Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RopanaftowawGalicji-złotoibłoto?
11
długautorajeszczepięćlatwcześniejmiastotobyłoprzykłademsytuacji,którą-za
K.E.Franzosem-określaonnietylkojakonpół-Azję”,alejakonAzję”,jakonkra-
inęzastojuimartwoty”5.Dziśjednak,jakstwierdza,Kołomyjajestnmiastemnadziei
iprzyszłości”6,atogłówniedziękiwydobyciuropynaftowejwSłobodzieRungurskiej.
Tamzkoleiniedasięniezauważyćpostępu,którywciąguzaledwiekilkulat
zająłmiejscedzikiegokapitalizmu:nTaksamomieliśmyhyenynaftowe,chevaliers
dʼindustrierozmaitychgatunków,wydrwigroszów,awanturnikówiszarlatanówzobu
hemisfer[ś].Wszystkotoprzeminęło,jakprzemijająkometyzłowrogienaodwiecz-
nymfirmamencie”7.Obecniejednakzostalionizastąpieniprzeznowepokolenieprzed-
siębiorców,którzyposiadajązarównowiedzęspecjalistyczną,jakipoczucieodpowie-
dzialnościspołecznej:nJużcorazwyraźniejwyrabiasięcałypostępprzedsiębiorców
fachowych,łączącychpracęzawodowąiwytrwałązpoczuciemobowiązkówpublicz-
nychś”8.PrzykłademmożebyćsamSzczepanowski,autorcytowanychzdań,który
uważapodaneprzezsiebiecechyprzedsiębiorcyzacośtypowopolskiego.Wystarczy
spojrzećnainneobszarywydobyciaropynaftowej,któreznajdująsięwobcych,nie-
polskichrękach:
PopatrzciesięnaSłobodę,nakopalniezachodnio-galicyjskiepodwpływempolskimiobywatel-
skim,iporównajcieztempiekłemwyuzdanychnamiętnościwBorysławiuiPolanach,podwpływem
obcoplemiennychwyzyskiwaczy9.
Tenpoglądwiążepostęptakżezcechaminarodowymi,zpolskimicnotami,które
określiładobaromantyzmu.
Należytuzaznaczyć,żeSzczepanowskibyłzagorzałymwielbicielemMickiewicza
izjegopism,zwłaszczazKsiągiPrelekcjiparyskich,czerpałprogramrozwojugospo-
darczego,atakżenarodowegoPolski10.Duchromantyzmumusikoniecznieprzejawiać
sięwmaterii,adlaprzedsiębiorcy,którymbyłSzczepanowski,oznaczałotowżyciu
gospodarczym:
Całyobszarpracyekonomicznej,boduchwcielasiętylkoprzezuszlachetnieniematerii:piękność
potrzebujemarmuru,męstwożelaza,życiecodziennenawetchlebapowszedniego,akażdawalka
zasobówniewyczerpanych11.
5StanisławSzczepanowski,Naftaipraca.Złotoibłoto,Lwów:nakłademautora1886,s.23.
6Ibidem,s.24.
7Ibidem,s.26.
8Ibidem.
9Ibidem.
10Por.KrystynaRatajska,NeomesjanistycznispadkobiercyMickiewicza,Łódź:WydawnictwoUni-
wersytetuŁódzkiego1998,s.55-71.
11StanisławSzczepanowski,Ideapolskawobecprądówkosmopolitycznych[1897],cyt.za:Klasycy
polskiejnowoczesności.Spóromesjanizm,t.1:Rozwójidei,red.AndrzejWawrzynowicz,Warszawa:
FundacjaAugustaHrabiegoCieszkowskiego2015,s.314.
