Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZĘŚĆI.
MUNICYPALIZACJAUSŁUGPUBLICZNYCH
przymiotnikowychzkategoriąekonomicznątworzybogactwozastosowańodnoszących
siędoterminuwskazującegonacharakterjegowłasnościifunkcji.Tworzywemgospo-
darkikomunalnejjestmiastojakoodpowiednikosiadłegotrybużyciaspołeczeństwa.
Miastostanowistrukturęfunkcjonalno-przestrzennąocechachnadającychjejmiejski
charakter.Sąnimi:umownawielkośćzaludnienia,przewagazatrudnieniawzawodach
nierolniczych,rodzajzabudowyzwartejiwysokiej,powodującejdużągęstośćzaludnie-
nia,wyposażeniewpodstawoweurządzeniausługowe,techniczne,społeczneikultu-
ralneorazmiejskistylżycia2.Wprocedurzeubieganiasięoprawamiejskieuwzględnia
siękryteriawyposażeniawinfrastrukturęspołecznąitechniczną,układurbanistyczny
icharakterzabudowy3.
Ztymiterminamizwiązanejestokreśleniekomunalizacja,któregoniezastępu-
jepojęcieumiastowienie.Komunalizacjajakoprocesmadwaznaczenia.Wpierwszym
oznaczaprzejścieodzaspokajaniapotrzebbytowychwgospodarstwiedomowymdoich
zaspokajaniawwiększejskali,wramachwspólnoty.Procestenwykształcałsięstopniowo
odstarożytnościiuległprzyspieszeniuwXIXw.dziękiwzrostowiliczbyludności,dyna-
micznemupostępowitechnicznemustwarzającemunowe,większemożliwościrozwiązań
konstrukcyjno-budowlanych.Wdrugimznaczeniukomunalizacjapoleganaprzejęciu
tytułówwłasnościpaństwowejlubprywatnejprzezwspólnotę.Dziękitemutworzysię
własnośćkomunalnamajątkunależącegodomieszkańcówwspólnoty.Wopracowaniach
naukowychużywanejestteżokreślenierekomunalizacjadowyjaśnieniapowtórnejkomu-
nalizacji.Zamiennymterminemwobeckomunalizacjijestpojęciemunicypalizacji,ztym
żenajczęściejbyłonużywanydlacharakterystykiprocesutworzeniaiprzejmowaniaod
kapitałuprywatnegoprzedsiębiorstwnarzeczmiasta,samorządu.Biorącjednakpod
uwagę,żeprocesmunicypalizacjiobejmowałrównieżprzejmowanieprzezmiastopew-
nychdziałalnościkomunalnychwykonywanychprzezgospodarstwodomowe,pojęcieto
będzieużywanewpracywszerokimtegosłowaznaczeniu.Demunicypalizacjaoznacza
jednocześnieredukcjęwłasnościirolimiastawdziałalnościgospodarczej,apowtórna
municypalizacjawyjaśnianajestprzezterminremunicypalizacja.Dopełnieniemtejczęści
rozważańterminologicznychsąjeszczepojęcia:komunalizmikomunitaryzm.Pierwsze
oznaczaprzekazywaniezwiązkomkomunalnymokreślonychfunkcjigospodarczychispo-
łecznych.Komunalizm(komunaryzm)jestrównieżpoglądempolityczno-ekonomicznym
propagującymróżneformyżyciawspólnotowegowkomunach.Drugieokreślenienaj-
częściejstosowanejestwfilozofii,politologiiisocjologii.Założeniemprogramowym
koncepcjikomunitaryzmujestniechęćdoindywidualizmuiliberalizmuorazpropago-
waniewyższościwspólnotynadjednostką4.Komunitaryzmodwołujesiędoideisolidar-
nościiodpowiedzialnościwzajemnychobywateli,stądpreferowanesądziałanianarzecz
współpracy,rodziny,wspólnotysąsiedzkiejilokalnej,demokracji,czyliwymiarówwspól-
notowychwżyciuczłowieka.
2J.Goryński,Urbanizacja,urbanistyka,architektura,PWN,Warszawa1966,s.22–23.
3Art.4ust.4ustawyzdnia8marca1990r.osamorządziegminnym(tekstjednolityDz.U.z2022r.
poz.559zezm.).
4A.Szahaj,M.N.Jakubowski,Filozofiapolityki,WNPWN,Warszawa2005,s.145–146.
20
