Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
AndrzejW.Wiśniewski
prawapodmiotowego.Topodejścieprowadzidozwiązaniasądówdy-
rektywądopuszczaniawyłącznieiściśledefensywnegopowoływania
sięnatęklauzulę.Powodujetozkoleiograniczenieoddziaływaniatej
instytucjiwporównaniuzkoncepcjamidominującymiwinnychsyste-
machprawnych15.Takżewpłaszczyźniemiędzynarodowejprzypisuje
sięszerszeznaczeniezwłaszczaobowiązkowidochowaniadobrejwiary,
awszczególnościzakazowitzw.venirecontrafactumproprium(zob.np.
art.1.8ZasadmiędzynarodowychkontraktówhandlowychUNIDROIT
z2004r.16,którystanowi,żestronaniemożepostępowaćwbrewocze-
kiwaniom,jakiesamaudrugiejstronywywołała;działanietejzasady
możesłużyćzarównoobronieprzedroszczeniem,jakteżobaleniutwier-
dzenia,żeroszczenieniepowstało)17.
4.5.Niecowięcejuwagiwartopoświęcićkwestiidopuszczalnościpo-
wołaniasięnanadużycieprawadlauchylenia,nażądaniestronyupraw-
nionej,skutkówprzedawnieniaroszczenia.Napozórwydawałobysię,że
przedstawionaścisławykładniaprzepisuart.5k.c.powinnaprowadzić
donegatywnegorozstrzygnięciatejkwestii:przecieżtostronazmierza-
jącadowykonaniaprawapodmiotowego(egzekucjiroszczenia),anie
stronabroniącasięprzedjegonadużyciem,byłabybeneficjentem.Nacisk
motywacjiaksjologicznejdoprowadziłjednakdoprzełamaniawtymwy-
padkuzasadywyłączniedefensywnegostosowaniainstytucjinadużycia
prawa.Okazałosiętomożliwedziękipomysłowejinterpretacji,zgodnie
zktórązaskarżalnośćzjednejstrony,anstannaturalny”,czylinieza-
skarżalnośćzdrugiejstanowiąwłaściwośćsamegomaterialnoprawne-
goroszczenia,awięcprawapodmiotowego(zobowiązania).Ponieważ
wświetleart.117k.c.skutekprzedawnieniapozostajewdyspozycjizo-
bowiązanego,którymożesięnaniepowołaćlubnie,możnatwierdzić,
żepodnoszączarzut,realizujeonprawokształtującedecydująceowła-
ściwościroszczenia,azatemwykonujeprawopodmiotowe.Wobectego,
zgodniezogólnymizasadami,takiewykonaniemożebyćwwyjątkowych
sytuacjachuznanezaabuzywne18.
15Zob.szerokiprzeglądporównawczyw:J.Limpens,R.M.Kruithof,A.Mei-
nertzhagen-Limpens,K.Zweigert,U.Drobming(eds.):nInternationalEncyclope-
diaLaw”.Vol.1:Torts.Part1.Tybinga1986,s.1051119.
16Artykuł1.8(InconsistentBehaviour).Apartycannotactinconsistentlywithan
understandingithascausedtheotherpartytohaveanduponwhichthatotherparty
reasonablyhasactedinreliancetoitsdetriment.
17Por.oficjalnykomentarzdoZasad(UNIDROITPrinciplesofInternationalCom-
mercialContracts.UNIDROIT2004,zwł.s.22).
18Zob.zwłaszczaM.Pyziak-Szafnicka,w:M.Pyziak-Szafnicka(red.):Ko-
mentarzdoart.117k.c.Lex2009,uw.35142;A.Brzozowski,w:K.Pietrzykowski
(red.):Kodekscywilny.T.1:Komentarzdoart.1144911,s.4551456.
