Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
1.Oróżnychujęciachrefleksyjnościirefleksji
ponieważzgadzamsięMariąLedzińskąiEwąCzerniawską,żestylpoznaw-
czyistylemyśleniawdużejmierzedecydująotym,wjakisposóbdanaosoba
wykonujeokreśloneczynności,np.rozwiązujezadania,reagujenaproblemy.
Odnosisięonzatemdopercepcjiiintelektujednostkiorazdosposobu,wjaki
włączaonaelementyrzeczywistościwstrukturywewnętrzne.Stylpoznaw-
czykształtujesięjużwdzieciństwieimatrwałycharakter.Każdyczłowiek
maswójwłasnysposóbfunkcjonowaniawzakresieczynnościpercepcyjnych
iintelektualnych(Ledzińska,Czerniawska2011).JakpodkreślaAnnaMat-
czak,stylówpoznawczychniemożnawartościować.Dlaosoby,którarepre-
zentujeokreślonystylpoznawczy,szczególnieistotnyjestrodzajproblemu,
którychcerozwiązać.Imbardziejzłożonyproblemiwimmniejszymstopniu
określonajeststrategiadochodzeniadojegorozwiązania,wtymwiększym
stopniustyltensięujawnia(Matczak2006).
Osobadorosłamaswójwłasnystylpoznawczy.Onarównież,posiadając
doświadczeniewzakresieuczeniasię,znaswójwzorzecaktywnościpoznaw-
czej.Możezatemświadomiewybraćoptymalnywdanejsytuacjistylpoznaw-
czy.Wolnowięcwnioskować,żepreferowanyprzezosobędorosłąstylnie
wpływanaprzebiegiefektuczeniasięwtakdużymstopniu,jakwprzypadku
dzieci.Częste,świadomedobieraniestylupoznawczegodosytuacjiedukacyj-
nejniesiezesobąpozytywnekonsekwencje,gdyżrozwijagiętkośćmyślenia
ijednocześniechronijednostkęprzedporażkami,któremogąwynikaćzzasto-
sowaniamniejefektywnegostyluwdanejsytuacji.Dodatkowo,imdana
osobajeststarsza,dojrzalsza,wtymwiększymstopniujejprocesuczeniastaje
sięniezależny.Wimwiększymstopniusamodzielniewybieraźródławiedzy,
wimwiększymstopniuświadomieplanujeczaspoświęconynauczeniesię,
wtymmniejszymstopniunaefektykształceniamająwpływindywidualne
różnicewzakresiestylupoznawczego4.Psychologowiewyróżniająwielesty-
lówpoznawczych,np.abstrakcyjność–konkretność5,zależność–niezależność
4Spójnośćwzakresiepreferowanegostylupoznawczegonauczycielaiucznia,jakdowodzą
badaniaAnnyMatczak,przyczyniasiędouzyskiwaniawyższychwynikówniżwprzypadku
niespójności.Osobadorosłanawetwówczas,gdyfunkcjonujewobszarzeedukacjiformalnej,
rzadkowspółpracujezjednąosobą,wprzeciwieństwiedodziecka.Maonateżpośredniwpływ
naprzebiegprocesukształceniaijegoefektydziękiniezależnościodnauczyciela(Matczak2006).
5Zależnośćodpolapercepcyjnegojestskłonnościądospostrzeganiaglobalnego–
oznaczaona,żejednostka,spostrzegającrzeczywistość,bierzepoduwagęwielewymiarów,
hierarchicznośćgradacjiorazwysokistopieńichuporządkowania.Jednostkamatrudności
wspostrzeganiuobrazufragmentupolanatlecałości.Abstrakcyjnośćtotendencjadostoso-
waniabardziejogólnychkategorii,np.grupowaniamającegocharakterlogicznejklasyfika-
cji.Konkretnośćoznaczadążeniedostosowaniakategoriimniejogólnych,np.grupowania
odwołującegosiędobezpośrednichrelacjimiędzyobiektami(Ledzińska,Czerniawska2011).
