Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Aspektypatogenetyczne,kliniczneiterapeutycznewrazzporadnictwemrodzinnym...
15
PatogenezazespołukruchegochromosomuX
ZespółFRAXwponad99%przypadkówjestzwiązanyzekspansją(zwielokrot-
nieniem)powtórzeńCGGobecnychwniepodlegającymtranslacjiregionie5)genu
FMR1,któryzlokalizowanyjestnachromosomieX(regionXq27.3-foliano-wraż-
liwemiejscełamliweFRAXA)(Garberin.,2008).Zwielokrotnieniepowtarzalnych
sekwencjiDNAnosinazwęmutacjidynamicznej.Prawidłowaliczbapowtórzeń
CGGwregionieXq27.3wynosi40(allelestabilne),liczbęod41do54określasię
szarąsferą-wtymzakresieallelemniejstabilne,możliwajestekspansjapowtó-
rzeńdopermutacji.Permutacja,tj.liczbapowtórzeńCGGmiędzy55a200może
byćprzekazywanazpokolenianapokolenie,alleleztakąliczbąniestabilne,moż-
liwajestichekspansjadopełnejmutacji(liczbaCGG>200)(Saul,Tarleton,1993).
Częstośćwystępowaniapermutacjiwynosiukobiet1:30-250,umężczyzn
1:250-800(Moutou,1997).Osobymającepremutacjęniemająobjawówzespołu
łamliwegochromosomuX,niemniejwgrupietejwystępowaćmogązwiązanezze-
społemFRAX:przedwczesnewygasanieczynnościjajników(FXPOF)ukobietize-
spółdrżenia/ataksji(FXTAS)umężczyzn.
PrawdopodobieństwowystąpieniazespołułamliwegochromosomuXwśród
rodzeństwabezobjawowegonosicielajestmniejszeniżwśródjegownukówipra-
wnuków(wzrostliczbyosóbzniepełnosprawnościąintelektualnąwkolejnychpo-
koleniachwrodzinachobciążonychmutacją,tzw.paradoksShermana).Wiążesię
toniestabilnościąsekwencjiCGG
n(imwiększapremutacja,tymwiększeryzykojej
przejściadopełnejmutacji)podczasichdziedziczenia(międzypokoleniowewydłu-
żaniesięniestabilnejsekwencji).
Przedwczesnewygasanieczynnościjajnikówukobiet
izespółdrżenia/ataksjiumężczyzn
FXPOFcharakteryzujesiębrakiemowulacjiukobietponiżej40.rokużycia,
podwyższonympoziomemgonadotropin.Przedwczesnewygasanieczynnościjaj-
nikówwystępujedziesięćrazyczęściejukobiet,któredziedzicząpremutacjępoojcu
(Zeesmaniin.,2004).Uważasię,żeryzykowystąpieniaFXPOFwynosi14-20%
wprzypadkachkobietzrodzinnymzespołemFRAX.U5-6%kobietzprzedwcze-
snymklimakteriumstwierdzanemutacjewgenieFMR1(Zeesmaniin.,2004;
Hundscheidiin.,2003;Williamsiin.,2013).
FXTASzespółneurodegeneracyjnycharakteryzujesięwystępowaniem:uogól-
nionegozanikumózguwMRlubTK,ataksji,drżeńzamiarowych,nietypowych
formparkinsonizmu,spowolnieniaruchowego,sztywności,paraparezyspastycznej,
otępienia,zaburzeńfunkcjipoznawczych,neuropatiiobwodowej,zaburzeńneu-
ropsychicznych,zaburzeńfunkcjonowaniapęcherzamoczowego,zaburzeńerekcji,