Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Podstawowepojęciaiuwagiterminologiczne
Rozważanianależyrozpocząćodkrótkiegoprzedstawieniaznaczeniapodstawowych
określeńnajczęściejstosowanychwksiążce,ustalenieelementarnegoaparatupojęcio-
wegozapewniabowiemczytelnośćwywodówijednoznacznośćtreściwposługiwaniu
siękolejnymiterminami.Wnaukachekonomicznychwystępujezjawiskoprzenikania
doprocedurbadawczychpojęćstosowanychwzbliżonychspecjalizacjachidyscypli-
nachnaukowych.Wynikatozróżnychpodejśćinterdyscyplinarnych,operującychod-
miennymaparatempojęciowym.Prosteprzenoszenieniektórychterminówwnową
materiębadaniamożeprowadzićdozniekształceniaprawdziwegoobrazuzagadnienia
imylącychwnioskówanalitycznych.Takjestrównieżwobszarzeszerokopojmowanej
działalnościkomunalnej.Gospodarkakomunalnawywodzisięzeznaczeniapojęcia
pierwotnego,jakimjestwspólnotaterytorialna,którawykształciłasięnapewnymetapie
rozwojucywilizacyjnego.Porzuceniewędrownegotrybużyciaiprzejściedoosiadłego
zapewniałostabilneibardziejbezpiecznewarunkiwzaspokajaniużywotnychpotrzeb
ludzi.Przejścieodprostychdorozwiniętychformosadnictwadoprowadziłodopowsta-
niamiastjakostacjonarnejwspólnoty–komuny,gminy.Terminkomuna(wspólnota)
jestzwiązanyzsamorządemmiejskimiużywanywróżnychaspektachikontekstach.
Komunyjakoformyżyciawspólnotowegoistniałyodpoczątkówbytowaniastacjo-
narnegoprzezkomunychrześcijańskie,religijneimiastśredniowiecznych,wpostaci
wiejskiejimiejskiej.Przesłankąekonomicznątworzeniakomunbyłostworzeniepod-
stawgospodarkiautarkicznej(samowystarczalnej),wktórejzaspokajanebyłypod-
stawowepotrzebyludności(np.grupyparafialnewAnglii,miastaśredniowieczne,
miastawrazzotoczeniemwAmeryceŚrodkowejiŁacińskiej,osadyamerykańskie,
kibuceizraelskieitp.).
Wspólnymmianownikiemdlaterminówzwiązanychzmiastemijegonajbliższym
otoczeniemjestkomunalność,rozumianawsensiecechy,jakokomunalnycharakter
procesówizjawiskwzwartejwspólnocieterytorialnej.Wtymznaczeniukomunalność
jesttożsamazmiejscowościąilokalnościądziałalności1.Myślącabstrakcyjnie,to,
cokomunalne,możnalepiejzdefiniowaćwrozumieniuprzestrzennym(znajdujesięobok
nas,wbliskimotoczeniu,kontakcie).Najczęściejstosowanymiokreśleniamisątakie
wyrażeniajak:komunalna,komunalny,komunalne.Mówimywtedyokategoriach:go-
spodarkikomunalnej,spółkikomunalnej,własnościkomunalnej,organizacjikomunalnej,
sferyisektorakomunalnego,przedsiębiorczościkomunalnej,infrastrukturykomunalnej
(jakoczęścilokalnejinfrastrukturypublicznej).Znaczeniekomunalnymam.in.majątek,
podmiot,system,charakter,holding.Zkoleiokreśleniekomunalneprzypisujesiętakim
pojęciomjak:przedsiębiorstwo,usługi,finanse,inwestycje,dobra,służby.Łączenieform
1Zbliżonymterminemjestmiejskość,oznaczającastylisposóbżyciaprowadzonegowmieście.Koncep-
cjęurbanizmujakomiejskiegostylużyciastworzyłL.Wirth,wskazującnatrzyczynnikisprawcze:liczeb-
ność,gęstośćiheterogenicznośćpopulacjimiejskiej;por.K.Olechnicki,P
.Załęcki,Słowniksocjologiczny,
GraffitiBC,Toruń2002,s.235.Zkoleiurbanizacjastanowiprocesnapływuludnościdomiast.
19
