamiioczekiwaniami
czytelnika57.
Wśródtychmotywacjiwartopodkreślićte,którewynikajązprzypisywania
wielkiejwartościtekstowiźródłowemu,czylinawrócenieireklamę.Dążeniedo
przekonaniaczytelnikadotreścitłumaczonegodziełajestczęstopomijanewprze-
kładoznawstwie,abywaważnymczynnikiemwpływającymnietylkonainicjację
procesuwydawniczego,aleteżnakonkretnedecyzjetranslatorskie,naprzykładwy-
bórprostszegojęzyka,którypozwoliprzekładowidotrzećdowiększejgrupyodbior-
ców.Rewersjęmożnaodnieśćdoleitmotivuteoriiprzekładu,którymjestmityczna
wieżaBabel-tłumaczeniamająpozwolićnapowrótdoidealnieprzezroczystego
językasprzedzburzeniawieżyinpomieszania”(confusion).Nauwagęzasługuje
równieżsubwersja,którajestmotywacjąwystępującąszczególniewprzypadkupo-
nownychtłumaczeńlubtłumaczeńdziełuznanychautorówiautorek.Wtętenden-
cjęwpisywaćsiębędąnaprzykładuwspółcześnionetłumaczeniaSzekspiraautorstwa
StanisławaBarańczaka.LiiChengpodkreślająjednak,żesubwersywneprzekłady
szybkosięstarzeją.Nagrunciefilozofiimożnazaobserwowaćwszystkiepowyższe
motywacje,szczególnietemającenaceluprzekonanieczytelnikadotłumaczonego
dzieła.Istotnabędzierównieżsubwersja-częstonowyprzekładmakwestionować
przyjętąinterpretacjędanegotekstuiproponowaćnową.Wtymsensiesubwersyw-
neprzekładymogąbyćbardziejtrwałenagrunciefilozofiiniżliteratury.
BardziejpogłębionąperspektywęetycznąproponujeLisaForan.Punktemwyj-
ściajestdlaniejtekstPaulaRicœuraQueléthosnouveaupourl)Europe?(Jakiego
nowegoetosupotrzebujeEuropa?),opublikowanyw1992roku.Ricœurpiszewnim
opotrzebieuwzględnieniakwestiietycznychiduchowychwprojekcieeuropejskim
iproponujetrzymodeleintegracji,zktórychpierwszypoleganatłumaczeniumię-
dzyjęzykamiimaprowadzićdodwu-iwielojęzycznościpozwalającejnietylkona
komunikację,alerównieżnawejściewinnąkulturę.Kolejnemodelesąpowiązane
ztympierwszymidotycząwymianypamięciiprzebaczenia58.Forannieodrzuca
tegoprojektu,jednaktwierdzi,żebrakujewnimmiejscananieprzetłumaczalność,
tojestnanieredukowalnąobcośćInnego:netycznarelacjazInnym(autrui)wyma-
ganiepragnieniajegointegracji,alewoliżyciazniewygodnymfaktemzdolności
Innegodowykraczaniapoza(transcend)naszerozumienie.Chodziwniejorespek-
towanietego,coniemożezostaćzintegrowane,zasymilowaneczyteżuczynione
własnym(one)sown)”59.
57
X.Li,S.Cheng,AnalysisoftheTranslatorsfromthePerspectiveofDeconstruction,nAsianSocialScience”
2011,t.7,nr5,s.259-260.
58
P
.Ricœur,Queléthosnouveaupourl)Europe?,w:P
.Koslowski(red.),Imaginerl)Europe.Lemarché
intérieureuropéen,tâcheculturelleetéconomique,EditionsduCerf,Paris1992,s.107-116.
59
L.Foran,AnEthicsOfDiscomfort.SupplementingRicœurOnTranslation,nEtudesRicœuriennes/
RicœurStudies”2015,t.6,nr1,s.26.
27
