Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
17
swoimomoforem29.NapamiątkęzbawieniaPskowaprzezMatkęBoskąod1601
rokuwsiódmymtygodniupoWielkanocyorganizowanebyłyprocesjezikoną,przy
czymwewtorek,powielkimświęceniuwodywrzece,obchodzonowokółcałemia-
sto.Analogiczneuroczystościustanowionowroku1812nadzień7październikadla
uczczeniazwycięstwanadNapoleonem30.
WzwiązkuzhistoriąMoskwyiRusiMoskiewskiejpozostajerównieżniezwykle
popularnaKazańskaikonaMatkiBożej,objawionawroku1579.Najważniejszym
wydarzeniembyłapomocokazanaprzyodbiciuKremlazrąkzałogipolskiej,cojest
odwróceniemzwykłejfunkcjiobronnej.ArcybiskupowiElassońskiemuArseniuszowi,
Grekowiwziętemudopolskiejniewoli(którypotembyłarcybiskupemSuzdala,gdzie
zmarłwroku1626),objawiłsięśw.SergiuszzRadoneżaipowiadomił,żedziękipo-
mocyMatkiBoskiejgródzostanienazajutrzzdobyty(tj.odzyskany).Prawosławne
wojskoweszłodoKitaj-goroduiKremla,napotykającwychodzącegowładykęArse-
niusza,niosącegoikonęWłodzimierską.WtensposóbdopoprzedniegoświętaZnale-
zieniaIkony–8lipca31–doszłonoweświętorosyjskiejCerkwi–22października
–jakowspomnieniezwycięstwanadnieprawosławnymwrogiemiciemięzcą,począt-
kowotylkowMoskwie32,aodroku1648wcałejRosji33.Dorytuałumoskiewskich
obchodównależałookrążaniemiastawtrzechprocesjach,zkropieniemświęconąwodą
murówidomów.JednaprocesjaobchodziłamuryKremla,drugaokrążałaKitaj-gorod,
atrzecia–BiałyiZiemnygród.KultKazańskiejMBzostałprzeniesionydoSankt
PetersburgajakojedynasemantycznawięźzMoskwą.Przyczyndopatrywaćsięmożna
wprzepowiednibiskupaMitrofana(późniejWoroneskiego),któryprzykoronacjiIwa-
naorazPiotrapodawałkoronęPiotrowiimiałmupowiedzieć,żewzniesiewielkie
miastoiżeKazańskaikonabędzieczuwaćnadnim,nadmiastemicałymludem,
adopókiludziebędąsięmodlićprzednią,nigdyniewejdziedomiastanieprzyjaciel.
Piotrrzeczywiścieprzeniósłdonowejstolicykopięcudownejikony,byćmożenawet
29ПовeстьоприхожениилитовскогокороляСтефана[Батория]великимигордымвоинствомна
великийиславныйбогоспасаемыйградПсковъ;откудуикакоикоимобразомпопустиегоБогъна
Русскуюземлю,грехнашихради,икаковеликоюмилостиюПребезначальныяТроицыкнамгрешным
христианомотоградаПсковасостудоммногимивеликимъсрамомотиде[w:]ПЛДРвтораяполовина
XVIвека,s.400–477,617–625.OpróczikonMBwykorzystywanotakżeikonyinnychświętych.Gdynapastnicy
„litewscy”trafilikamieniemwikonęśw.DymitraSoluńskiego,obrońcyzwracająsiękuświętemuzzachętą,by
wystąpiłprzeciwkonieprzyjaciołom,takjakpomagał,broniącSalonikitakjakpomógłAleksandrowiNewskiemu
przeciwkozachodniemurycerstwuw1242roku;ibidem,s.460,624.WwizjimnichaDoroteuszaMatkęBoską
oopiekęnadoblężonymmiastemprosząśw.AntoniKijowsko-Pieczerski,św.Włodzimierz,święciWsiewołod
iDowmontPskowscyiśw.MikołajSalos(por.ikonęPskowsko-PieczerskąMB).ZaangażowanieMBiświętychw
obronęśredniowiecznegoPskowaukazujeznakomicieXIX-wiecznaikonazpskowskiegoMuzeumHistoriiiSztuki,
będącakopiąikonyXVI-wiecznej,zob.S.Yamchtchikov,Pskov.L’architectureetlesartsdesXIIe–XVIIe
siècles,Editionsd’artAurore,Leningrad1978,ill.11,s.[11].
30БлагодеянияБогоматериродухристианскомучерезЕесвятыеиконы,Паломник,Москва1997,
20002,reprintz2.wydania,И.Π.Тузова,Спб.1905,s.14–15.
31IkonęwykopanowKazaniu8lipca1579roku,jejkopiaodrazuzostałaprzesłanadoMoskwy,anamiejscu
znalezieniapowstałmonaster.InformacjeczerpięgłówniezwydaniaКазанскаяиконаБожиейМатери.Ака-
фист,каноны,молитва.Повествованиеосвятойиконе,Фонд„Христианскаяжизнь”:Клин2001.
3222październikazostałzdobytyKitaj-gorod,asamKremldwadnipóźniej.WydarzeniaodbiciaMoskwy
zrąkPolakówprzedstawiakondak4iikos4AkatystukuczciKazańskiejMB.
33Rozszerzenieświętanacałecarstwonastąpiłodlatego,żewnocyz21na22październikaurodziłsiępier-
worodnycarewiczDymitrAleksiejewicz(+1649).
