Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Refleksyjnośćjakostylpoznawczy
33
odpolapercepcyjnegoorazrefleksyjność–impulsywność.Styleteopisywane
sąwformiekrańcowychtypówlokującychsięnakontinuumosi.
Wstylupoznawczymrefleksyjnośćiprzeciwstawianajejimpulsyw-
nośćczasamitraktowanesąjakocechyosobowościowe.Wtymujęciuobie
dotycząstopniakontroli,którydanaosobasprawujenadfunkcjonowaniem
poznawczym.Osobaimpulsywnachętniepodejmujeryzykowanedziałania.
Refleksyjnąjednostkęcechujesilnaskłonnośćdokontrolowaniasytuacjioraz
niskipoziomtolerancjinaryzykopoznawcze.
Osobyrefleksyjne,wporównaniuzimpulsywnymi,popełniająmniej
błędów,alesątobłędysystematyczne.Pomyłkiosóbimpulsywnychsąlicz-
niejsze,alemająonecharakterlosowy(Matczak2006).Uważam,żezper-
spektywyandragogicznejmatodużeznaczenie,gdyżstylpoznawczybezpo-
średnioniewpływanaefektyuczeniasię,ale–oddziałującnaorganizację
sposobuuczeniasię–możestaćsiępośrednimczynnikiem,odktóregozależą
efektyuczeniasię(Czerniawska2000).
Wynikibadańpsychologówdowodzą,żerefleksyjnośćpozytywnie
wpływanaaktywnośćstrategicznąosóbuczącychsię(Czerniawska2000;
Messick1994;Nosal2000).Międzyrefleksyjnościąaaktywnym,poszu-
kującymiświadomympodejściemdorozwiązywaniaproblemuzachodzi
korelacja(Galińska1987).EwaCzerniawska,prowadzącbadanianadstrate-
giamiuczeniasięzpodręczników,dowodzi,żeistniejąistotneróżnicemiędzy
osobamirefleksyjnymiiimpulsywnymiwzakresiegłębokościprzetwarzania
informacji.Zgłębokimprzetwarzaniemprezentowanegomateriału,czyli
semantycznymprzetwarzanieminformacji,kontrolowaniemprocesuuczenia
sięizamianynieefektywnegosposobudziałanianaprzynoszącyefekty,kore-
lujerefleksyjnystylrozwiązywaniaproblemów(Czerniawska2000).Wyniki
badańpoświęconychróżnicomindywidualnymwpoznawczymfunkcjono-
waniuczłowieka,prowadzonychprzezJerome’aKagana(1965),dowodzą,
żeosoby,uktórychdominujestylrefleksyjny,rozwiązująproblemy,stosując
podejściedywergencyjne,wymagająceprzyjrzeniasiędanemuproblemowi
zwieluperspektyw.Refleksyjnośćponadtocharakteryzujesię:tendencjądo
udzielaniaodpowiedziodroczonychwczasie,dogłębnąanaliząszczegółów,
systematycznościąistarannościąwanalizowaniudanych.Takiezachowa-
niasprzyjająosiąganiuwysokiejpoprawnościrozwiązaniazadania.Osoby
preferująceimpulsywnystylpoznawczy,mierzącsięzproblemem,pracują
szybko,lubiąryzykopoznawcze,częstowięcpierwszerozwiązanieprzyjmują
jakoostateczne.Kagansądzi,żeimpulsywnośćłączysięzniskąsamooceną.
Osobyztakąsamoocenąpodająodpowiedziprędko,byzjednejstrony
uwolnićsięodlękuinapięciazwiązanegoztrudnościąrozwiązaniazadania,
