Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1:Dziejerolnictwanaziemiachpolskich...
15
lepioneręczniezostaływyparteprzezceramikętoczonąnakolegarncarskim
[Wielowiejski,1976].
Osadyzregułyleżałynaterenachnizinnych,przeważniewpobliżuwód,
wmiejscachnajdogodniejszychdouprawyroli.Składałysięzkilkulubkil-
kunastu,rzadziejkilkudziesięciunaziemnychdrewnianychdomostwokon-
strukcjisłupowejbądźsumikowo-łątkowej.Budowanotakżepółziemianki,
ziemiankiorazpomieszczeniagospodarskiewrodzajuszop,piecówgarn-
carskichitp.Niekiedyznajdowałysięwnichstudniezdrewniano-kamienną
cembrowiną,późniejpiecechlebowe,kopułowepiecepiekarskie.Osadnictwo,
zwłaszczawIIIiIVwieku,zaczynaprzenikaćwgłąbpierwotnychlasów,co
prowadziłodozwiększeniaareałuuprawianejziemi[Wielowiejski,1976].
Gospodarkaludnościprzeworskiejopierałasięnarolnictwieihodowli
bydła,atakżewspominanymrozwojuniektórychgałęzirzemiosłaiwymianie
handlowej.Zyskałanaznaczeniugospodarkaprzemienno-odłogowakosztem
systemuwypaleniskowego,rozpowszechnionegodotejporynatereniePol-
ski.Systemprzemienno-odłogowypolegałnakilkuletnim,stałymuprawianiu
pola,ażdocałkowitegowyjałowieniagleby,poczympoleodłogowano,pod
uprawębranozaśdotychczasodłogowanyobszar.Odłógdoczasuponownej
uprawysłużyłnaogółjakopastwisko[GodłowskiiKozłowski,1983;Kacza-
nowskiiKozłowski,1998].Najważniejszebyłyzbożaionenadawałycharakter
ówczesnemurolnictwu.Uprawianogłówniejęczmień,żytoiproso,ponad-
topszenicę(zwyczajną,płaskurkę,samopszę)orazowies.Wzrosłapozycja
żyta−zbożawymagającegouprawyornej,związanegozrozpowszechnieniem
stałegorolnictwa[Lityńska-Zając,2005;Lityńska-Zając,Wasylikowa,2005].
Pozostawionąnapolusłomęwypalano,costanowiłopewnąnamiastkęna-
wożenia.Zaczętostosowaćsystemnawożeniaziemimierzwą(obornikiem).
Oznaczałotowielkipostęp;upowszechnienienawożeniapozwoliłozczasem
naprzejściedouprawytrójpolowej.Rolnictwokulturyprzeworskiejstałona
wysokimpoziomiedziękiprzejęciuodCeltówlicznychodkryćwtejdziedzi-
nie,międzyinnymisierpazrównoważnąrękojeścią,pługuzradlicąikrojem
[Wielowiejski,1976].Głównyminarzędziamiuprawowymibyłynadalradła
rylcoweipłozowe.Zczasemzaczętojeokuwaćżelaznymiradlicami.Radło
uzbrojonewżelaznąradlicę,obokwiększejtrwałości,miałoitęzaletę,że
działałogłębiejiszybciej.Podnosiłowydajnośćpracy,umożliwiałozaoranie
większychprzestrzeniiwzrastałaniecourodzajnośćpól.Zaoranarolamusiała
byćrozdrobnionaiwyrównana,coosiąganorozbijającbryłykijamiibronując.
Ówczesnychbron,pozatzw.sękatkamisporządzanymizwierzchołkaświerka,
nieznamy.Zbożeżętosierpamiszerokokabłąkowymi.Sierpytakiepojawiły
