Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ws
t
ęptłumacza
5
TylkożeProtagoraswolał,zamiastpićcykutęwwięzieniu,wsiąść
nastatekodchodzącydoSycylii.Innytyp.Umiałsobiesamdawaćradę
wżyciuidrugichdopraktycznegożyciauzbrajał,niemyślącsięwcale
szczycićszlachetnąbezbronnością,któradopieronatamtymświecieza
tarczęstanieizapancerz.Protagoraswanalizietradycyjnychwartości
nieposuwałsiętakdaleko,jakSokratesplatońskiinieprzeciwstawiał
siętakistniejącemuustrojowi.Umiałwymyślićszlachetnyrodowóddla
głupiegoustrojuAten,umiałprzygotowywaćdorzeczywistychtrium-
fównazgromadzeniuludowymidanemubyłoułożyćstatutdlarze-
czywistejkoloniiattyckiej.Sokratesplatońskiraczejnapustynięcichej
pracynadsobąkierowałswoichadeptówwGorgiaszu,zraziwszyich
radykalniedorzeczywistegożycia;toteżPlatonowidanebyłotylkona
papierzezbudowaćustrójspołeczny,którymusiędoskonaływydawał.
TematemdialoguProtagoraswydajesięcharakterystykausiłowań
wychowawczychuczonychwspółczesnych,grupującychsięokoło
Protagorasa,natleiwświetlekrytycznychuwagSokratesa.Tendencja
pogodnejsatyry,którajednakoszczędzasweofiary.Podczasgdy
Hippiaszanp.wobudialogachnoszącychjegonazwiskotraktujePla-
tonpogardliwymikpinami,Protagorasaprzedstawiatupoważniejnawet
niżGorgiaszawdialogu,którynosijegoimię.Humorystycznychrysów
nieoszczędzanikomu
nawetSokratesowi
nicdziwnego,żejenosi
iProtagoras.
Dialognaszjednakwcaleniewyglądanaścisłeikonsekwentne
rozwijaniejednegotematu.Masięraczejwrażenie,żeniejedenustęp
wyszedłspodpióraautoradlatego,żegowyobraźniaprzyniosławtoku
pisania,wyobraźnia,którasięniezawszeoglądanazałożonyplan.
Dlategoteż,naprzykład,niepodobnadojśćnapewno,wjakimczasie
masięrozgrywaćakcjadialogu.Nasceniewidzimydwóchsynów
Peryklesaioojcuichmówisię,jakożywejosobie.Ażeoniwszyscy
trzejpomarlipodczaszarazywroku429,więcakcjęnależałobykoniecz-
niewyobrażaćsobieprzedtymrokiem.MówisięwtekścieoFidiaszu,
jakoożyjącymjeszcze,aonumarłw432rokuwwięzieniu;dlatego
należysięzakcjącofnąćgdzieśnarok432lub433.Zdatądobrze
sięgodziwiekAlkibiadesa,któremusięwnaszymdialogubroda
dopierozasiewa.Wroku432miałAlkibiadeslatdziewiętnaście,bo
urodziłsięw451.ZgodzisięzniąwiekAgatona,gospodarzaUczty
platońskiej,którywProtagorasiemabyćchłopczykiemdopiero.Wroku
433miałAgatonlatpiętnaście.WtymteżczasieProtagorasmiałbylat
okołopięćdziesiąttrzy,aSokrateslattrzydzieścisześć.Toniecozamała
różnicawiekuwobectego,żewdialoguProtagorasoświadczawprost: