Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.ŚRODOW|$KOLOKALNEJAKOW|ELKA|N$TYTUCJAEDUKACYJNA
18
Taostania-cooczywiste-widziwśrodowiskupotencjałedukacyjnyoraz
licznepoladodziałań.Wobrębiesamejpedagogikispołecznej,któraprzecież
zajmujesięwłaśniewzajemnąrelacjączłowiekaiśrodowiska(zob.Radlińska
1961;Wroczyński1985),zarysowanesąróżneobszarybadawcze,wzależności
odprzyjętychperspektyw,paradygmatóworazuwagiskupionejnaodmiennych
aspektachśrodowiskalokalnego.Wewspółczesnejliteraturzemożnaodnaleźć
takiekręgizainteresowań,jaknp.:pedagogikamiejsca(WiesławTheiss,Maria
Mendel,MarekSass,JolantaMuszyńska,AgnieszkaNaumiuk),edukacjaszkol-
nawprzestrzenilokalnej(MikołajWiniarski,BogusławŚliwierski),wielokul-
turowośćikomunikacjanaterenachpogranicza(JerzyNikitorowicz,Mirosław
Sobecki,AlinaSzczurek-Boruta,EwaOgrodzka-Mazur),konsekwencjezmian
społecznychwśrodowiskachlokalnych,rodzinachidzieciństwie(Tadeusz
Pilch,AndrzejRadziewicz-Winnicki,BarbaraSmolińska-Theiss,WiolettaDa-
nilewicz),kapitałspołecznyiludzkiwśrodowiskachlokalnych(JerzySzma-
galski,JózefKargul,BarbaraKromolicka,MariaTheiss)czypraktykaani-
macjiiedukacjiśrodowiskowej(BohdanSkrzypczak,PawełJordan,Tomasz
Kaźmierczak,BarbaraBąbska,AgnieszkaNaumiuk).Wdodatkugranicetych
obszarówniesąostre,leczwzajemniesięprzenikają,inspirująinieustannie
rozbudowująwiedzęnatematczłowiekaijegoświatażycia.
Wodróżnieniuodspojrzeńfokusowychmożnaprzyjąćbardzoszerokikąt
patrzenianaśrodowiskolokalne,zawieszającwzroknatylewysoko,abyobjąć
jaknajwiększyzasóbjegoskładowych.Ponałożeniunatenobrazszczegól-
negofiltraprocesówuczeniasięcałożyciowego(lifelonglearning)otrzymuje
sięwyjątkowąperspektywę.Uczeniesię-dalekowychodzącepozaodgórnie
organizowane,instytucjonalnedziałania-zachodzibowiemwewszystkich
kontekstachżycia(lifewidecontext).Przebiegapoprzezhistoriężyciajednostki
(biograficzneuczeniesię),interakcjeikomunikacjęzinnymi(społeczneucze-
niesię),nieuświadomione,mimowolnechłonięciewiedzy(mimowolneuczenie
się).Postrzeganejestwówczasjako(trans)formacjastrukturdoświadczenia,
wiedzyidziałaniaiumiejscawianewkontekściehistoriiżycialudziiichświa-
tówżycia(lifeworld)(Alheit2011).Wtenotosposóbśrodowiskolokalnestaje
się„wielkąinstytucjąedukacyjną”.
Przedstawionaperspektywaśrodowiskalokalnego,choćopartanawspół-
czesnychteoriachnaukowych,jestspójnazklasycznymujęciempedagogiki
społecznej.Podwalinytejdziedzinytworzykoncepcjatraktowania(bardzo
szerokorozumianego)wychowaniajakoaktubudzenia,wyzwalaniaiwspie-
raniasiłspołecznych.Kluczowątezęnatentematsformułowaław1935roku
HelenaRadlińska:nWimięideałusiłamiczłowiekawychowanieprzetwarza
dzieńdzisiejszy”(1935,s.19).Dziś,poupływieniemalstulecia,formułata
nadaljestnieśmiertelna.Rozwijana,rozszerzana,wielokrotnierozkładanana
czynnikipierwszeiponowniesyntetyzowana,aktualizowanadozmieniającego
