Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nadużycieprawapodmiotowego…
wanianadużyćoczywistych,aleniemieszczącychsięaniwgranicachin-
stytucjinadużyciaprawa,aniwobszarzeszczególnychinstytucjiochron-
nychprawaspółek.
4.2.Waspekcieprawnoporównawczymwartozwrócićuwagęna
mniejszewpokrewnychnaszemueuropejskichsystemachprawnych
skrępowaniesądówsztywnymiramamiustawowejregulacjinadużycia
prawa.Pominętuprawofrancuskie,naobszarzektóregoinstytucjanad-
użyciaprawajestsamodzielnymtworemdoktrynyiorzecznictwa.Jed-
naknaprzykładwprawieszwajcarskimustawowaregulacjanadużycia
prawawydajesiębardzopodobna,anawet1wydawałobysię1bar-
dziejrygorystycznaniżzawartawart.5polskiegok.c.Szwajcarskiko-
dekscywilnywart.2ust.2stanowibowiem,żetylkonoczywiste”czyteż
njawne”(offenbare)nadużycieprawaniekorzystazochronyprawnej12.
Jednaksądyszwajcarskieniemiałynaogółwątpliwości,żenanaduży-
cieprawamożnapowoływaćsięnp.przeciwkoprzedawnieniu,wadom
formalnymumowyczy1coważnezwłaszczadlanaszejproblematyki1
konsekwencjomodrębnejosobowościprawnejwwypadkubrakutrans-
parentnościstrukturpodmiotowych13.Wistociezatemobszarzastoso-
waniainstytucjinadużyciaprawajesttuszerszyniżwdotychczasowym
orzecznictwiepolskichsądów.
4.3.Jakodrugielementprawnoporównawczejbazytegoopracowania
przyjąłemprawoniemieckie.Wodróżnieniuodprawaszwajcarskiego
ipolskiego,prawoniemieckieniedysponujeustawowąregulacjąnaduży-
ciaprawajakowyodrębnionejkategoriiprawnej.Orzecznictwoidoktry-
nabudujątęinstytucję,opierającsięnatrzechbardziejszczegółowych
przepisachniemieckiegok.c.:§226(zakaztzw.szykany),§242(wyma-
ganieświadczeniawdobrejwierzezuwzględnieniemzwyczajówobrotu)
oraz§826(umyślnewyrządzenieszkodywsposóbsprzecznyzdobrymi
obyczajami,traktowanejakodelikt).Nadużycieprawajakotakiezajmuje
stosunkowowąskąniszęwobszarzeproblematykipominięciaodrębności
prawnejspółki,jednakżeopróczniegopojawiasięmająceistotneznacze-
niepojęcienadużyciaformyprawnej(Rechtsformmissbrauch)14.
4.4.Bliższespojrzenienainstytucjęnadużyciaprawawwersjipol-
skiejpokazuje,żestanowiącajejzałożenieuniwersalnośćjestwistot-
nysposóbograniczanaprzezdogmatycznepodejściedointerpretacji
art.5k.c.,opierającesięnawąskim,technicznoprawnymrozumieniu
12Artykuł2Abs.2ZGB:DeroffenbareMissbraucheinesRechtsfindetkeinenRechts-
schutz.
13C.Chappuit:AbusededroitendroitSuissedesaffaires.In:L
’abusdedroit:com-
paraisonsfranco-suisses:actesduseěminairedeGenève,mai1998.SaintEtienne2001,
s.69inast.
14K.Schmidt:Gesellschaftsrecht…;D.Reuster:DieGrenzen…
15
