Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
wksiążce–byłyznaneidyskutowaneprzezpolskichreformatorówadministracji.
WażnyimpulsiwzórdowprowadzaniazmiannadszedłjednakzzaAtlantyku.
ReformującyswojąadministracjęAmerykaniepropagowalikorzystaniezdo-
świadczeńorganizacyjnychprywatnychprzedsiębiorstwdziałającychwsektorze
rynkowym,główniewprzemyśle.Naukowaorganizacjastawiającawpierwszym
rzędzienaefektywnośćznalazłauznaniewnaszymkraju,adziałaniapodej-
mowaneprzezPolakówdotyczyłytakżeadministracjipublicznejizarządzania
przedsiębiorstwamikomunalnymi6.
Spośródobszarówdecydującychotempieizaawansowaniuprocesówmoder-
nizacyjnychnauwagęzasługująobszarygospodarki,szkolnictwaiadministra-
cji.Wswoichbadaniachskupiłemsięnaprocesiekształtowaniaireformowania
administracjipaństwowejwlatachmiędzywojennych.Wyszedłemzzałożenia,
żeostaniezawansowaniatychprocesówifunkcjonowaniunowoczesnychspo-
łeczeństwdecydująinstytucjeiludzie.Instytucjewrozumieniusocjologicznym,
awięczarównozinstytucjonalizowanewzorydziałaniaiorganizacje,normy
prawneczyorganizacyjne,jakiwartościorazwzoryrólzawodowych.Spróbuję
powiązaćdwawymiary:budowaniainstytucjiikształtowaniawzoruurzędnika
państwowego.Kategoriąłączącąobawymiaryjestprofesjonalizacja,czyliproces
instytucjonalizacjipewnychczynności,kształtowaniasięrólzawodowychwraz
zestrukturamiorganizacyjnymi.Natenproceswpływarozwójwiedzyusystema-
tyzowanejteoretycznie,przekazywanejiobjaśnianejwtrakcienauczania,który
odbywasięwinstytucjachedukacyjnych–uniwersytetach.Wnichtodokonywa-
łasięsocjalizacjaadeptów,przygotowanieichdopełnieniarólzawodowych.In-
nymiważnymipodmiotamitegozjawiskabyłystowarzyszeniazawodowe,które
podejmowałydziałaniaintegrujące,kształtowaływizerunekprzedstawicielidanej
profesjiwspołeczeństwieibroniłyjejinteresówzawodowych.Trzecimpodmio-
tembyłyorganizacje,wktórychprzedstawicieledanejkategoriizawodowejreali-
zowaliswojerolezawodowe.Przeobrażeniatychorganizacjiwpływałynazmia-
nyzachodzącewdanymśrodowiskuzawodowym7.Profesjonalizacjęodnoszętu
nietyledokształtowaniasięjakiegokolwiekzawodu,ile,wznaczeniuwęższym,
dosytuacji,gdydotyczyonakategoriispecjalistówzwyższymwykształceniem
czywcześniejkategoriiwolnychzawodów(professions)8.Wynikatoztego,że
interesującemniekategoriezawodowenietylkokształtowałysiępodwpływem
wspomnianychzmianwrozwojuwiedzy,instytucjiedukacyjnychiprzeobrażeń
6
Por.P.Górski,Międzyurzędnikiemamenedżerem.Środowiskonaukowejorganizacjiwobec
problemówadministracjipublicznejwPolscemiędzywojennej,WydawnictwoUJ,Kraków2009.
7
Por.P.Górski,Profesjonalizacjazarządzaniaaedukacjamenedżerska[w:]Organizacjewgo-
spodarceinnowacyjnej–aspektyspołeczne,prawneipsychologiczne,W.Pawnik,L.Zbiegień-Ma-
ciąg(red.),WydawnictwoAGH,Kraków2008.
8
Por.H.Domański,Klasyspołeczne,grupyzawodowe,organizacjegospodarcze.Struktura
społecznawkrajachrozwiniętegokapitalizmu,WydawnictwoIFiS,Warszawa1991;por.idem,
Strukturaspołeczna,WydawnictwoNaukoweScholar,Warszawa2007;A.M.Carr-Saunders,P.A.
Wilson,TheProfessions,TheClarendonPress,Oxford1933;W.J.Goode,CommunitywithinaCom-
munity:TheProfessions,„AmericanSociologicalReview”1957nr22(2).
